MEDYA VE
KARŞILAŞTIRMALI SİYASET
PROF. DR. FİRUZ DEMİR
YAŞAMIŞ [1]
Özet
Medya giderek şekil, kapsam ve içerik değiştirmektedir. Bu
bağlamda medya ortamlarındaki değişiminin, medyanın giderek genişleyene ve
çeşitlenen rolünün, ortaya çıkan yeni medya eğilimlerinin, medyanın yaşamakta
olduğu zorlukların ve medya-kamu diplomasisi ilişkilerin gözden geçirilmesi
toplum bilimleri ve özellikle karşılaştırmalı siyaset bilimi ve siyasal
haberleşme açısından önem taşımaktadır.
Medya ile ilgili karşılaştırmalı siyaset araştırmaları
sınırlı bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı özellikle ülkemizde görülen bu
eksikliğin giderilmesine katkıda bulunmaktır. Bu bağlamda medya sahipliği,
sosyal medya, medyanın siyasal bağlantıları, medyanın tarafsızlığı, medyanın rolü, kamu diplomasisi ve medya,
medya eğilimleri, geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş ve yapa zekâ ve
medya, medyanın yaşadığı zorluklar, medyada yandaşlık, medya ombudsmanı ve medyanın
geleceği gibi kavramlar ele alınmıştır.
Varılan sonuçlar şunlardır: Bir kere, medya, toplumsal tutum
ve davranışların bilgilendirilmesinde, eğlendirilmesinde, eğitilmesinde ve
şekillendirilmesinde önemli rol oynayan bir iletişim aracıdır. İkincisi, medya,
geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş ve sosyal medyanın yükselişi ile
zaman içinde önemli değişiklikler geçirmiştir. Üçüncüsü, yapay zekâ ve sanal
gerçekliğin kullanımı da medya endüstrisinde önemli dönüşümlere olanak
vermektedir. Dördüncüsü, medya, sahte
haberler ve çarpıtılmış/sahte bilgi, gizlilik ve güvenlik endişeleri, medya
önyargısı ve yasal zorluklar ve sansür gibi önemli zorluklarla karşı
karşıyadır.
Anahtar kelimeler:
medya, medyada gelişmeler, medyanın etkileri, medyanın değişen rolleri
ABSTRACT
Media is
gradually changing its form, scope and content. In this context, reviewing the
changes in media environments, the increasingly expanding and diversifying role
of the media, emerging new media trends, the difficulties experienced by the
media and media-public diplomacy relations are important in terms of social
sciences and especially comparative political science and political
communication. Comparative politics research on media is limited. The aim of
this study is to contribute to eliminating this deficiency, especially seen in
our country. In this context, media ownership, social media, political
connections of the media, impartiality of the media, the role of the media,
public diplomacy and the media, media trends, the transition from traditional
media to digital media and artificial intelligence and media, difficulties
experienced by the media, partisanship in the media, media ombudsman and the
future of the media concepts are discussed.
The
conclusions are as follows: First of all, the media is a communication tool
that plays an important role in informing, entertaining, educating and shaping
social attitudes and behaviors. Second, media has undergone significant changes
over time, with the transition from traditional media to digital media and the
rise of social media. Third, the use of artificial intelligence and virtual
reality also enables significant transformations in the media industry. Fourth,
the media faces significant challenges such as fake news and distorted/fake
information, privacy and security concerns, media bias, and legal challenges
and censorship.
Key words: media, developments in media,
effects of media, changing roles of media
Giriş
Medya, çevremizdeki dünyayı anlayışımızı şekillendirmede
önemli bir rol oynar. Gazete, televizyon, radyo ve internet gibi bilgilerin
halka dağıtıldığı çeşitli kanalları içerir. Medyanın önemli bir yönü, halkın
görüş ve algılarını etkileme yeteneğidir. Medya, siyaset, sosyal sorunlar ve
kültürel olaylar dâhil olmak üzere çeşitli konularda kamuoyunu
şekillendirebilir. Ayrıca bireyleri, kuruluşları veya amaçları teşvik etmek
veya itibarsızlaştırmak için de kullanılabilir. “Google Trends” programı ise
kullanıcıların arama terimlerinin Google'daki yaygınlığını izlemelerini
sağlayan web tabanlı bir araçtır. İnsanların nasıl bilgi aradıkları ve hangi
konuların öne çıktığı hakkında bilgi sağlar. “Google Trends”, belirli anahtar
kelimelerin yaygınlığını izlemek ve farklı arama terimlerinin zaman içindeki
yaygınlıklarını karşılaştırmak için kullanılabilir. Pazarlamacılar, gazeteciler
ve diğer medya uzmanları, arama eğilimlerini analiz ederek derinleşme ve
yaygınlaşma gösteren konuları belirleyebilir ve içeriklerini hedef kitlelerine
daha iyi ulaşacak şekilde uyarlayabilir. “Google Trends” medya kampanyalarının
başarısını izlemek ve medya ortamında ortaya çıkan eğilimleri belirlemek için
de kullanılabilir.
Ortam Türleri
Her biri kendine özgü özelliklere ve kullanımlara sahip
birçok farklı medya türü vardır. En yaygın medya türlerinden bazıları
şunlardır:
ü
Basılı medya: Buna gazeteler, dergiler, kitaplar
ve diğer basılı materyaller dâhildir. Basılı medya genellikle haberlerin ve
olayların derinlemesine kapsamını sağlamak için kullanılır ve ayrıca reklam ve
eğlence için de kullanılabilir.
ü
Yayın ortamı: Bu, geniş bir izleyici kitlesine
bilgi ve eğlence yayını yapan televizyon ve radyoyu içerir. Yayın ortamı canlı
veya önceden kaydedilmiş olabilir ve kısa sürede çok sayıda kişiye ulaşabilir.
ü
Sayısal medya: Buna web siteleri, sosyal medya
platformları, “blog”lar, “podcast”ler ve diğer sayısal formatlar dâhildir.
Sayısal medya genellikle haber, eğlence ve reklam amaçlı kullanılır ve kolay
erişilebilir ve paylaşılabilir olma avantajına sahiptir.
ü
Dış mekân medyası: Bu, kamusal alanlarda
görüntülenen reklam panolarını, tabelaları, posterleri ve diğer reklam
biçimlerini içerir. Açık hava medyası genellikle ürün veya hizmetleri tanıtmak
için kullanılır ve trafiğin yoğun olduğu alanlarda çok sayıda insana ulaşmada
etkili olabilir.
ü
Etkileşimli medya: Buna video oyunları, sanal
gerçeklik deneyimleri ve diğer etkileşimli eğlence biçimleri dâhildir.
Etkileşimli medya, kullanıcıların içerikle etkileşim kurmasına ve deneyime
katılmasına olanak tanıyarak onu popüler bir eğlence biçimi haline getirir.
ü
Film ve video ortamı: Bu, filmleri, televizyon
programlarını ve diğer video içeriği biçimlerini içerir. Film ve video medyası
eğlence, eğitim ve reklam için kullanılabilir ve tiyatrolar, televizyon ve akış
hizmetleri dâhil olmak üzere çeşitli kanallar aracılığıyla dağıtılabilir. Genel
olarak, farklı medya türlerinin her birinin kendi güçlü ve zayıf yönleri vardır
ve eğlence, eğitim ve iletişim dâhil olmak üzere çeşitli amaçlar için
kullanılabilir. Teknoloji gelişmeye devam ettikçe, hem içerik oluşturucular hem
de tüketiciler için yeni fırsatlar ve zorluklar sunan yeni medya biçimlerinin
ortaya çıkması olasıdır.
Medyanın Tanımı ve Önemi
Medya, bilgi, haber, eğlence ve diğer içerikleri geniş bir
izleyici kitlesine ileten çeşitli iletişim araçlarını ifade eder. Gazete,
dergi, televizyon, radyo ve internet gibi farklı kanalları içerir. Medyanın
önemi, insanlara bilgi ve birikime erişim sağlama yeteneğinde yatmaktadır.
Medya ayrıca kamuoyunu şekillendirmede, kültürü etkilemede ve sosyal ve politik
değişimi teşvik etmede çok önemli bir rol oynar. Medya, insanlara yerel
olaylardan küresel haberlere kadar çeşitli konularda haber ve bilgi sağlar. [2]
Bireylerin güncel olaylar, eğilimler ve önemli konular hakkında bilgi sahibi
olmalarını sağlar. Medya aynı zamanda farklı seslerin duyulması ve farklı bakış
açılarının paylaşılması için bir platform sunar. Konuşma özgürlüğünü teşvik
eder ve diyalog ve tartışma için bir alan sağlar. Medya aynı zamanda eğitim ve
eğlence için vazgeçilmez bir araçtır. İnsanlara eğitim içeriğine, belgesellere
ve filmlere erişim sağlar. Medya ayrıca müzik, film ve televizyon şovları dâhil
olmak üzere çok çeşitli eğlence seçenekleri sunar. İnsanların başkalarıyla
bağlantı kurmasına, yeni fikirleri ve kültürleri keşfetmesine ve bakış
açılarını genişletmesine yardımcı olur. Genel olarak, medya toplumda önemli bir
rol oynar ve günlük hayatımızın önemli bir parçasıdır. Çevremizdeki dünyaya
ilişkin algılarımızı ve anlayışımızı şekillendirme gücüne sahiptir ve
tutumlarımızı, davranışlarımızı ve inançlarımızı etkileyebilir.
Modern Medyanın Kısa Tarihi
Medya çok eski çağlara kadar uzanan uzun ve zengin bir
tarihe sahiptir. Medyanın en eski biçimi, kültürel gelenekleri, mitleri ve
efsaneleri nesilden nesile aktarmak için kullanılan sözlü hikâye anlatımıydı.
Yazının icadıyla birlikte medya, bilginin uzun mesafelerde korunmasına ve
paylaşılmasına izin veren metinleri ve kitapları içerecek şekilde genişledi.
15. yüzyılda, bilginin yayılma biçiminde devrim yaratan matbaa icat edildi.
Kitaplar, gazeteler ve broşürler artık büyük ölçekte üretilebilir ve bu da bilgiyi
genel halk için daha erişilebilir hale getirir. 19. yüzyılda telgrafın ve
telefonun icadı, insanların uzun mesafelerde hızlı bir şekilde iletişim
kurmasını sağladı. 20. yüzyıl, radyo, televizyon ve sinema dâhil olmak üzere
yeni medya biçimlerinin yükselişine tanık oldu. [3]
Bu yeni medya, sürekli büyüyen bir izleyici kitlesine bilgi, eğlence ve
haberlerin kitlesel olarak yayılmasına izin verdi. 20. yüzyılın sonlarında
internetin ortaya çıkmasıyla medya daha da yaygınlaştı ve erişilebilir hale
geldi. Facebook ve Twitter (X) gibi sosyal medya platformları, medyanın
erişimini ve etkisini daha da genişleterek insanların dünya çapında bilgi
paylaşmasına ve başkalarıyla iletişim kurmasına olanak sağladı. Bugün medya,
çevremizdeki dünyayı anlayışımızı şekillendirmede giderek daha önemli bir rol
oynamaktadır. Tutumlarımızı, inançlarımızı ve davranışlarımızı etkileme gücüne
sahiptir ve günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Medya Sahipliği
Medya sahipliği, gazeteler, televizyon ağları, radyo
istasyonları ve çevrimiçi medya platformları gibi medya kuruluşlarının kontrolü
ve mülkiyeti anlamına gelir. Bu yayın organları tarafından üretilen içeriğin
yanı sıra bilginin halk tarafından dağıtılma ve alınma şekli üzerinde önemli
etkileri olabilir. Medya sahipliği, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli
şekillerde olabilir: [4]
ü
Kurumsal mülkiyet: Bu modelde, medya
kuruluşları, başka ticari çıkarları da olabilecek büyük şirketlere aittir.
Şirket sahipleri, gazetecilik dürüstlüğünden çok kâra öncelik verebilir ve
kendi çıkarları için kritik olan içeriği yayınlama olasılıkları daha düşük
olabilir.
ü
Kamu mülkiyeti: Bazı durumlarda, medya
kuruluşları hükümete veya diğer kamu kuruluşlarına aittir ve onlar tarafından
işletilmektedir. Kamu mülkiyeti, gazeteciliğin bağımsızlığı konusunda bir
miktar güvence sağlayabilir, ancak aynı zamanda siyasal baskılara ve sansüre
tabi olabilir.
ü
Özel mülkiyet: Medya kuruluşları, bireyler veya
aileler veya yatırımcılar gibi küçük gruplar tarafından da sahiplenilebilir.
Özel mülk sahipleri, kendi satış noktaları tarafından üretilen içeriği
etkileyebilecek kendi siyasal veya ideolojik önyargılarına sahip olabilir.
ü
Kâr amacı gütmeyen mülkiyet: Bazı medya
kuruluşları, gazetecilik dürüstlüğüne öncelik veren ve belirli bir misyona veya
odağa sahip olabilen, kâr amacı gütmeyen kuruluşlara veya vakıflara aittir.
Medya sahipliğinin az sayıda şirket veya bireyin elinde
yoğunlaşması, medya ortamındaki seslerin ve fikirlerin çeşitliliği üzerinde
önemli etkilere sahip olabilir. Ayrıca, medya kuruluşlarının bağımsız olarak
faaliyet gösterme ve iktidardakileri sorumlu tutma becerisi üzerinde de
etkileri olabilir. Genel olarak, medya sahipliği, medyanın çalışma şeklini ve
üretilen ve halka dağıtılan içerik türlerini anlamada önemli bir etmendir.
Sosyal Medya
Son yıllarda dünyada önemi giderek artan sosyal medyanın
etkisi birçok farklı alanda hissedilebilmektedir. İşte sosyal medyanın önemli
olduğu yollardan bazıları:
ü
İletişim: Sosyal medya, insanların birbirleriyle
iletişim kurma biçiminde devrim yaratarak, bireylerin dünyanın her yerinden
diğerleriyle anında ve kolayca bağlantı kurmasını sağladı. Facebook, Twitter ve
Instagram gibi sosyal medya platformları, kişisel ve profesyonel iletişim için
önemli kanallar haline geldi ve insanların başkalarıyla bilgi ve fikir
paylaşmasını kolaylaştırdı.
ü
Haber ve bilgi: Sosyal medya, birçok kişinin
güncel olaylarla ilgili güncellemeler için Twitter ve Facebook gibi
platformlara yönelmesiyle önemli bir haber ve bilgi kaynağı haline geldi.
Sosyal medya, geleneksel haber kaynaklarından daha çeşitli bakış açıları
sağlayabilir ve ayrıca haberlerin ve bilgilerin hızla yayılmasına yardımcı
olabilir.
ü
Pazarlama ve reklam: Sosyal medya, birçok
şirketin yeni kitlelere ulaşmak ve ürün ve hizmetlerini tanıtmak için Facebook
ve Instagram gibi platformları kullanması ile pazarlama ve reklamcılık için
önemli bir araç haline geldi.
ü
Siyasal aktivizm: Sosyal medya, politik
aktivizmde önemli bir rol oynayarak, bireylerin ve grupların sosyal ve politik
değişim için örgütlenmesine ve seferber olmasına izin verdi. Sosyal medya
platformları, protestolar düzenlemek, siyasal konular hakkında bilgi paylaşmak
ve önemli nedenlerle ilgili farkındalık yaratmak için kullanıldı.
ü
Eğlence: Sosyal medya, TikTok ve YouTube gibi
kullanıcıların eğlenmesi için saatlerce video ve içerik sağlayan platformlarla
birçok insan için önemli bir eğlence kaynağıdır.
Genel olarak, sosyal medya birçok insanın hayatının önemli
bir parçası haline geldi ve etkisi birçok farklı alanda hissedilebiliyor.
Sosyal medyanın birçok faydası olabilirken, yanlış bilgilerin yayılması ve
bağımlılık ve zihinsel sağlık sorunları potansiyeli gibi dezavantajları da
olabilir. Bireylerin ve bir bütün olarak toplumun sosyal medyanın hem
faydalarının hem de potansiyel risklerinin farkında olması önemlidir.
Medyanın Siyasal Bağlantıları
Medya kuruluşlarının siyasal bağlantıları, haberlerin ve
bilgilerin halk tarafından sunulma ve algılanma biçimi üzerinde önemli bir
etkiye sahip olabilir. Bazı durumlarda, medya kuruluşları, yayın organı
tarafından üretilen içeriği etkileyebilecek açık siyasal önyargılara sahip
kişiler veya kuruluşlar tarafından sahiplenilebilir veya bunlar tarafından
kontrol edilebilir. Medya kuruluşları, belirli bir siyasal parti veya ideoloji
ile aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli şekillerde bağlantılı olabilir: [5]
ü
Mülkiyet: Bir medya kuruluşunun mülkiyeti,
siyasal bağlantısı üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Örneğin, politik
olarak muhafazakâr bir kişi veya kuruluşa ait bir medya kuruluşu, haberlerinde
muhafazakâr bir önyargıya sahip olabilir.
ü
Yayın kurulunun siyasası ve duruşu: Yayın kurulu
ve fikir yazarları tarafından ifade edilen görüşleri içeren bir medya
kuruluşunun yayın kurulunun duruşu, aynı zamanda siyasal bağlantısına da işaret
edebilir. Örneğin, sürekli olarak liberal politikaları ve adayları destekleyen
bir medya kuruluşu, liberal bir yayın organı olarak kabul edilebilir.
ü
Olayların kapsamı: Bir medya kuruluşunun siyasal
olayları haber yapma biçimi, aynı zamanda onun siyasal bağlantısına da işaret
edebilir. Örneğin, bir siyasal partiyi veya adayı sürekli olarak olumlu bir
şekilde tasvir ederken diğerini eleştiren bir medya kuruluşu önyargılı olarak
kabul edilebilir.
Tüm medya kuruluşlarının net siyasal bağlantıları olmadığını
ve bazılarının dengeli ve tarafsız haberler sunmaya çalıştığını belirtmek
önemlidir. Ancak medyada siyasal yanlılığın bulunması, bireylerin nesnel
bilgilere dayalı olarak kendi görüşlerini oluşturmalarını
zorlaştırabilmektedir. Genel olarak, medya kuruluşlarının siyasal bağlantıları,
haberlerin ve bilgilerin halk tarafından sunulma ve algılanma biçimi üzerinde
önemli bir etkiye sahip olabilir ve bireylerin tükettikleri medya kaynaklarının
potansiyel önyargılarının farkında olmaları önemlidir.
Medyanın Tarafsızlığı
Medya tarafsızlığı veya nesnelliği kavramı sıklıkla
tartışılır, bazıları medyanın haberlerinde tarafsız ve tarafsız olmaya
çalışması gerektiğini savunurken, diğerleri tam tarafsızlığın imkânsız olduğunu
ve medya kuruluşlarının önyargıları konusunda saydam olması gerektiğini
savunur. Medya tarafsızlığı veya nesnelliği fikri, medya kuruluşlarının
herhangi bir siyasal ideolojiyi veya gündemi desteklemeden, tarafsız bir
şekilde bilgi sunması gerektiğini öne sürer. Bu, bilinçli karar vermeyi
kolaylaştırabilecek doğru ve tarafsız bilgilerin halka sunulmasını sağlamaya
yardımcı olabilir. Ancak, medya haberciliğinde tam bir tarafsızlık elde etmek
imkânsız değilse bile zordur, çünkü gazeteciler ve medya kuruluşları olayları
haber yapma şeklini etkileyen kendi önyargılarına ve bakış açılarına sahip
olabilir. Ek olarak, medya kuruluşları, tarafsızlığa ulaşma çabalarını daha da
karmaşık hale getirebilecek siyasal gündemleri olan bireyler veya kuruluşlar
tarafından sahiplenilebilir veya kontrol edilebilir. Sonuç olarak bazıları,
medya kuruluşlarının tamamen tarafsızmış gibi davranmak yerine önyargıları ve
bakış açıları konusunda saydam olmasının önemli olduğunu savunuyor. Bu, halkın
medya kuruluşlarının nereden geldiğini anlamasına ve birden çok bilgi kaynağına
dayalı olarak kendi görüşlerini oluşturmasına yardımcı olabilir. Sonuçta, medya
kuruluşlarının önyargıları konusunda tarafsızlık mı yoksa saydamlık mı
sağlamaya çalışması gerektiği, bireysel bakış açılarına ve medyanın faaliyet
gösterdiği özel bağlama bağlıdır. 7 Ancak medya kuruluşlarının tarafsızlık
yaklaşımları ne olursa olsun haberlerinde doğruluk, adalet ve hesap
verebilirliği ön planda tutmaları önemlidir.
Medyada Edep Ölçütü
Medya izleyicilerine doğru ve güvenilir bilgi sağlamasını
sağlayan çeşitli niteliklere sahip olmalıdır. Bir medyasının sahip olması
gereken bazı temel nitelikler şunlardır:
ü
Doğruluk: Medya, haberlerinde doğruluğa öncelik
vermelidir. Bu, haber yapmadan önce gerçekleri ve kaynakları kontrol etmek ve
doğrulamak anlamına gelir. Hatalar düzeltilebilir, ancak yanlış habercilik
medyanın güvenilirliğine zarar verebilir ve gazeteciliğe olan güveni
aşındırabilir.
ü
Nesnellik: Tam bir tarafsızlık imkânsız olsa da,
medya farklı bakış açıları ve fikirlerin dengeli ve adil bir şekilde temsilini
sağlamaya çalışmalıdır. Bu, sansasyonel olmaktan veya tıklama tuzağından
kaçınmak ve bilgileri izleyicinin bilinçli kararlar vermesine izin verecek
şekilde sunmak anlamına gelir.
ü
Saydamlık: Medya kaynakları ve raporlama
yöntemleri konusunda saydam olmalıdır. Bu var olabilecek herhangi bir
potansiyel önyargı veya çıkar çatışması konusunda net olmak ve izleyicilerin
büyük resmi anlayabilmesi için anlatılan olgunun anlaşılır olması anlamına
gelir.
ü
Hesap verebilirlik: Medya izleyicilerine ve
genel olarak halka karşı sorumlu olmalıdır. Bu, hatalar veya yanlışlıklar için
sorumluluk almak ve halktan gelen geri bildirim ve eleştirilere açık olmak
anlamına gelir.
ü
Etik: Medya kamu yararını ön planda tutan ve
dürüstlük ve profesyonellik standartlarını destekleyen etik kurallarına göre
çalışmalıdır. Bu, çıkar çatışmalarından kaçınmak, kaynakların gizliliğini
korumak ve yanlış veya küçük düşürücü bilgilerin yayınlanmasından kaçınmak
anlamına gelir.
Genel olarak, medya haberlerinde doğruluk, nesnellik,
saydamlık, hesap verebilirlik ve etiğe öncelik vermelidir. Medya kuruluşları,
bu niteliklere bağlı kalarak izleyicilerine güvenilir bilgiler sağlayabilir ve
sağlıklı ve bilgilendirilmiş bir kamusal söyleme katkıda bulunabilir. [6]
Medyanın Rolü
Medya, kamuoyunu şekillendirmede, bilgi yaymada ve eğlence
sağlamada önemli bir rol oynar. Medya ortamındaki kilit rollerden ve
eğilimlerden bazıları şunlardır: [7]
ü
Haber raporlama: Medya, dünya çapında meydana
gelen olayların doğru ve zamanında haber kapsamını sağlamaktan sorumludur. Son
yıllarda, sosyal medyanın yükselişi yurttaş gazeteciliğine ve bireylerin kendi
başlarına haber ve bilgi paylaşma yeteneklerinin artmasına neden oldu.
ü
Eğlence: Televizyon, filmler ve diğer medya
türleri her yaştan insan için eğlence sağlar. Netflix ve Hulu gibi akış
hizmetlerinin yükselişi, yeni içeriklerin yaratılmasına ve eğlence
endüstrisinde rekabetin artmasına neden olmuştur.
ü
Reklamcılık: Gazetelerde, dergilerde, TV
şovlarında ve web sitelerinde görünen reklamlarla reklam, medya şirketleri için
önemli bir gelir akışıdır. Son yıllarda, hedefli reklamcılık ve veri
analitiğinin kullanımı giderek daha yaygın hale geldi.
ü
Görüş ve yorum: Medya, haber ve olaylar hakkında
fikir ve yorum sağlayarak kamuoyunun şekillenmesinde rol oynar. Son yıllarda,
görüşe dayalı medya kuruluşlarının yükselişi kutuplaşmanın artmasına ve
haberden çok görüşe odaklanmaya yol açtı.
ü
Sosyal medya: Facebook, Twitter ve Instagram
gibi sosyal medya platformları, bireylerin haber ve bilgileri kendi başlarına
paylaşmalarına izin vererek medya ortamını dönüştürdü. Bu, 8 bilgiye erişimin
artması ve yanlış bilginin yayılması da dâhil olmak üzere hem olumlu hem de
olumsuz etkilere yol açmıştır.
Genel olarak medya, kamuoyunu şekillendirmede, eğlence
sağlamada ve bilgi yaymada çok önemli bir rol oynar. Teknoloji gelişmeye devam
ettikçe, ortaya çıkan yeni platformlar ve eğilimlerle medya ortamının değişmeye
devam etmesi olasıdır.
ü
Kamuoyunu bilgilendirmek: Medyanın en önemli
rollerinden biri, kamuoyuna doğru ve zamanında bilgi sağlamaktır. Hem
geleneksel hem de çevrimiçi haber kaynakları, güncel olaylar ve sorunlar
hakkında haber yapar ve insanların çevrelerindeki dünyayı anlamalarına yardımcı
olmak için bağlam ve analiz sağlar.
ü
Halkı eğitmek: Medya, haberler ve olaylar
hakkında haber yapmanın yanı sıra halkı çok çeşitli konularda eğitebilir.
Örneğin, televizyon programları ve belgeseller bilim, tarih, kültür ve diğer
konularda içgörü sağlayabilir.
ü
Halkı eğlendirmek: Medya, filmlerden televizyon
programlarına, müzikten spora kadar her yaştan insana eğlence de sağlar.
Eğlence medyası, birçok insan için bir tür gerçeklerden kaçma ve rahatlama
işlevi görür.
ü
Gündem belirleme: Medya, hangi konu ve konuları
ele alacağına karar vererek kamusal söylemin gündemini de belirleyebilir. Medya
kuruluşları, belirli haberlere diğerlerine göre öncelik vererek kamuoyunu
etkileyebilir ve kamu politikasını şekillendirebilir.
ü
İktidardakileri sorumlu tutmak: Medya,
iktidardakileri eylemlerinden sorumlu tutma gücüne sahiptir. Araştırmacı
habercilik yoluyla medya, yolsuzluğu ve gücün kötüye kullanılmasını ortaya
çıkarabilir ve başka türlü gözden kaçabilecek konulara dikkat çekebilir.
ü
Kolaylaştırıcı diyalog: Medya toplumdaki farklı
gruplar arasındaki diyalog ve iletişimi kolaylaştırabilir. Medya, farklı sesler
ve bakış açıları için bir platform sağlayarak anlayışı teşvik edebilir ve
işbirliği ve işbirliği için fırsatlar yaratabilir.
Genel olarak, medyanın rolü çok yönlü ve karmaşıktır. Medya
toplum üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip olsa da, çevremizdeki
dünyaya dair anlayışımızı şekillendirerek ve insanlar ile topluluklar
arasındaki iletişimi ve bağlantıyı kolaylaştırarak modern yaşamın önemli bir
parçası olmaya devam etmektedir. Medyanın farklı siyasal rejimlerdeki rolleri,
rejimin doğasına ve basın özgürlüğünün düzeyine bağlı olarak önemli ölçüde
değişebilir.
Medyanın farklı siyasal rejimlerde nasıl işlediğine dair
bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
ü
Demokratik rejimler: Demokratik rejimlerde
medya, iktidardakilerin hesap vermesini sağlamada ve vatandaşları kendilerini
etkileyen sorunlar hakkında bilgilendirmede yaşamsal bir rol oynar. Bu
sistemlerde, medya kuruluşları genellikle çok çeşitli konularda haber yapmakta
özgürdür ve gazeteciler genellikle güvenliklerini ve özgürlüklerini sağlayan
yasa ve yönetmeliklerle korunur. Bu, saydamlığın desteklenmesine ve
vatandaşların bilgiye dayalı kararlar alabilmesini sağlamaya yardımcı olur. [8]
ü
Otoriter rejimler: Otoriter rejimlerde, medya
genellikle büyük ölçüde devlet veya iktidar partisi tarafından kontrol edilir.
Bu sistemlerde medya kuruluşları, hükümetin gündemini desteklemek ve muhalefeti
bastırmak için sıklıkla kullanılmaktadır. Gazeteciler, duyarlı konularda haber
yapmaları veya hükümeti eleştirmeleri halinde sansüre, hapis cezasına ve hatta
fiziksel zarara maruz kalabilir.
ü
Totaliter rejimler: Totaliter rejimlerde, medya
genellikle halkın düşünce ve inançlarını kontrol etmek için bir propaganda
aracı olarak kullanılır. Bu sistemlerde, hükümet tüm medya kuruluşlarını sıkı
bir şekilde kontrol ediyor ve gazetecilerin katı kurallara uyması ve yalnızca 9
iktidar partisinin onayladığı şeyleri bildirmesi gerekiyor. Hükümet eleştirisi
veya muhalefet genellikle ağır cezalarla karşılanır.
ü
Geçiş rejimleri: Geçiş rejimlerinde medya,
kamuoyunun şekillenmesinde ve ülkenin demokrasiye doğru ilerlemesine yardımcı
olmada kilit bir rol oynar. Bu sistemlerde medya kuruluşları bazı kısıtlamalara
tabi olabilir, ancak tipik olarak otoriter veya totaliter rejimlere göre daha
fazla basın özgürlüğü vardır. Gazeteciler genellikle yolsuzluğu açığa çıkarmada
ve hesap verebilirliği teşvik etmede kritik bir rol oynarlar.
Genel olarak, farklı siyasal rejimlerde medyanın rolleri,
rejimin doğasına ve basın özgürlüğünün düzeyine bağlı olarak büyük ölçüde
değişebilir. Medya saydamlığın, hesap verebilirliğin ve demokratik değerlerin
teşvik edilmesinde yaşamsal bir rol oynarken, aynı zamanda daha otoriter
sistemlerde halkı kontrol etmek ve manipüle etmek için bir araç olarak da
kullanılabilir.
Medyanın rolü genel olarak halka bilgi, eğlence ve eğitim
sağlamak olarak tanımlanabilir. Medya, siyaset, ekonomi, sosyal konular ve
kültürel olaylar dâhil olmak üzere çok çeşitli konularda haber, bilgi ve görüş
toplamaktan ve yaymaktan sorumludur. Kamuoyunu şekillendirmede ve kültürel ve
sosyal normları etkilemede çok önemli bir rol oynar.
Medyanın temel rollerinden biri, kamuoyunu güncel olaylar ve
sorunlar hakkında bilgilendirmektir. Gazeteler, televizyon haberleri ve
çevrimiçi haber kaynakları dâhil olmak üzere haber medyası, yerel, ulusal ve
küresel olaylar hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu, insanların çevrelerindeki
dünyadan haberdar olmalarını ve onlarla bağlantı kurmalarını sağlar ve
hükümette ve diğer kurumlarda saydamlığı ve hesap verebilirliği geliştirmeye
yardımcı olur.
Medyanın ayrıca farklı sesler ve bakış açıları için bir
platform sağlama sorumluluğu da vardır. Medya, bireylerin ve grupların fikir ve
kanaatlerini paylaşmalarına izin vererek, diyaloğu ve anlayışı geliştirmeye
yardımcı olur. Bu, sıra dışı toplulukların deneyimlerini ve bakış açılarını
paylaşmalarına izin verdiği için sosyal adalet ve eşitliğin desteklenmesinde
özellikle önemlidir.
Medyanın bir diğer önemli rolü de eğlendirmek ve eğitmektir.
Televizyon şovları, filmler, kitaplar ve diğer medya türleri insanlar için bir
eğlence ve rahatlama kaynağı sağlayabilir. Medya ayrıca insanları bilim ve
tarihten siyasete ve sosyal konulara kadar çok çeşitli konularda eğitmek için
kullanılabilir. Genel olarak, medya halka bilgi, eğlence ve eğitim sağlayarak
toplumumuzda kritik bir rol oynamaktadır. Çevremizdeki dünyaya ilişkin
anlayışımızı şekillendirmeye yardımcı olur ve farklı topluluklar ve bakış
açıları arasında diyalog ve anlayışı teşvik eder.
Medyanın Bilgilendirici
Rolü
Medyanın bilgilendirici rolü, medyanın toplumdaki en önemli
işlevlerinden biridir. Medya, siyaset, ekonomi, sosyal konular ve kültürel
olaylar da dâhil olmak üzere çok çeşitli konularda halka doğru, güvenilir ve
tarafsız bilgi sağlama sorumluluğuna sahiptir.
Medyanın bilgilendirici rolünü yerine getirmesinin başlıca
yollarından biri, haber toplamak ve yaymaktır. Gazeteler, televizyon haberleri
ve çevrimiçi haber kaynakları dâhil olmak üzere haber medyası, yerel, ulusal ve
küresel olaylar hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu, insanların çevrelerindeki
dünyayla ilgili bilgi sahibi olmalarını ve etkileşim kurmalarını sağlar.
Haberlere ek olarak medya, arka plan bilgisi sağlamada ve
karmaşık konularda analiz yapmada çok önemli bir rol oynar. Araştırmacı
gazetecilik yoluyla, medya, aksi halde gözden kaçabilecek önemli hikâyeleri
ortaya çıkarabilir ve bunlar hakkında haber yapabilir. Fikir yazıları ve
başyazılar aracılığıyla 10 medya, güncel olaylar ve sorunlar hakkında içgörü ve
analiz sağlayarak insanların karmaşık konuları daha iyi anlamalarına yardımcı
olabilir.
Medyanın bilgilendirici rolü, hükümet ve diğer kurumlarda
saydamlığı ve hesap verebilirliği teşvik etmede özellikle önemlidir. Medya,
hükümet faaliyetleri ve politikaları hakkında haber yaparak, iktidardakilerin
eylemlerinden sorumlu tutulmasına yardımcı olabilir. Bu, iyi yönetişimin teşvik
edilmesi ve yolsuzluğun ve gücün kötüye kullanılmasının önlenmesi açısından
kritik öneme sahiptir.
Genel olarak, medyanın bilgilendirici rolü, sağlıklı bir
demokrasi ve bilgili bir yurttaşlık için esastır. Medya, doğru, güvenilir ve
tarafsız bilgiler sağlayarak, saydamlığı, hesap verebilirliği ve iyi yönetişimi
teşvik ederek, insanların çevrelerindeki dünyayla ilgili bilgi sahibi
olmalarına ve bunlarla bağlantı kurmalarına yardımcı olur.
Medyanın Eğlence Rolü
Medyanın eğlence rolü, medyanın toplumdaki bir diğer önemli
işlevidir. Medya, insanlara bir eğlence ve rahatlama kaynağı sağlayarak stresi
azaltmaya ve zihinsel esenliği geliştirmeye yardımcı olur.
Televizyon şovları, filmler, müzik ve diğer medya türleri
insanlar için bir keyif ve rahatlama kaynağı sağlayabilir. Günlük hayatın
stresinden kaçmak, farklı bakış açılarını ve kültürleri deneyimlemek için
kullanılabilirler. Medya aynı zamanda insanların benzer ilgi ve tercihleri
paylaşan başkalarıyla bağlantı kurması için bir yol sağlayabilir.
Medya, eğlence sağlamanın yanı sıra, kültürel farkındalığı
ve anlayışı geliştirmede de rol oynayabilir. Televizyon şovları, filmler ve
müzik, insanları farklı kültür ve bakış açılarıyla tanıştırabilir, farklı
gruplar arasında empati ve anlayışı teşvik edebilir. Bu, farklı kültürlerden ve
geçmişlerden gelen insanların sıklıkla birbirleriyle temas kurduğu günümüzün
küreselleşmiş dünyasında özellikle önemlidir.
Son olarak, medyanın eğlence rolü, yaratıcılığı ve hayal
gücünü geliştirmede de rol oynayabilir. Kitaplar, filmler ve diğer medya
biçimleri aracılığıyla insanlar yeni fikirleri ve dünyaları keşfedebilir, hayal
güçlerini genişletebilir ve yaratıcılığı teşvik edebilir. Bu, bilim ve
teknolojiden sanat ve beşeri bilimlere kadar çeşitli alanlarda yeni yeniliklere
ve keşiflere yol açabilir.
Genel olarak, medyanın eğlence rolü, medyanın toplumdaki
önemli bir işlevidir. Medya, insanlara bir eğlence ve rahatlama kaynağı
sağlayarak, zihinsel esenliği ve kültürel anlayışı geliştirmeye yardımcı
olurken aynı zamanda yaratıcılığı ve hayal gücünü de geliştirebilir.
Medyanın Eğitici Rolü
Medyanın eğitici rolü, medyanın toplumdaki bir diğer önemli
işlevidir. Medya, insanlara haber ve bilgilerden belgesellere ve eğitim
programlarına kadar çok çeşitli eğitim fırsatları sağlayabilir.
Gazeteler, televizyon haberleri ve çevrimiçi haber
kaynakları dâhil olmak üzere haber medyası, yerel, ulusal ve küresel olaylar
hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu, insanların bilgi sahibi olmalarını ve
çevrelerindeki dünyayla bağlantı kurmalarını sağlayarak yurttaşlık
okuryazarlığını ve katılımını teşvik eder.
Medya, haberlere ek olarak, bilim ve tarihten siyaset ve
sosyal konulara kadar çok çeşitli konularda derinlemesine analizler ve eğitim
programları da sağlayabilir. Belgeseller, eğitim programları ve çevrimiçi
kurslar, insanlara yaşam boyu öğrenmeyi ve entelektüel merakı teşvik ederek
zengin bilgi ve birikim sağlayabilir.
Medya aynı zamanda eleştirel düşünmeyi ve medya
okuryazarlığını teşvik etmede de rol oynayabilir. İnsanlara doğru, güvenilir ve
tarafsız bilgi sağlayarak medya, insanların bilgiyi eleştirel bir şekilde
değerlendirmek ve bilinçli kararlar vermek için ihtiyaç duydukları bilgi ve
becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Medyanın eğitici rolü, toplumsal adalet ve eşitliğin
desteklenmesinde de rol oynayabilir. Medya, farklı sesler ve bakış açıları için
bir platform sağlayarak, farklı topluluklar arasında diyaloğu ve anlayışı
geliştirmeye ve empati ve merhameti geliştirmeye yardımcı olabilir.
Genel olarak, medyanın eğitici rolü, toplumdaki medyanın
temel bir işlevidir. İnsanlara çok çeşitli eğitim fırsatları sağlayarak,
eleştirel düşünmeyi ve medya okuryazarlığını teşvik ederek ve toplumsal adalet
ve eşitliği teşvik ederek medya, entelektüel ve sivil katılımı teşvik etmede ve
herkes için daha iyi bir dünya inşa etmede çok önemli bir rol oynayabilir.
Medyanın Toplumsal Rolü
Medyanın toplumsal rolü, medyanın toplumdaki toplumsal
normları, tutumları ve davranışları etkileme ve şekillendirme yollarını ifade
eder. Medya, insanların kendileri ve başkaları hakkındaki algılarını,
değerlerini ve inançlarını etkileme gücüne sahiptir. [9]
Medyanın toplumsal bir rol oynamasının bir yolu, çeşitli
grupların ve toplulukların temsil edilmesidir. Medya, farklı sesler ve bakış
açıları için bir platform sağlayarak, toplumsal içermeyi ve farklı kültürlerin,
kimliklerin ve deneyimlerin kabulünü geliştirmeye yardımcı olabilir.
Medya ayrıca toplumsal değişimi ve aktivizmi teşvik etmede
rol oynayabilir. Haberler, belgeseller ve diğer medya biçimleri aracılığıyla
insanlar toplumsal sorunlar hakkında bilgi edinebilir ve bunları ele almak için
harekete geçme konusunda motive olabilirler. Medya aynı zamanda farklı sıra
dışı edilmiş ve yeterince temsil edilmeyen grupların endişelerini dile
getirmeleri ve değişimi savunmaları için bir platform sağlayabilir.
Buna ek olarak, medya toplumsal uyumu ve topluluk
oluşturmayı teşvik etmede rol oynayabilir. Medya, eğlence ve kültürel
programlama yoluyla insanları bir araya getiren ve aidiyet ve bağlantı
duygusunu destekleyen ortak bir deneyim sağlayabilir.
Bununla birlikte, medyanın olumsuz toplumsal etkileri de
olabileceğini not etmek önemlidir. Örneğin, medya zararlı klişeleri devam
ettirebilir ve toplumsal eşitsizlikleri pekiştirebilir. Ayrıca yanlış
bilgilendirme ve kutuplaşmanın yayılmasına katkıda bulunarak toplumsal bölünme
ve çatışmaya yol açabilir.
Genel olarak, medyanın toplumsal rolü karmaşık ve çok
yönlüdür. Medya toplumsal içerme, değişim ve uyumu teşvik etme potansiyeline
sahipken, aynı zamanda toplumsal eşitsizliğe, yanlış bilgilendirmeye ve
bölünmeye de katkıda bulunabilir. Medya profesyonelleri ve tüketiciler için
medyanın toplumsal etkisinin farkında olmak ve olumlu toplumsal sonuçları
teşvik etmek için çalışmak önemlidir.
Kamu Diplomasisi ve
Medya İlişkileri
Kamu Diplomasisi
Nedir?
Kamu diplomasisi, bir devletin veya uluslararası kuruluşun,
yabancı halklar ve topluluklarla doğrudan iletişim kurarak, anlayışı artırmayı,
dostane ilişkileri teşvik etmeyi ve ulusal çıkarları desteklemeyi amaçlayan bir
diplomasi şeklidir. Kamu diplomasisi, devletlerin geleneksel diplomatik
kanalların ötesine geçerek, halklar arasında bağlar oluşturmayı, kültürel
alışverişi teşvik etmeyi ve itibarlarını artırmayı hedefler.
Kamu diplomasisi, bir ülkenin imajını, değerlerini ve
politikalarını diğer ülkelerdeki halklara ve toplumlara aktarırken kullanılan
bir araçtır. Bu amaçla, devletler, kültürel etkinlikler, sanat, spor, eğitim,
akademik değişim programları, turizm ve medya gibi alanlarda faaliyet
gösterirler. Bunlar aracılığıyla, halklar arasında güven ve anlayışın
oluşmasına katkıda bulunarak, devletlerin dış politika hedeflerine destek
sağlamayı amaçlar.
Kamu diplomasisi, sadece hükümetlerin değil, aynı zamanda
sivil toplum kuruluşlarının, akademisyenlerin, kültürel elçilerin ve bireylerin
de katılımını gerektirir. İyi bir kamu diplomasisi stratejisi, kültürel
alışverişi, insanlar arasında diyalogu ve ortak çıkarları teşvik ederken,
çatışmalara neden olan yanlış anlamaları ve önyargıları azaltmaya çalışır.
Kamu diplomasisi, günümüzde daha da önem kazanmıştır, çünkü
küreselleşme, iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ve sosyal medyanın
yükselişi ile halklar arasındaki etkileşim artmıştır. Devletler, kamu
diplomasisi aracılığıyla ulusal çıkarlarını desteklemek, uluslararası
ilişkilerini iyileştirmek ve küresel işbirliğini teşvik etmek için bu değişen
iletişim dinamiklerini kullanmaktadır.
Medya Kamu
Diplomasisinde Nasıl Rol Oynar?
Medya, kamu diplomasisinde önemli bir rol oynar. İşte
medyanın kamu diplomasisindeki rolünü açıklayan bazı noktalar:
ü
Haber ve bilgi iletimi: Medya, haberler,
analizler, röportajlar ve diğer bilgiler aracılığıyla halklara ve toplumlara
uluslararası ilişkilerle ilgili konularda bilgi sağlar. Bu, insanlara farklı
ülkeler, kültürler ve politikalar hakkında daha iyi bir anlayış kazandırabilir.
Medya, halkları dünya olaylarına dair bilgilendirmek ve farklı bakış açılarını
sunmak suretiyle kamu diplomasisine katkıda bulunur.
ü
İmaj oluşturma: Medya, bir ülkenin imajını
olumlu veya olumsuz etkileyebilir. Bir devlet veya uluslararası kuruluş,
medyayı kullanarak kendisini, kültürünü, değerlerini ve politikalarını diğer
ülkelerdeki halklara doğrudan tanıtabilir. Medya aracılığıyla sunulan pozitif
bir imaj, kamuoyunda destek, sempati ve anlayış yaratabilir.
ü
İkili ve çok taraflı iletişim: Medya,
devletlerarasında ikili veya çok taraflı iletişimi destekler. Bir devlet,
medyayı kullanarak başka bir devletle ilişkilerini doğrudan veya dolaylı olarak
geliştirebilir. Bu, diplomatik mesajların iletilmesi, müzakerelerin yapılması
veya diğer devletlerle ortak projeler ve etkinlikler düzenlenmesi için bir
platform sağlar.
ü
Kültürel değişim: Medya, kültürel alışverişi
teşvik ederek ve farklı kültürlerin tanıtımını yaparak kamu diplomasisine
katkıda bulunur. Bir ülkenin sanat, müzik, film, edebiyat ve diğer kültürel
ürünleri medya aracılığıyla diğer ülkelerdeki halklara ulaşabilir. Bu, insanlar
arasında kültürel anlayışı artırabilir ve kültürel diplomasinin bir parçası
olarak kullanılabilir.
ü
Kriz ve algı yönetimi: Medya, bir kriz durumunda
kamu diplomasisi açısından önemli bir rol oynar. Bir devlet, medya aracılığıyla
krizi yönetmek, kamuoyunu bilgilendirmek, yanlış bilgilendirmelerle mücadele
etmek ve kendi perspektifini sunmak için iletişim stratejileri kullanabilir.
Medya, bir ülkenin kriz yönetimi yeteneklerini göstermesine ve itibarını
korumasına yardımcı olabilir.
Bu etmenler, medyanın kamu diplomasisinde oynadığı rolü
özetlemektedir. Medya, iletişim teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte,
uluslararası ilişkilerde ve kamu diplomasisinde giderek daha etkili bir araç
haline gelmiştir.
Hangi Medya Araçları
Kamu Diplomasisinde Daha Önemli Rol Oynar? [10]
Kamu diplomasisinde, farklı medya türleri farklı şekillerde
önemli bir rol oynar. İşte kamu diplomasisinde önemli olan bazı medya türleri:
ü
Televizyon: Televizyon, geniş kitlelere hitap
edebilen ve görsel bir etki yaratabilen bir medya türüdür. Televizyon
programları ve haberleri, halklara doğrudan ulaşabilir ve güçlü bir etkileşim
sağlayabilir. Televizyon, politik liderlerin ve devlet yetkililerinin
mesajlarını iletebilecekleri bir platform olarak kullanılabilir. Ayrıca,
belgeseller, kültürel programlar ve spor etkinlikleri gibi içerikler
aracılığıyla kültürel diplomasiyi teşvik edebilir.
ü
Radyo: Radyo, yaygın bir erişime sahip olan ve
düşük maliyetli bir medya türüdür. Özellikle kırsal ve ulaşım zorlu bölgelerde,
internet erişimi olmayan toplumlarda ve gelişmekte olan ülkelerde etkilidir.
Radyo, haber bültenleri, tartışma programları, müzik ve kültürel içerikler
aracılığıyla bilgi yayabilir, insanlar arasında diyalogu teşvik edebilir ve
kültürel alışverişi destekleyebilir.
ü
Gazeteler ve dergiler: Yazılı basın,
derinlemesine analizler, yorumlar, röportajlar ve haberler aracılığıyla kamu
diplomasisinde etkili olabilir. Gazeteler ve dergiler, politik liderlerin
makalelerini yayınlayabileceği, ülke hakkında doğru bilgileri iletebileceği ve
halklar arasında anlayışı artırabileceği bir platform sağlar. Ayrıca, turizm,
kültür ve sanat gibi konuları tanıtabilir ve insanların farklı kültürler
hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olabilir.
ü
İnternet ve sosyal medya: İnternet ve sosyal
medya, günümüzde kamu diplomasisi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu
platformlar, geniş kitlelere anında erişim sağlar ve etkileşimi kolaylaştırır.
Devletler, uluslararası kuruluşlar ve liderler, resmi web siteleri, “blog”lar,
sosyal medya hesapları ve diğer çevrimiçi kanallar aracılığıyla doğrudan
halklarla iletişim kurabilir, politikalarını ve değerlerini aktarabilir ve
diğer ülkelerle etkileşimde bulunabilir. Ayrıca, çevrimiçi haber siteleri ve
sayısal içerik platformları, haberleri ve bilgileri hızla yayabilir ve
halkların daha geniş bir perspektif kazanmasına yardımcı olabilir.
Bu medya türleri arasında her birinin kendine özgü
avantajları ve etkileme potansiyeli vardır. Kamu diplomasisi stratejisi, hedef
kitleye, hedef bölgeye ve iletişim hedeflerine bağlı olarak farklı medya
türlerini kullanabilir. Genellikle çeşitli medya kanallarının bütünleşik bir
şekilde kullanılması, en etkili sonuçları elde etmede yardımcı olabilir.
Medya Eğilimleri
Medya eğilimleri, medyanın izleyiciler tarafından üretilme,
dağıtılma ve tüketilme biçimlerindeki kalıpları ve değişimleri ifade eder. Bu
eğilimler, teknolojideki değişiklikler, izleyici tercihleri ve
davranışlarındaki değişimler ve daha geniş toplumsal ve kültürel değişiklikler
dâhil olmak üzere bir dizi etmen tarafından şekillendirilir.
Medya eğilimleri, medya endüstrisi ve bir bütün olarak
toplum üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Üretilen medya içeriği türlerini,
medyanın dağıtılma ve tüketilme şeklini ve insanların medya ile etkileşim
yollarını etkileyebilirler.
Mevcut medya eğilimlerine bazı örnekler, Netflix ve Hulu
gibi akış hizmetlerinin yükselişini, Facebook ve Twitter gibi sosyal medya
platformlarının büyümesini, medya içeriğine erişmek için mobil cihazların artan
kullanımını ve yeni medya biçimlerinin ortaya çıkmasını içerir. Sanal ve
artırılmış gerçeklik gibi.
Medya eğilimlerini anlamak, medya ortamındaki değişiklikler
hakkında bilgi sahibi olmalarına ve medya içeriğinin nasıl üretileceği,
dağıtılacağı ve tüketileceği konusunda bilinçli kararlar almalarına yardımcı
olabileceğinden, hem medya profesyonelleri hem de tüketiciler için önemlidir.
Ek olarak, medya eğilimleri, insanların tükettikleri medyayla etkileşim kurma
ve medyayı şekillendirme 14 biçimlerini yansıttıkları için daha geniş toplumsal
ve kültürel değişimlere ilişkin değerli içgörüler sağlayabilir.
Medyada sektörü şekillendiren ve bilginin üretilme,
tüketilme ve dağıtılma biçimini dönüştüren birçok önemli eğilim var. İşte en
önemli eğilimlerden bazıları: [11]
ü
Sayısallaşma: Yazılı ve görsel medyadan sayısal
medyaya geçiş hızlanarak devam ediyor. Bu, çevrimiçi haber kaynaklarının,
sosyal medya platformlarının ve video ve ses içeriği için akış hizmetlerinin
yükselişini içerir.
ü
Kişiselleştirme: Veri ve analitiğin patlamasıyla
birlikte medya şirketleri, içeriği giderek bireysel kullanıcıların tercihlerine
ve ilgi alanlarına göre uyarlayabiliyor. Buna kişiselleştirilmiş haber
akışları, hedefli reklamlar ve geçmiş davranışlara dayalı öneriler dâhildir.
ü
Yakınsama: Geleneksel medya şirketleri sayısal
alanlara ve sayısal şirketler içerik oluşturmaya doğru genişledikçe, farklı
medya türleri arasındaki çizgiler bulanıklaşıyor. Bu, kendi orijinal içeriğini
üreten akış hizmetlerinin yükselişini ve teknoloji şirketlerinin haber
dağıtımına artan katılımını içerir.
ü
Mobil: Akıllı telefonların ve mobil cihazların
yaygınlaşmasıyla birlikte medya tüketimi giderek mobil platformlara kayıyor.
Bunun, içeriğin üretilme ve dağıtılma şekli ile reklam ve gelir modelleri
üzerinde önemli etkileri vardır.
ü
Sosyal medya: Sosyal medya platformları, giderek
daha önemli bir haber ve bilgi kaynağı olmasının yanı sıra içerik oluşturma ve
dağıtma için önemli bir platform haline geldi. Ancak bu eğilim, sosyal medyanın
kamuoyunu şekillendirmedeki rolü ve yanlış bilgilerin yayılması konusunda da
endişeleri artırdı.
ü
Sanal ve artırılmış gerçeklik: Sanal ve
artırılmış gerçeklik teknolojisindeki gelişmeler, özellikle oyun, eğlence ve
eğitim gibi alanlarda sürükleyici hikâye anlatımı ve etkileşimli içerik için
yeni fırsatlar yaratıyor.
Genel olarak, medyada devam eden bu büyük eğilimler,
bilginin üretilme, dağıtılma ve tüketilme şeklini değiştiriyor. Medya
şirketleri bu eğilimlere uyum sağlarken, sayısal içerikten nasıl para
kazanılacağı, hızlı ilerleyen sayısal ortamda doğruluk ve güvenilirliğin nasıl
sağlanacağı ve aşağıdakiler gibi paydaşların çıkarlarının nasıl dengeleneceği
gibi yeni zorluklar ve fırsatlarla da mücadele ediyor.
Geleneksel Medyadan Sayısal
Medyaya Geçiş
Geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş, günümüz medya
endüstrisindeki en önemli eğilimlerden biridir. Geleneksel medya, basılı
gazeteleri, radyo ve televizyonu içerirken, sayısal medya çevrimiçi haber
kaynaklarını, akış hizmetlerini, sosyal medyayı ve diğer sayısal içerik
biçimlerini içerir. Bu değişimin birkaç nedeni var.
1. Sayısal medya genellikle
geleneksel medyadan daha kullanışlı ve erişilebilirdir. Akıllı telefonların ve
diğer mobil cihazların yükselişiyle birlikte, insanlar sayısal medya içeriğine
her zaman, her yerden erişebiliyor ve bu da geleneksel medya kullanımının
azalmasına neden oluyor.
2. Sayısal medya genellikle
geleneksel medyadan daha etkileşimli ve ilgi çekicidir. Örneğin, sosyal medya
platformları, insanların gerçek zamanlı olarak içerik paylaşmalarına ve
bunlarla etkileşim kurmalarına olanak tanır; bu, insanların medyayı tüketme ve
medyayla etkileşim kurma şeklini değiştirmiştir.
3. Sayısal medya genellikle
geleneksel medyadan daha uygun maliyetlidir. Örneğin, sosyal medya
platformlarında reklam vermek, televizyonda veya basılı gazetelerde reklam
vermekten önemli ölçüde daha ucuz olabilir.
Geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş, medya endüstrisi
üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Birçok geleneksel medya şirketi,
değişen ortama ayak uydurmak için mücadele etti ve gelir ve izleyici payında
düşüşler gördü. Aynı zamanda, Google, Facebook ve Amazon gibi şirketlerin
sayısal reklamcılık pazarına hâkim olmasıyla, sayısal medya şirketleri sektörde
önemli oyuncular olarak ortaya çıktı. Genel olarak, teknoloji gelişmeye devam
ettikçe ve insanların medya tüketim alışkanlıkları değiştikçe, geleneksel
medyadan sayısal medyaya geçiş devam edecektir. Geleneksel medya, medya
ortamında önemli bir rol oynamaya devam ederken, sayısal medya önümüzdeki
yıllarda daha da baskın hale gelecektir.
Sosyal Medyanın Yükselişi
Sosyal medya, dünya çapında milyarlarca insanın günlük
olarak sosyal medya platformlarını kullanması ile son yıllarda en önemli medya
eğilimlerinden biri haline geldi. Facebook, Instagram, Twitter ve LinkedIn gibi
sosyal medya platformları, insanların birbirleriyle gerçek zamanlı olarak
bağlantı kurmasına ve iletişim kurmasına, içerik ve fikir paylaşmasına ve
markalar ve kuruluşlarla etkileşim kurmasına olanak tanır.
Sosyal medyanın yükselişi, teknolojideki ilerlemeler, artan
mobil cihaz kullanımı ve tüketici davranışındaki değişiklikler dâhil olmak
üzere çeşitli etmenlerden kaynaklanmaktadır. Sosyal medya platformları,
insanların günlük hayatlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş, arkadaşlar
ve aile ile bağlantıda kalma, haber ve olaylardan haberdar olma, yeni ürün ve
hizmetleri keşfetme aracı sağlamıştır.
Sosyal medya, işletmelerin ve kuruluşların izleyicileriyle
iletişim kurma şeklini de değiştirdi. Şirketler, daha geniş bir kitleye
ulaşmak, müşterilerle gerçek zamanlı olarak etkileşim kurmak ve marka bağlılığı
oluşturmak için sosyal medyayı kullanabilir. Sosyal medya pazarlaması,
şirketlerin sosyal medya platformlarında içerik oluşturmaya ve paylaşmaya
önemli kaynaklar yatırmasıyla birçok işletme için önemli bir strateji haline
geldi.
Ancak sosyal medyanın yükselişinin bazı olumsuz etkileri de
oldu. Sosyal medya, yanlış bilgilerin yayılmasına, gizlilik aşınmasına ve
çevrimiçi taciz ve siber zorbalığın artmasına katkıda bulunduğu için
eleştirildi. Sosyal medya platformları da siyasal kutuplaşmaya ve nefret
söylemi ile aşırılık yanlısı içeriğin yayılmasına katkıda bulunmakla
suçlanıyor.
Genel olarak, sosyal medyanın yükselişinin medya manzarası
ve bir bütün olarak toplum üzerinde derin bir etkisi oldu. Sosyal medyanın pek
çok faydası olsa da, potansiyel olumsuz etkilerini fark edip ele almak ve daha
sorumlu ve etik bir sosyal medya ekosistemi oluşturmak için çalışmak önemlidir.
Yapay Zekâ ve Medya [12]
Yapay zekâ (artificial
intelligence, AI), medyanın üretilme, dağıtılma ve tüketilme şeklini
dönüştürerek medya endüstrisi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. AI, öğrenme,
problem çözme ve karar verme gibi tipik olarak insan zekâsı gerektiren
görevleri gerçekleştirmek için makinelerin kullanılmasını ifade eder.
Yapay zekânın medya endüstrisinde kullanıldığı kilit
alanlardan biri içerik oluşturmadır. AI araçları, haber makaleleri, videolar ve
diğer medya içeriği türlerini hızlı ve verimli bir şekilde oluşturmak için
kullanılabilir. Örneğin, Reuters ve Associated Press gibi haber kuruluşları
spor, finans ve diğer konular hakkında haber makaleleri oluşturmak için yapay
zekâyı kullanıyor.
AI, medya içeriğinin dağıtımında da kullanılıyor. Netflix ve
Amazon Prime gibi akış hizmetleri, görüntüleme geçmişlerine ve tercihlerine
göre kullanıcılara yönelik önerileri kişiselleştirmek için AI algoritmalarını
kullanır. Facebook ve Twitter gibi sosyal medya platformları, kullanıcıların
akışlarındaki içeriği ilgi alanlarına ve davranışlarına göre düzenlemek ve
önceliklendirmek için yapay zekâyı kullanır.
Yapay zekânın etkili olduğu bir başka alan da medya
içeriğinin analizidir. AI, kullanma ve kalıpları belirlemek için sosyal medya
gönderileri veya haber makaleleri gibi büyük miktarda veriyi analiz etmek için
kullanılabilir. Bu, kitleleri ve tercihlerini geliştirmede medyanın sunduğu
için olduğu kadar, belirli kitleleri hedef alan reklam verenler için de yararlı
olabilir.
Bununla birlikte, medyayı koruyan yapay zekânın kullanımı,
etik ve hesap verebilirlik konusunda da endişeleri artırmaktadır. Örneğin,
yapay zekâ tarafından üretilen içerik yanlış bilgi veya propaganda yaymak için
kullanma riski vardır ve yapay zekâlarının medya gruplarını düzenleme ve
dağıtmak için nasıl kullanıldığı konusunda saydamlığa ihtiyacı vardır.
Genel olarak, AI'nın içerik oluşturma, dağıtım ve analiz
için giderek daha önemli bir araç haline gelmesiyle birlikte, AI kullanan
medyanın artmaya devam etmesi olasıdır. Ancak, yapay zekânın medya yürütücüsü
potansiyel etik ve sosyal faaliyetlerini göz önünde bulundurmak ve bu sorumlu
ve etik kullanımlarını genişletmek için çalışmak önem taşımaktadır.
Sanal Gerçeklik ve Medya
Sanal gerçeklik (virtual
reality, VR), kullanıcıların gerçek dünyayı veya kurmayı bir dünyayı simüle
eden sayısal ortamları deneyimlemelerini ve nesneleri etkileşim kurmalarını
sağlayan sürükleyici bir teknolojidir. VR, hikâye anlatımını geliştirme, daha
ilgi çekici içerik oluşturmak ve var olmaya yeni deneyimler sağlamak için
medyayı elinde tutmak giderek daha fazla kullanılıyor.
Medyayı harekete geçiren VR'nin kullanılan kilit
alanlarından biri gazetecilik ve belgesel film yapımıdır. VR, gazetecilerin ve
belgesel film yapımcılarının izleyicilerinin farklı konumlara sahip olduğu ve
bölgeleri daha ayrıntılı bir şekilde deneyimlemelerine olanak tanıyan
sürükleyici deneyimler yaratmalarına olanak tanır. Örneğin, New York Times,
mülteci kampları ve diğer küresel sorunlar sürükleyici belgeseller oluşturmak
için sanal gerçeklik kullanıldı. 2023 seçimlerinde iktidar partisi AKP seçim mitinglerinde
“deepfake, DF” [13]
ve VR kullandı.
VR, video oyunları ve filmler dâhil olmak üzere eğlence
ortamlarında da kullanılıyor. VR mimarisi, kullanıcıların geleneksel medya
formatlarından daha fazla ilgi çekici ve sürükleyici bir deneyim sunarak sanal
dünyalara yayılmasını ve tüketicileri tüketmene olanak tanır. Disney ve
Universal gibi büyük film stüdyoları, Star Wars ve Jurassic World gibi popüler
serilerine dayalı olarak VR deneyim etkisi yarattı.
VR, içerik oluşturmanın yanı sıra medya içeriğinin
yönetiminde de kullanılıyor. Oculus Rift ve HTC Vive gibi VR uygulamaları,
kullanıcıların VR içeriğine kendi evlerinin rahatlığında kaybolmalarını ve
olguyu farklı bir gözle deneyimlemelerini sağlar. VR, canlı etkinlikler için de
kullanılabilir ve uzaktaki duruşu sürükleyici bir konser, spor performansı ve
diğer canlı performans deneyimi sunar.
Bununla birlikte, medyayı koruyan VR kullanımı, erişimin
yanı sıra hırsızlık ve gerçeklikten kopukluk ile ilgili endişeleri de
artırmaktadır. VR teknolojisinin sorumlu ve etik kullanımlarını oluşturmak için
çalışmak önem giderek önem kazanmaktadır. Genel olarak VR, sürükleyici yeni ve
sürükleyici deneyimler sunarak ve yaratıcıların hikâyeleri yeni ve kullanım
alanlarını anlatmasını sağlayarak medya endüstrisini dönüştürme potansiyeline
sahiptir.
Medya Zorlukları
Bugün medyanın karşı karşıya olduğu birkaç büyük sorun ve
darboğazlar var. Bazıları aşağıda verilmiştir
ü
Sahte haberler ve yanlış bilgilendirme: Sosyal
medyanın yükselişi ve çevrimiçi içerik oluşturmanın ve paylaşmanın kolaylığıyla
birlikte, sahte haberler ve yanlış bilgilendirme önemli bir sorun haline geldi.
Bu, medyaya olan güveni aşındırdı ve izleyicilerin doğru ve yanlış bilgileri
ayırt etmesini zorlaştırdı.
ü
Kutuplaşma ve partizanlık: İzleyicilerin
genellikle önceden var olan inançlarını ve önyargılarını doğrulayan haber
kaynakları aramasıyla, medya birçok ülkede giderek kutuplaştı ve
partizanlaşmıştır. Bu, ideolojik ayrımlar arasında verimli konuşmalar yapmayı
zorlaştırdı ve yanlış bilgi ile çarpıtılmış/sahte bilginin yayılmasına katkıda
bulundu.
ü
Gelir ve iş modelleri: Sayısal medyaya geçiş,
medya şirketleri için geleneksel gelir modellerini bozarak kaliteli
gazeteciliği finanse etmeyi daha da zorlaştırdı. Bu, yerel haber kaynaklarının
azalmasına ve medya sahipliğinin birkaç büyük şirketin elinde toplanmasına yol
açtı.
ü
Basın özgürlüğü ve sansür: Birçok ülkede,
hükümetler ve diğer aktörler bilgi akışını kontrol etmeye ve gazetecilerin
önemli konularda haber yapma yeteneklerini sınırlamaya çalışırken, medya
kuruluşları basın özgürlüğü ve sansür tehdidiyle karşı karşıyadır. Bunun
demokrasi ve insan hakları açısından ciddi sonuçları olabilir.
ü
Teknolojinin kötüye kullanımı: Medya üretimi ve
dağıtımında artan teknoloji kullanımı, yanıltıcı veya yanlış içerik oluşturmak
için “deepfake” ve diğer manipülatif tekniklerin kullanılması gibi yeni
sorunlar da yaratmıştır. Bu, medyaya olan güveni daha da aşındırma ve kafa
karışıklığı ve çatışma yaratma potansiyeline sahiptir.
ü
Kitle parçalanması: Sayısal medyanın
yükselişiyle birlikte, izleyiciler giderek daha fazla parçalanıyor ve
ulaşılması zorlaşıyor. Bu, gelir için kitlesel izleyicilere güvenen medya
şirketleri için bir zorluk teşkil ediyor.
ü
Gizlilik endişeleri: Kişisel verilerin medya
şirketleri ve reklamcılar tarafından toplanması ve kullanılması, gizlilik ve
verilerin kötüye kullanılması olasılığı hakkında endişeleri artırmıştır.
ü
Siyasal ve düzenleyici zorluklar: Medya
şirketleri, bağımsız ve özgürce faaliyet gösterme yeteneklerini sınırlayabilen
siyasal ve düzenleyici baskılara tabidir.
ü
Sayısal uçurum: Sayısal medyaya erişimi olanlar
ile olmayanlar arasında büyüyen bir sayısal uçurum var. Bu, farklı kitlelere
ulaşmaya ve onlarla etkileşime geçmeye çalışan medya şirketlerini zorluyor.
Bu zorlukların üstesinden gelmek, medya şirketlerinin,
politika yapıcıların ve bir bütün olarak toplumun uyumlu bir çaba göstermesini
gerektirir. İçerik oluşturma ve dağıtmaya yönelik yeni iş modelleri,
düzenleyici çerçeveler ve yenilikçi yaklaşımlar gerektirecektir. Medya
endüstrisi, bu zorlukları ele alarak, kamusal söylemi şekillendirmede ve dünya
çapındaki izleyicileri bilgilendirmede ve eğlendirmede yaşamsal bir rol
oynamaya devam edebilir.
Medya Yanlılığı
Medya önyargısı, gazetecilerin, medya kuruluşlarının veya
haber kuruluşlarının haberleri kendi inançları, değerleri veya siyasal
görüşlerinden etkilenecek şekilde bildirme eğilimini ifade eder. Önyargı,
seçici raporlama, dil kullanımı veya konuların çerçevelenmesi gibi farklı
biçimlerde ortaya çıkabilir.
Medya yanlılığının, kamuoyunun haber olaylarını
algılamasının yanı sıra kamuoyu ve politika kararları üzerinde önemli etkileri
olabilir. Taraflı habercilik, medyaya güven eksikliğine yol açabilir ve hatta
toplum içinde kutuplaşmayı ve bölünmeyi körükleyebilir.
Medya yanlılığını gidermek için medya şirketleri,
gazetecilik dürüstlüğü ve tarafsızlığına ilişkin yüksek standartları korumaya
çalışmalıdır. Bu, haber olaylarına dengeli bir şekilde yer verilmesini,
bilgileri doğrulamayı ve abartılı bir dil veya tahrik edici söylem kullanmaktan
kaçınmayı içerir. Gazeteciler ayrıca haberlerini etkileyebilecek her türlü
çıkar çatışmasını veya önyargıyı ifşa etmelidir.
Politika yapıcılar, dengeli ve doğru haberciliği teşvik eden
düzenlemeleri uygulayarak ve bağımsız medya gözlemci kuruluşlarını
destekleyerek medya tarafsızlığının desteklenmesinde de rol oynayabilir.
Son olarak, bireyler, çeşitli haber ve bilgi kaynaklarını
arayarak, bilgileri doğru olarak kabul etmeden önce teyit ederek ve kendi
önyargılarının ve haber olaylarını algılamalarını nasıl etkileyebileceklerinin
farkında olarak medyadaki önyargıyla mücadele etmek için adımlar atabilir.
Yasal Zorluklar ve Sansür
Yasal zorluklar ve sansür, özellikle ifade ve basın
özgürlüğünün güvence altına alınamadığı ülkelerde medya endüstrisini
etkileyebilecek önemli sorunlardır.
Medya şirketleri veya gazeteciler, haberleri nedeniyle
iftira veya gizlilik iddialarının ihlali gibi davalar veya yasal işlemlerle
karşı karşıya kaldıklarında yasal zorluklar ortaya çıkabilir. Bu, medyanın
önemli konuları haber yapma kabiliyeti üzerinde caydırıcı bir etkiye sahip
olabilir ve ayrıca medya şirketleri için mali açıdan külfetli olabilir.
Sansür, iktidardakiler tarafından sakıncalı veya zararlı
olduğu düşünülen bilgilerin bastırılması veya kısıtlanması anlamına gelir. Bu,
hükümet sansürü, medya şirketlerinin otosansürü veya belirli konulardan veya
bakış açılarından kaçınmak için reklam verenlerin veya çıkar gruplarının
baskısı dâhil olmak üzere çeşitli biçimlerde olabilir. [14]
Sansür, halkın bilgiye erişimini sınırlandırabileceği ve
medyanın iktidardakileri sorumlu tutmasını engelleyebileceği için ifade
özgürlüğü ve demokrasi üzerinde ciddi etkileri olabilir.
Yasal zorlukların ve sansürün üstesinden gelmek için medya
şirketleri ve gazeteciler, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü haklarını
savunmalı ve bu hakların korunmasını savunmalıdır. Bu, mahkemede yasal
işlemlere itiraz etmeyi veya medya özgürlüğünü desteklemek için medya izleme
kuruluşlarıyla çalışmayı içerebilir. Politika yapıcılar ayrıca, ifade ve basın
özgürlüğünü koruyan düzenlemeleri uygulayarak ve devlet kurumlarında saydamlığı
ve hesap verebilirliği teşvik ederek medya özgürlüğünün desteklenmesinde rol
oynayabilir.
Son olarak, bireyler sansüre karşı seslerini yükselterek ve
ifade ve basın özgürlüğünün korunmasını savunarak medya özgürlüğünü desteklemek
için adımlar atabilirler. Bu, bağımsız medya kuruluşlarını desteklemeyi, medya
okuryazarlığını ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi ve bilgiye
erişimi kısıtlama veya alternatif bakış açılarını bastırma girişimlerinin
farkında olmayı içerebilir.
Medya “Ombudsmanı”
(halk denetçisi) İhtiyacı
Medya kuruluşlarını eylemlerinden sorumlu tutabilecek ve
saydamlık ve hesap verebilirlik içinde çalışmalarını sağlayacak medya
ombudsmanı veya benzeri kurumlara ihtiyaç vardır. Ombudsman, bir medya
kuruluşunun eylemleri hakkında halktan gelen şikâyetleri ve endişeleri
araştıran bağımsız bir yetkilidir.
Medya ombudsmanının rolü, medya kuruluşu ile halk arasında
bir aracı olarak hareket etmek ve aralarında ortaya çıkan anlaşmazlıkların ve
sorunların çözülmesine yardımcı olmaktır. Haksız veya 19 yanlış habercilik
şikâyetlerini, gazetecilik etiği ihlallerini veya medya davranışıyla ilgili
diğer sorunları araştırabilirler.
Bir medya ombudsmanına sahip olmak, anlaşmazlıkları çözmek
için bir mekanizma sağlayarak ve medya kuruluşlarını eylemlerinden sorumlu
tutarak, halkın medyaya olan güvenini ve inancını artırmaya yardımcı olabilir.
Ayrıca, medya kuruluşlarını daha fazla saydamlıkla çalışmaya ve haberlerinde
doğruluk, adalet ve hesap verebilirlik değerlerini desteklemeye teşvik
edebilir.
Genel olarak, bir medya ombudsmanının rolü, sorumlu ve etik
gazeteciliği teşvik etmede ve medya kuruluşları ile halk arasında güven inşa
etmede önemli bir rol oynayabilir.
Değerlendirme,
Sonuçlar ve Öneriler
Önemli Noktaların Özeti
ü
Medya, toplumsal tutum ve davranışların
bilgilendirilmesinde, eğlendirilmesinde, eğitilmesinde ve şekillendirilmesinde
önemli rol oynayan bir iletişim aracıdır.
ü
Medya, geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş
ve sosyal medyanın yükselişi ile zaman içinde önemli değişiklikler geçirdi.
ü
Yapay zekâ ve sanal gerçekliğin kullanımı da
medya endüstrisini dönüştürüyor.
ü
Ancak medya, sahte haberler ve çarpıtılmış/sahte
bilgi, gizlilik ve güvenlik endişeleri, medya önyargısı ve yasal zorluklar ve
sansür gibi önemli zorluklarla karşı karşıyadır.
Bu zorlukların üstesinden gelmek için medya şirketleri,
politika yapıcılar ve bireyler saydamlığı, doğruluğu ve medya özgürlüğünü
desteklemek ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğü haklarını savunmak için
birlikte çalışmalıdır.
Medyanın Toplum
Üzerindeki Etkisi Üzerine Düşünceler
ü
Medya, halkı bilgilendirme, eğlendirme ve
eğitmede yaşamsal bir rol oynadığı için toplum üzerinde önemli bir etkiye
sahiptir. Medya kuruluşları kamuoyunu ve tutumlarını şekillendirebilir, siyasal
söylemi etkileyebilir ve toplumsal normları ve davranışları etkileyebilir.
ü
Ancak medya, sahte haberlerin ve
çarpıtılmış/sahte bilginin yayılması, gizlilik ve güvenlik kaygıları, medya
yanlılığı ve sansür gibi önemli zorluklarla da karşı karşıyadır. Bu zorluklar,
medyanın güvenilir ve tarafsız bir bilgi kaynağı olma rolünü baltalayabilir ve
demokrasi ve ifade özgürlüğü üzerinde ciddi etkileri olabilir.
ü
Medyanın sorumlu ve güvenilir bir bilgi kaynağı
olarak kalmasını sağlamak için medya şirketlerinin, politika yapıcıların ve
bireylerin saydamlığı, doğruluğu ve medya özgürlüğünü desteklemek için birlikte
çalışması önemlidir. Bu, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeyi, bağımsız
medya kuruluşlarını desteklemeyi ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğünü
koruyan politikaları savunmayı içerir.
Genel olarak, medyanın toplum üzerindeki etkisi karmaşık ve
çok yönlüdür ve çevremizdeki dünyadan haberdar olmak ve onunla bağlantı kurmak
için medya tüketimine eleştirel ve anlayışlı bir yaklaşımı sürdürmek önemlidir.
Medya İçin Geleceğe Bakış
Medyanın geleceği dinamiktir ve düzenli olarak ortaya çıkan
yeni teknolojiler ve eğilimlerle sürekli gelişmektedir. Gelecekteki bazı
potansiyel gelişmelere aşağıda değinilmiştir:
ü
Sayısal medyanın sürekli büyümesi: Yüksek hızlı
internet erişiminin artan mevcudiyeti ve akıllı telefonların ve diğer mobil
cihazların yaygın kullanımı ile sayısal medyanın popülaritesinin artmaya devam
etmesi olasıdır. Bu, sosyal medya platformlarının yükselişini ve sanal ve
artırılmış gerçeklik teknolojilerinin kullanımını içerir.
ü
Artan yapay zekâ kullanımı: Yapay zekâ daha
kişiselleştirilmiş içerik sağlayarak ve haber raporlamanın doğruluğunu ve
verimliliğini artırarak medya endüstrisini dönüştürme potansiyeline sahiptir.
Bununla birlikte, işten çıkarma ve önyargılı algoritma potansiyeli hakkında
endişeleri de artırıyor.
ü
Aboneliğe dayalı modellerin genişletilmesi:
Geleneksel reklamcılık modelleri daha az etkili hale geldikçe, medya
şirketlerinin gelir elde etmek için abonelik tabanlı modellere giderek daha
fazla güvenmeleri olasıdır. Bu, çevrimiçi içerik için ödeme duvarlarını veya
video ve müzik akışı için abonelik hizmetlerini içerebilir.
ü
Medya okuryazarlığının artan önemi: Medya ortamı
daha karmaşık hale geldikçe, bireylerin farklı bilgi kaynakları arasında
gezinmek ve bunları değerlendirmek için medya okuryazarlığı becerilerini
geliştirme ihtiyacı artacaktır. Bu, haber kaynaklarını eleştirel bir şekilde
değerlendirme ve önyargı ve yanlış bilgileri belirleme becerisini içerir.
ü
Çeşitlilik ve kapsayıcılık üzerine daha fazla
vurgu: Hem temsil açısından hem de haber raporlama ve eğlence içeriğine dâhil
edilen bakış açıları açısından medya endüstrisinde çeşitlilik ve kapsayıcılığın
önemi daha da artmaktadır.
Medyanın geleceği büyük bir olasılıkla devam eden teknolojik
yenilikler, değişen tüketici tercihleri ve gelişen toplumsal eğilimler ve
değerler tarafından şekillendirilecektir.
YARARLANILAN KAYNAKLAR
Biocca, F. (2000). New Media Technology and Youth: Trends in
the Evolution of New Media. Journal of
Adolescent Health. Volume 27, Issue 2, Supplement 1, August 2000, Pages 22-29.
Braman, S. (2010) Where Has Media Policy Gone? Defining The
Field In The Twenty-First Century. https://doi.org/10.1207/s15326926clp0902_1.
Ceyhan, A. İ. (2016).Siyasal İletişimde Kamu Diplomasisi.
Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/54916.pdf
Cullen, J. (2014). A Short History of Modern Media. Wiley.
9781444351415.
Graber, D. (2003). The Media and Democracy: Beyond Myths and
Stereotypes. Annual Review of Political Science. Vol. 6:139-160 .
https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.6.121901.085707.
Herman, E.S ve N. Chomsky. (2020) Manufacturing Consent: The
Political Economy of the Mass Media. Pantheon. 480 pages. ISBN-10 :
0375714499.
Louw, E. (2005). The Media and Political Process. Sage. ISBN:
9781848604476.
Nguyen A. T. H. ve P. Dinh. (2022) Filling the Market Orientation-business
performance: the Mediating Fffects of Social Media, Business Ties and Political
Ties. doi.org/10.1504/JIBED.2022.125700.
Özgen, N. (2019). Siyasal Sistemler Bağlamında Sansür
Kavramı. Örnek Olay: İlişirilmiş Gazetecilik Pratiği. Turkish Studies. Volume
14 Issue 6, 2019, p. 3381-3407. DOI: 10.29228/TurkishStudies.37872. ISSN:
1308-2140.
Sadiku, M. N. O. ve arkadaşları. (2021). Artificial
Intelligence in Social Media. International Journal of Scientific Advances.
ISSN: 2708-7972. Volume: 2 | Issue: 1 | Jan - Feb 2021.
https://www.ijscia.com/wp-content/uploads/2021/01/Volume2-Issue1-Jan-Feb-No.36-15-20.pdf.
Sevin, E. Ve D. Ingenhoff. (2018). Public Diplomacy on
Social Media: Analyzing Networks and Content. International Journal of
Communication 12(2018), 3663–3685 1932–8036/20180005.
Vardarlıer, P ve C. Zafer. (2019) Medya ve Toplum. Selçuk
Üniversitesi. Year 2019, Volume: 22 Issue: 2, 355 - 361, 30.11.2019.
https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.472210
Vizcarrondo, T. (2013). Measuring Concentration of Media
Ownership: 1976–2009. https://doi.org/10.1080/14241277.2013.782499.
Yıldırım, A. (2021).
Sosyal Medyada Dil ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna. Nobel. 978625433012-4.
[1] Prof. Dr. Maltepe Üniversitesi.
Researcher ID B-2702-2008. Orcid number: 0000-0002-8756-1366. firuzyasamis@maltepe.edu.tr;
fyasamis@gmail.com
[2] Braman,
S. (2010) Where Has Media Policy Gone? Defining The Field In The Twenty-First
Century. https://doi.org/10.1207/s15326926clp0902_1.
[3] Cullen,
J. (2014). A Short History of Modern Media. Wiley. 9781444351415.
[4]
Vizcarrondo, T. (2013). Measuring Concentration of Media Ownership: 1976–2009.
https://doi.org/10.1080/14241277.2013.782499.
[5] Nguyen
A. T. H. ve Phuong Uyen Dinh. (2022) Filling the market orientation-business
performance: the mediating effects of social media, business ties and political
ties. doi.org/10.1504/JIBED.2022.125700.
[6]
Yıldırım, A. (2021). Sosyal Medyada Dil
ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna. Nobel. 978 625 433 01 2-4.
[7] Donohue,
G.A. ve arkadaşları. (1995) A Guard Dog Perspective on the Role of Media.
https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1995.tb00732.x
[8] Graber,
D. (2003). The Media and Democracy: Beyond Myths and Stereotypes. Annual Review
of Political Science. Vol. 6:139-160 .
https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.6.121901.085707.
[9]
Vardarlıer, P ve C. Zafer. (2019) Medya ve Toplum. Selçuk Üniversitesi. Year
2019, Volume: 22 Issue: 2, 355 - 361, 30.11.2019. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.472210
[10] Sevin,
E. Ve D. Ingenhoff. (2018). Public Diplomacy on Social Media: Analyzing
Networks and Content. International Journal of Communication 12(2018),
3663–3685 1932–8036/20180005.
[11] Biocca,
F. (2000). New Media Technology and Youth: Trends in the Evolution of New Media. Journal of Adolescent Health. Volume 27,
Issue 2, Supplement 1, August 2000, Pages 22-29.
[12] Sadiku,
M. N. O. ve arkadaşları. (2021). Artificial Intelligence in Social Media.
International Journal of Scientific Advances. ISSN: 2708-7972. Volume: 2 |
Issue: 1 | Jan - Feb 2021 Available Online: www.ijscia.com. https://www.ijscia.com/wp-content/uploads/2021/01/Volume2-Issue1-Jan-Feb-No.36-15-20.pdf.
[13] Deepfake,
genellikle yapay zekâ veya makine öğrenmesi tekniklerini kullanarak oluşturulan
sahte veya manipüle edilmiş bir video veya ses kaydını ifade eder. Bu
teknoloji, bir kişinin görüntüsünü veya sesini alır ve genellikle gerçekçi bir
şekilde başka bir bağlamda kullanır.
[14] Özgen,
N. (2019). Siyasal Sistemler Bağlamında Sansür Kavramı. Örnek Olay: İlişirilmiş
Gazetecilik Pratiği. Turkish Studies. Volume 14 Issue 6, 2019, p. 3381-3407.
DOI: 10.29228/TurkishStudies.37872. ISSN: 1308-2140.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder