CHP Genel Merkezi'nin Yerel Yönetimlerle İlişkilerinde Kurumsal Yeterlik Düzeyinin İncelenmesi

 

Prof. Dr. Firuz Demir Yaşamış

 

 

GİRİŞ

Yerel yönetimler, özellikle merkeziyetçiliğin yoğun olduğu siyasal sistemlerde halkın yönetime katılımını sağlama, hizmetin tabana yayılmasını temin etme ve yerindenlik ilkesinin yaşama geçirilmesinde kritik bir rol üstlenmektedir. Türkiye gibi merkezi yapının baskın olduğu ülkelerde, yerel yönetimlerin siyasal partilerle ilişkisi yalnızca seçim dönemlerine özgü stratejik ortaklıklarla sınırlı kalmamalı aynı zamanda kurumsal eş güdüm, ortak siyasa üretimi ve deneyim paylaşımı gibi alanlarda sürdürülebilir mekanizmalarla desteklenmelidir.

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 2019 yerel seçimlerinde kazandığı büyükşehir ve ilçe belediyeleriyle birlikte Türkiye'nin yerel yönetim haritasında önemli bir alanı denetlemeye başlamıştır. Bu durum, partinin yalnızca muhalefet rolüyle değil, aynı zamanda yerel iktidar uygulamalarıyla da sınandığı yeni bir dönemi başlatmıştır. Bu bağlamda CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimlerle ilişkileri nasıl yönettiği, eş güdüm ve rehberlik kapasitesini ne ölçüde kurumsallaştırabildiği önemli bir araştırma alanı oluşturmaktadır.

Bu süreçte Parti hem kurumsal yapılar aracılığıyla hem de belirli kişilere atfettiği görevler vasıtasıyla yerel yönetimleri yönlendirme çabasına girmiştir. Özellikle Eskişehir eski Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’e verilen özel danışmanlık rolü dikkat çekicidir. Büyükerşen’in partili belediyelere rehberlik etmesi ve yerel hizmet anlayışının sosyal demokrat bir çizgide kurumsallaşmasına katkı sunması hedeflenmişse de bu rolün kurumsal bir yapıya dayanmaması katkının sürekliliğini ve etkinliğini sınırlamıştır.

Öte yandan, partide yerel yönetimlerle doğrudan ilgilenen Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı makamının alt örgütlenmesinin de yeterince kurumsallaşmadığı ve belediyelerle etkili bir eş güdüm ve izleme-değerlendirme mekanizması kurmakta zorlandığı gözlemlenmektedir. Bu birime bağlı olarak çalışan merkez ofisi sınırlı sayıda danışmanla çalışmalarını yürütmekte; teknik kapasite, sayısal altyapı ve sürdürülebilir bilgi yönetimi sistemlerinden yoksun biçimde çalışmaktadır. Belediyelerle kurulan temaslar çoğunlukla “ad hoc” çalıştaylar, dönemsel toplantılar ve kişisel girişimlere dayalı ağlar üzerinden yürütülmektedir.

Bu çerçevede çalışmanın amacı, CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik rehberlik ve eş güdüm işlevlerini hangi düzeyde kurumsallaştırabildiğini, hangi aktör ve yapılar aracılığıyla bu süreçleri yürüttüğünü ve söz konusu işleyişin etkililik, süreklilik ve siyasa üretme kapasitesi açısından ne gibi güçlü ve zayıf yönler taşıdığını incelemektir. Özellikle partinin yerel başarılarını uzun vadeli bir siyasal dönüşüme yönlendirebilmesi için hangi kurumsal ve örgütsel reformlara ihtiyaç duyduğuna ilişkin tartışmalar, bu incelemenin temel eksenini oluşturmaktadır.

ÇÖZÜMLEME

Yılmaz Büyükerşen’in Görev Alanı ve Bağlı Yapıların Niteliği

CHP Genel Merkezi, 2019 yerel seçimlerinden sonra Türkiye genelinde kazandığı belediyeleri daha etkili ve eş güdümlü şekilde yönlendirmek amacıyla bazı isimlere özel roller vermeyi tercih etmiştir. Bu kapsamda Yılmaz Büyükerşen, partinin yerel yönetim vizyonunun geliştirilmesi, deneyim aktarımı ve özellikle büyükşehir belediyeleri arasında eş güdümün güçlendirilmesi amacıyla görevlendirilmiştir. Ancak bu görevin doğrudan bağlandığı kurumsal bir yapı ya da hiyerarşik bir alt örgütlenme oluşturulmamıştır.

Büyükerşen’e verilen bu sorumluluk, "danışmanlık" ve "rehberlik" niteliğinde tanımlanmış; bu bağlamda CHP’nin Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı ile doğrudan hiyerarşik bir bağ kurulmamıştır. Dolayısıyla Büyükerşen’in görev alanı, parti tüzüğüne veya örgütlenme çizelgesine dayalı değil daha çok biçimsel ve ad hoc bir yapı üzerinden şekillenmiştir. Bu durum, Büyükerşen’in etki alanının daha çok kişisel ilişkilere ve belediye başkanlarının gönüllü iş birliğine bağlı kalmasına neden olmuştur.

Yürütülen çalışmalar arasında yerel yönetimlerde kültür, sanat ve şehir estetiği alanlarında deneyim aktarımı, kentsel tasarım ve kamusal alan düzenlemeleri gibi konularda rehberlik ve yeni seçilen belediye başkanlarına yönelik başlangıç oryantasyonları ve danışma toplantıları düzenlenmesi gibi etkinlikler zaman zaman gündeme gelmiş, fakat bu etkinlikleri yürüten sürekli bir sekretarya, uzman kadro ya da bölgesel eş güdüm birimi kurulmamıştır. Bu bağlamda söz konusu etkinlikler daha çok seminer, çalıştay, deneyim paylaşımı gibi geçici örgütlerle sınırlı kalmıştır.

Kurumsallaşmamış bu yapı, Yılmaz Büyükerşen gibi deneyimli bir aktörün sağlayabileceği bilgi ve vizyon aktarımının sistematikleşmesini engellemiştir. Oysa Büyükerşen'in yönlendirmesiyle bir Yerel Yönetim Vizyon Merkezi ya da CHP Belediye Akademisi kurulmuş olsaydı, bu yapı uzun vadeli olarak sürdürülebilir bir katkı sağlayabilirdi. Ancak partide böylesi bir kurumsal düzenleme yapılmadığı için bu katkı bireysel düzeyde kalmış, kurumsal kapasiteye dönüşememiştir.

CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı ve Alt Örgütlenmesi

Cumhuriyet Halk Partisi'nin parti içi örgüt yapısında “Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı”, belediyelerle olan ilişkilerin yürütülmesinden, yerel yönetim siyasalarının oluşturulmasından ve seçilen belediye başkanlarının parti ilke ve programları doğrultusunda yönlendirilmesinden sorumludur. Bu birim aynı zamanda yerel yönetim seçimlerine yönelik strateji geliştirme, aday belirleme süreçlerinde yerel dengeleri gözetme ve belediyelerin başarımını izleme gibi görevlerle donatılmıştır.

Ancak bu Genel Başkan Yardımcılığı'na bağlı kurumsal alt örgütlenme yapısı, genel olarak zayıf ve kurumsallaşmamış bir görünüm çizmektedir. Alt yapı şu unsurlardan oluşmaktadır:

Yerel Yönetimler Birimi (Merkez)

Genel Merkez’de görev yapan ve sayıca sınırlı danışman, uzman veya koordinatörlerden oluşan bir masa etrafında, belediyelerle iletişim kurmak ve yönetsel eş güdümü sağlamakla görevli çekirdek bir ekip bulunmaktadır. Ancak bu ekip belediyelerin sayısı ve büyüklüğü göz önüne alındığında yetersiz personel ile çalışmakta, sistemli bir başarım izleme ya da veri toplama mekanizmasına sahip olmamakta ve Belediyelere teknik destek sunacak düzeyde uzmanlaşmış içerik üretimi gerçekleştirememektedir.

CHP'li Belediyeler Arası Bilgi Paylaşım Ağları

Zaman zaman belediye başkanlarının kendi aralarında oluşturduğu çoğu biçimsel nitelikte olan ağlar veya birliktelikler bulunmaktadır (örneğin: Marmara Bölgesi CHP’li belediye başkanları toplantıları). Bu yapılar partinin merkez yapısından ziyade belediyelerin kendi girişimleriyle oluşmaktadır. Genel Başkan Yardımcılığı bu girişimlere ancak eşlik edici bir rol üstlenmektedir.

Yerel Yönetimler Çalıştayları ve Tematik Toplantılar

Genel Merkez tarafından düzenlenen “CHP’li Belediyeler Çalıştayı”, “Sosyal Demokrat Belediyecilik Zirvesi” gibi toplantılar partinin belediyelerle iletişimini ve strateji belirlemesini sağlamak amacıyla kullanılan araçlardır. Ancak bu tür etkinlikler dönemsel ve seçim odaklı olup sürekli bilgi üretimi veya deneyim aktarımı sağlayacak kurumsal bir platforma dönüşmemektedir.

CHP’li Belediye Akademisi

Yerel yönetimlerin eğitim ve kapasite geliştirme gereksinimlerine yanıt verecek bir “CHP Belediye Akademisi” kurulması yönünde geçmişte zaman zaman dile getirilen öneriler olmuş ancak bu öneriler uygulamaya geçirilememiştir. Böyle bir akademi, yerel aktörlerin eğitimi, yeni seçilen başkanların oryantasyonu ve sosyal demokrat belediyeciliğin içeriğinin geliştirilmesi açısından önemli bir boşluğu doldurabilirdi.

CHP Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı’nın alt örgütlenmesi şu an itibarıyla kurumsallaşma düzeyi düşük, personel kapasitesi sınırlı ve teknolojik altyapı ve izleme-değerlendirme mekanizmaları eksik bir yapı görünümündedir.

Bu durum, CHP’nin 2019 yerel seçimlerinde kazandığı büyük başarıyı daha uzun vadeli bir siyasal başarıya dönüştürme sürecinde ciddi bir örgütsel darboğaza işaret etmektedir. Parti, bu yapıyı sadece “temsil” değil, aynı zamanda “işlevsel” bir yapıya dönüştürmek istiyorsa kurumsal kapasiteyi güçlendirmeli ve sayısal bilgi paylaşım altyapısı kurmalı ve sürekli çalışan teknik birimler oluşturmalıdır.

Örgütsel ve Kurumsal Yetersizliklerin Ötesinde: Vizyon, Bilgi, Deneyim ve Liderlik Eksikliği

CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik yönlendirme ve eş güdüm mekanizmalarındaki örgütsel ve kurumsal yetersizlikler, yerel yönetimlerin partiyle bütünleşme sürecini sınırlayan önemli engellerdir. Ancak bu teknik eksikliklerin ötesinde, asıl problem stratejik vizyon, sektörel bilgi birikimi ve liderlik kapasitesi alanlarında ortaya çıkmaktadır.

Eskişehir eski Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen gibi deneyimli ve vizyon sahibi isimlerin danışmanlık rollerine rağmen, genel olarak partide bu tür liderlerin ve deneyimli kadroların yaygın olmaması, yerel yönetimlerin hem uygulama hem de siyasal anlamda güçlü bir çatı altında buluşmasını zorlaştırmaktadır. Özellikle, vizyon eksikliği, belediyelerin uzun vadeli, sürdürülebilir ve yenilikçi siyasalar geliştirmesini engellerken partinin yerel hizmet anlayışında bütünsellik ve tutarlılık sorunlarına yol açmaktadır. Bilgi ve deneyim eksikliği, hem yerel yönetim mevzuatı ve uygulamaları hem de sosyal demokrat belediyecilik uygulamalarına ilişkin derinlemesine donanım yetersizliği anlamına gelmektedir. Liderlik eksikliği ise, belediye başkanları ve parti merkezinin etkili bir iletişim, güdülenme ve strateji geliştirme sürecini beraber yürütecek, deneyimli, vizyoner aktörlerin olmaması olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu temel eksiklikler CHP’nin yerel yönetimlerde sergilediği başarıları sürdürülebilir kılmak ve partinin yerel yönetimlerden aldığı güçle merkezi siyasette etkin bir konuma ulaşmak konusunda en önemli kısıtlayıcı etmenlerden biridir. Dolayısıyla, örgütsel reformların yanı sıra bilgi ve deneyim aktarımına dayalı kapasite geliştirme, liderlik yetiştirme programları ve stratejik vizyon belirleme mekanizmalarının partide kurulması zorunlu hale gelmektedir.

Vizyon, Bilgi ve Liderlik Eksikliğinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkileri ve Çözüm Önerileri

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik yönlendirme ve eş güdüm işlevlerinde yaşanan örgütsel ve kurumsal yetersizliklerin yanı sıra, partideki en temel sorunlardan birinin vizyon, bilgi ve liderlik eksikliği olduğu görülmektedir. Bu üçlü eksiklik, CHP’nin yerel yönetimlerde etkin, tutarlı ve sürdürülebilir siyasalar geliştirmesini ve uygulamasını engellemekte ve dolayısıyla partinin yerel yönetimlerden alabileceği siyasal güç üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır.

Öncelikle, vizyon eksikliği yerel yönetimlerin uzun vadeli stratejik planlama yapmasını zorlaştırmakta ve belediyeler arasında uygulamada tutarsızlıklara yol açmaktadır. CHP’nin farklı belediyelerinde yürütülen sosyal yardım, kentsel dönüşüm ve hizmet siyasaları arasında ciddi farklılıklar gözlemlenmekte ve bu durum parti kimliğinin yerelde zayıflamasına ve seçmen nezdinde güven kaybına neden olmaktadır. Ayrıca, belirsiz ve zayıf bir vizyon, belediyelerin kaynaklarını etkin kullanmasını engellerken, yenilikçi uygulamaların yaygınlaşmasını da sınırlandırmaktadır. Bu durum, özellikle rakip partilerin daha dinamik ve sürdürülebilir belediyecilik uygulamaları geliştirdiği ortamda CHP’nin rekabet gücünü zayıflatmaktadır.

Bilgi ve deneyim eksikliği ise belediye yönetimlerinin teknik ve hukuksal süreçlerde etkili karar almasını engellemektedir. Bu durum, proje gecikmeleri, uygulama hataları ve yönetimsel verimsizlik olarak geri dönmektedir. Aynı zamanda bilgi açığı, halkla iletişim ve katılım süreçlerinde zayıflıklar yaratmakta ve bu da yerel yönetimlerin meşruluğunu ve toplumsal desteğini olumsuz etkilemektedir. Liderlik eksikliği ise parti içi eş güdümün aksamasına, belediye başkanları ve parti merkezi arasındaki iletişim sorunlarına ve genel olarak yerel yönetimlerin parti siyasalarına uyum sağlamasında güçlükler yaşanmasına neden olmaktadır.

Bu bağlamda, CHP’nin yerel yönetimlerdeki sorunlarını aşması için kapsamlı yapısal ve kültürel reformlara ihtiyacı bulunmaktadır. İlk olarak, parti bünyesinde belediye başkanları ve yerel yöneticilerin sürekli eğitim ve deneyim paylaşımını sağlayacak merkezi bir kurumun kurulması elzemdir. CHP Belediye Akademisi gibi bir yapı hem liderlik gelişimi hem de teknik kapasitenin artırılması açısından önemli bir araç olabilir. Ayrıca, yerel yönetimlerin başarımını izleyebilecek ve sorunları erken saptayabilecek sayısal izleme sistemlerinin oluşturulması gerekmektedir.

Stratejik planlama mekanizmalarının kurumsallaştırılması, CHP’nin yerel yönetim vizyonunun belirlenmesi ve bu vizyonun tüm belediyelerde tutarlı şekilde uygulanması için yaşamsal önem taşımaktadır. Uzun vadeli stratejik planların geliştirilmesi ve yenilikçi, sürdürülebilir belediyecilik anlayışının partinin temel ilkeleriyle uyumlu biçimde gözden geçirilmesi gerekmektedir. Liderlik gelişimi açısından, deneyimli belediye başkanlarının genç ve yeni yöneticilere mentörluk yapacağı programların yaşama geçirilmesi ve sosyal demokrat liderlik okullarının düzenlenmesi, parti içi liderlik kapasitesini güçlendirecektir.

Son olarak, parti merkezinden belediyelere ve belediyeler arasında açık, düzenli ve saydam iletişim kanallarının oluşturulması, bilgi paylaşımının artırılması ve başarılı uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması, CHP içinde öğrenme kültürünün gelişmesini özendirecektir. Bu kapsamlı dönüşüm, CHP’nin yerel yönetimlerde hem teknik hem de siyasal açıdan daha güçlü, tutarlı ve sürdürülebilir bir konuma ulaşmasını olanaklı kılacaktır.

Vizyon, Bilgi ve Liderlik Eksikliğinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkileri ve CHP Genel Merkezi’nin Denetim ve Eş güdüm Eksikliği

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik yönlendirme, denetim ve eş güdüm işlevlerinde yaşanan örgütsel ve kurumsal yetersizlikler partinin yerel yönetim başarısını önemli ölçüde sınırlamaktadır. Partinin genel vizyon ve stratejilerinin belediyelere etkili şekilde aktarılması ve uygulanması noktasında ortaya çıkan boşluklar, CHP’li belediyelerin kendi başlarına hareket etmelerine, birbirinden bağımsız ve dağınık siyasalar geliştirmelerine neden olmaktadır.

Özellikle CHP Genel Merkezi’nin, belediyelerin etkinliklerini sistemli biçimde denetlemediği ve düzenli incelemediği gözlemlenmektedir. Bu durum, yerel yönetimlerin başarımının merkezden izlenmesini ve gerekli müdahalelerin zamanında yapılmasını engellemekte ve parti içi disiplinin ve ortak hedeflerin oluşturulmasını zayıflatmaktadır. Belediye yönetimleri, parti siyasalarından bağımsız olarak kendi vizyon ve uygulamalarını şekillendirme eğilimindedir. Bu bağımsızlık, olumlu yanları olmakla birlikte, eş güdüm eksikliği ve parçalı bir yapı yaratmakta ve dolayısıyla CHP’nin yerel yönetimlerde bütüncül ve tutarlı bir strateji izlemesini zorlaştırmaktadır.

Eş güdüm ve iş birliği mekanizmalarının yetersizliği CHP’li belediyelerin deneyim ve bilgi paylaşımını da olumsuz etkilemektedir. Belediyeler arası iletişim ve iş birliği kanalları ya sınırlı düzeyde işleyebilmekte ya da tamamen kapalı kalmaktadır. Bu durum, başarılı uygulamaların yaygınlaştırılmasını engellemekte ve partinin yerel yönetimlerde ortak bir vizyonla hareket etmesini engellemektedir. Ayrıca, Genel Merkez’in belediyelere yönelik rehberlik, yönlendirme ve destek işlevlerinin etkin biçimde yerine getirilmemesi yerel yönetimlerdeki bilgi ve liderlik açığını daha da derinleştirmektedir.

Sonuç olarak, CHP’nin yerel yönetimlerde karşılaştığı temel sorunlar arasında sadece vizyon, bilgi ve liderlik eksikliği değil aynı zamanda parti merkezi ile yerel yönetimler arasında güçlü bir denetim ve eş güdüm mekanizmasının olmaması da bulunmaktadır. Bu yapısal zayıflıklar CHP’nin yerel yönetim başarımını düşürmekte, parti içi bütünlüğü zedelemekte ve seçmen nezdinde güven kaybına yol açmaktadır. CHP’nin bu eksiklikleri gidermek için Genel Merkez ile yerel yönetimler arasında etkili denetim, rehberlik ve iş birliği mekanizmalarını kurması ve güçlendirmesi gerekmektedir. Ancak bu sayede partinin yerel yönetimlerde sürdürülebilir ve tutarlı bir siyasa üretme kapasitesi artırılabilir.

Vizyon, Bilgi ve Liderlik Eksikliğinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkileri: CHP Genel Merkezi’nin Denetim ve Eş güdüm Eksikliği

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik denetim, inceleme ve eş güdüm işlevlerinde gözlenen zayıflıklar partinin belediyecilik alanındaki potansiyelini tam anlamıyla ortaya koymasını engelleyen temel sorunlar arasında yer almaktadır. Bu sorunlar, CHP’li belediyelerin farklı kentlerde birbirinden bağımsız ve eş güdümden uzak siyasalar geliştirmesine ve yerel yönetimlerin ortak bir stratejik vizyon eksikliğiyle karşı karşıya kalmasına yol açmaktadır.

Örneğin, CHP’nin uzun süreli başarı örneklerinden olan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’in liderliğinde kapsamlı ve sürdürülebilir bir kentsel dönüşüm ve kültür siyasası geliştirmiştir. Ancak bu deneyim, ne yazık ki CHP’nin diğer belediyelerine yaygınlaştırılmamış ve model olarak merkeze alınmamıştır. Genel Merkez, Büyükerşen gibi deneyimli ve vizyoner isimleri rehberlik göreviyle görevlendirmiş olsa da bu yetkinlikler belediyeler arasında eş güdüm sağlamak veya genel bir siyasa çerçevesi oluşturmak için sistemli bir biçimde kullanılmamaktadır. Eskişehir modeli, başka bir CHP’li belediye olan İzmir veya İstanbul’da kendi özgün dinamikleri içinde farklılaşarak uygulanmakta ve bu da partinin yerel yönetim vizyonunun parçalanmasına neden olmaktadır.

Benzer biçimde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi döneminde de görülen eş güdüm eksikliği, CHP’nin belediyecilik anlayışının parti genelinde tutarlı bir biçimde yaşama geçirilmesini engellemiştir. Belediye bünyesinde farklı birimler arasında iletişim ve iş birliği eksikliği, çeşitli hizmet ve projelerde aksamalara neden olmuş, özellikle CHP Genel Merkezi’nin bu aksaklıkları önceden fark edip müdahale etme kapasitesinin sınırlı olduğu gözlemlenmiştir. Genel Merkez’in belediyelere yönelik denetim ve rehberlik mekanizmaları etkin işlemediği için yerel yönetimlerdeki başarım farklılıkları artmış ve bu durum seçmen gözünde CHP’nin yerel yönetim becerisine ilişkin güven sorununu derinleştirmiştir.

Öte yandan, CHP’li belediyeler arasında eş güdüm eksikliği nedeniyle ortak sosyal yardım programları, çevre siyasaları ve kentsel gelişim stratejileri gibi alanlarda iş birliği sağlanamamaktadır. Örneğin, İstanbul ve İzmir gibi büyükşehir belediyelerinin pandemi sürecinde yürüttükleri sosyal yardım kampanyaları arasında eş güdüm yetersiz kalmış, bilgi paylaşımı ve kaynak kullanımında verimlilik sağlanamamıştır. Bu da CHP’nin yerel yönetimlerde bütüncül bir siyasa izleyememesinin doğrudan sonucudur.

Sonuç olarak, CHP Genel Merkezi’nin belediyeleri denetleme, rehberlik etme ve eş güdüm sağlama işlevlerinde ciddi eksiklikler bulunmaktadır. Partinin yerel yönetim vizyonu ve stratejilerinin yerelde etkili bir biçimde uygulanabilmesi için, Genel Merkez’in denetim mekanizmalarını güçlendirmesi, belediyeler arası bilgi ve deneyim paylaşımını destekleyen kurumsal yapılar oluşturması ve liderlik kapasitesini sistemli olarak geliştirmesi gerekmektedir. Bu adımlar, CHP’nin yerel yönetimlerde tutarlı, etkili ve sürdürülebilir siyasalar geliştirmesine olanak tanıyacak ve partinin yerel yönetimlerdeki başarı düzeyini en üste çıkaracaktır.

Vizyon, Bilgi ve Liderlik Eksikliğinin Yerel Yönetimler Üzerindeki Etkileri: CHP Genel Merkezi’nin Denetim ve Eş güdüm Eksikliği Üzerine Kanıtlanabilir Örneklerle İnceleme

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik denetim ve eş güdüm işlevlerinde karşılaşılan eksiklikler partinin yerel yönetimlerde etkin ve tutarlı siyasa üretmesini engelleyen önemli bir yapısal sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum, belediyeler arasında eş güdüm yetersizliği, bilgi paylaşımının sınırlı kalması ve belediyelerin kendi siyasalarını tek başına belirlemesi gibi olumsuz sonuçlar doğurmaktadır.

Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Örneği: Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen’in uzun yıllar sürdürdüğü başarılı belediyecilik anlayışı, Türkiye’de yerel yönetimlerde sosyal demokrat vizyonun önemli örneklerinden biridir. Büyükerşen’in kültür-sanat yatırımları, sosyal yardımlar ve kentsel dönüşüm projeleri, sürdürülebilirlik ve katılımcılık temelli bir belediyecilik modeli sunmaktadır. Ancak, bu modelin diğer CHP’li belediyelere sistemli biçimde aktarılmaması ve merkezin bu deneyimi yaygınlaştırmakta yetersiz kalması CHP’nin yerel yönetim siyasalarında birlik ve eş güdüm sağlama kapasitesini zayıflatmaktadır. Örneğin, CHP’nin büyükşehir belediyelerinden biri olan İzmir’de uygulanan kentsel dönüşüm stratejileri Eskişehir’den bağımsız ve zaman zaman çatışan projeler olarak dikkat çekmiştir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Yönetimindeki Eş güdüm Sorunları: 2019 yerel seçimleri sonrası CHP’nin denetimine geçen İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde yaşanan bazı yönetimsel sorunlar Genel Merkez’in denetim ve yönlendirme eksikliğine işaret etmektedir. İBB bünyesinde farklı birimlerin ve iştiraklerin etkinlikleri arasındaki uyumsuzluklar bazı projelerde gecikmelere ve verimsizliğe neden olmuştur. Örneğin, toplu taşıma ve kentsel altyapı projelerinde yaşanan uygulama sorunları ve kamuoyuna yansıyan bilgi kirliliği, partinin merkezi organlarının bu süreçleri etkili biçimde eş güdümleyemediğini göstermektedir. Ayrıca, belediye başkanlığı ile parti yönetimi arasındaki iletişim eksiklikleri siyasaların alanda bütüncül olarak yaşama geçirilmesini engellemiştir.

Pandemi Sürecinde Sosyal Yardım ve İş Birliği Eksikliği: COVID-19 pandemisi sürecinde, CHP’li belediyelerin sosyal yardım programlarında ortak hareket etmek yerine birbirinden bağımsız siyasalar geliştirmesi dikkat çekmiştir. Ankara ve İzmir Büyükşehir Belediyeleri gibi büyük CHP’li yerel yönetimler, kendi kaynakları ve programlarıyla pandemi destek etkinliklerini yürütmüş, ancak bu uygulamalar arasında etkili bir bilgi ve kaynak paylaşımı sağlanamamıştır. Bu durum, CHP Genel Merkezi’nin belediyeler arası eş güdümü sağlamadaki yetersizliğini ortaya koymaktadır.

Bu somut örnekler ışığında, CHP’nin yerel yönetimlerde karşılaştığı temel sorunların başında, Genel Merkez’in belediyeleri sistemli olarak denetleme, rehberlik ve eş güdüm işlevlerini yerine getirmemesi gelmektedir. CHP’nin yerel yönetim başarısını artırabilmesi için Genel Merkez’in belediyelerle daha yakın iletişim kurması, düzenli başarım değerlendirmeleri yapması, başarılı uygulamaları yaygınlaştırması ve belediyeler arası eş güdümü güçlendirmesi gerekmektedir. Ayrıca, liderlik kapasitesinin artırılması ve yerel yönetimlere yönelik eğitim programlarının yaygınlaştırılması parti içinde ortak bir vizyon oluşturulması açısından kritik önem taşımaktadır.

Vizyon, Bilgi ve Liderlik Açığının Yerel Yönetimlerin Başarımına Yansımaları

CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimlere yönelik vizyon, bilgi ve liderlik açığı, belediyelerin başarımında çok boyutlu olumsuz etkiler yaratmaktadır. Öncelikle, ortak bir vizyonun olmayışı yerel yönetimlerin siyasa ve projelerinde tutarsızlıklara ve parçalanmışlığa yol açmaktadır. Belediyeler, parti siyasalarından bağımsız hareket ederek kendi önceliklerini belirlemek zorunda kalmakta ve bu durum ise yerel yönetimlerin uzun vadeli ve bütüncül planlama yapmasını engellemektedir. Vizyon eksikliği, özellikle kentsel dönüşüm, sosyal yardımlar, çevre siyasaları ve altyapı hizmetleri gibi kritik alanlarda stratejik belirsizliklere neden olmaktadır.

Bilgi eksikliği, özellikle yerel yönetimlerin karar alma süreçlerinde ve proje uygulamalarında teknik kapasite ve deneyim yetersizliğine işaret etmektedir. Belediyeler arası bilgi paylaşımı yetersiz olduğundan başarılı uygulamalar ve yenilikçi yöntemler yaygınlaşamamaktadır. Bu durum hem kaynakların verimli kullanımını engellemekte hem de hizmet kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Örneğin, pandemi sürecinde sosyal yardım ve sağlık hizmetleri alanında eş güdümsüzlük vatandaşların ihtiyaçlarının tam karşılanamamasına neden olmuştur.

Liderlik açığı ise, yerel yönetimlerin siyasal ve idari açıdan karar alma mekanizmalarının zayıflamasına yol açmaktadır. Vizyoner liderlerin olmaması, kriz yönetimi ve hızlı çözüm üretme kapasitesinin sınırlı kalmasına neden olmakta ve belediyelerin halkla ilişkilerinde ve kamuoyu ile iletişiminde sorunlar yaşanmaktadır. Bu durum, seçmen nezdinde güven kaybını derinleştirmekte ve CHP’nin yerel yönetimlerdeki saygınlığını zayıflatmaktadır.

Önerilen Somut Yapısal ve Kültürel Reformlar

Bu eksiklikleri gidermek amacıyla, CHP Genel Merkezi ve belediyeler arasında hem yapısal hem de kültürel düzeyde reformlar gerçekleştirilmelidir.

Merkezi Denetim ve Eş Güdüm Mekanizmasının Güçlendirilmesi: CHP Genel Merkezi’nin belediyeleri düzenli olarak başarım açısından denetleyeceği, deneyim ve bilgi paylaşımını özendirecek bir eş güdüm birimi kurulmalıdır. Bu birim, başarılı uygulamaların tüm belediyelerde yaygınlaştırılmasını sağlayacak rehberlik ve destek işlevi görmelidir.

Ortak Vizyon ve Strateji Geliştirme Süreci: Parti içinde yerel yönetimler için ortak bir vizyon ve strateji belgesi hazırlanmalı ve bu belge belediyeler tarafından rehber olarak kullanılmalıdır. Bu süreçte, deneyimli belediye başkanları ve uzmanlardan oluşan danışma kurulları oluşturulabilir.

Liderlik ve Kapasite Geliştirme Programları: Belediye yöneticileri ve kadrolarına yönelik sürekli eğitim programları düzenlenmeli ve yerel yönetimlerde liderlik, kriz yönetimi, proje planlama ve uygulama konularında kapasite artırılmalıdır.

Bilgi ve Deneyim Paylaşımı Platformları: Sayısal ortamda bilgi ve deneyim paylaşımını sağlayan platformlar oluşturulmalı ve belediyeler arası iş birliği ve ortak projeler desteklenmelidir.

Kültürel Değişim ve Parti İçi İletişimin Güçlendirilmesi: Yerel yönetimler ile Genel Merkez arasında güven ve karşılıklı saygı kültürünü güçlendirecek iletişim kanalları kurulmalı ve yerel yönetimlerin görüş ve gereksinmeleri merkez yönetimce daha etkili biçimde dikkate alınmalıdır.

Başarım ve Hesap Verebilirlik Sistemleri: Belediyelerin başarımını nesnel ölçütlerle ölçen sistemler geliştirilerek, bu değerlendirmeler kamuoyu ile paylaşılmalı ve hesap verebilirlik mekanizmaları işletilmelidir.

Bu reformların yaşama geçirilmesi, CHP’nin yerel yönetimlerdeki başarımını artıracak, parti içinde ortak hareket yeteneğini geliştirecek ve seçmen nezdinde güveni yeniden oluşturacaktır. “Her Şey Çok Güzel Olacak” demek, sadece olumlu bir umut ve güdülenme ifadesidir; ancak somut adımlar ve etkili siyasalar olmadan, bu söylemin gerçeğe dönüşmesi olanaklı değildir. Siyasette ve yönetimde başarı, sadece güzel sözlerle değil, planlı, disiplinli ve gerçekçi stratejilerle elde edilir. CHP’nin yerel yönetimlerde yaşadığı eş güdüm, vizyon ve liderlik eksiklikleri gibi yapısal sorunlar, ancak ciddi kurumsal reformlar, etkili denetim mekanizmaları ve kapasite geliştirme çalışmaları ile aşılabilir. Bu nedenle, siyasal söylemlerin ötesine geçip, somut adımlar atmak ve sürdürülebilir çözümler üretmek gerekir. Bu ifade, aslında siyasal vaatlerin ve sloganların tek başına yönetim başarısını güvence altına almadığını, bunun için stratejik planlama, ekip çalışması ve uygulama disiplininin gerekliliğini vurgular. Ancak yapılması gereken güzel sloganlar üretmekten çok daha farklıdır.

Stratejik Eş Güdüm ve Ortak Siyasa Üretimi

Yerel yönetimlerin etkililiği ve başarısı parti genel merkezi ile belediyeler arasında sağlanan stratejik eş güdüm ve ortak siyasa üretimi ile doğrudan ilişkilidir. Stratejik eş güdüm, farklı belediyeler arasında kaynakların, bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını, uyumlu hareket edilmesini ve ortak hedeflere yönelik siyasa uygulamalarını olanaklı kılar. Bu eş güdüm eksikliği, CHP’nin yerel yönetimlerdeki başarımını zayıflatmakta, parçalanmışlık ve tutarsızlık yaratmaktadır.

Ortak siyasa üretimi ise, parti içinde farklı belediyelerin gereksinim ve önceliklerinin dikkate alınarak, genel merkezin rehberliğinde oluşturulan kapsayıcı stratejiler geliştirilmesini ifade eder. Bu süreçte, belediye yöneticilerinin ve ilgili uzmanların etkili katılımı sağlanarak, yerel dinamiklere uygun ve uygulanabilir siyasalar tasarlanmalıdır. Böylelikle, yerel yönetimlerin uygulama kapasitesi artarken parti içinde birlik ve dayanışma güçlendirilmiş olur.

CHP Genel Merkezi’nin, yerel yönetimler siyasalarının planlanması ve uygulanmasında merkezi bir rol üstlenmesi, stratejik eş güdümün sağlanması açısından elzemdir. Bu bağlamda, düzenli eş güdüm toplantıları, başarım değerlendirme mekanizmaları ve deneyim paylaşım platformları oluşturulmalıdır. Ayrıca, ortak siyasa üretimi sürecinde saydamlık ve hesap verebilirlik ilkeleri esas alınmalı ve böylece hem parti içi güdülenme artması sağlanmalı hem de seçmen nezdinde güven oluşturulmalıdır.

Sonuç olarak, stratejik eş güdüm ve ortak siyasa üretimi, CHP’nin yerel yönetimlerde etkililiğini artırmak ve sürdürülebilir başarı sağlamak için vazgeçilmez unsurlardır. Bu iki mekanizmanın sağlıklı işlemesi hem belediyelerin hizmet kalitesini yükseltecek ve hem de partinin siyasal bütünlüğünü güçlendirecektir.

Siyasal İletişim ve Kamuoyuyla İlişkiler

Siyasal iletişim, partilerin ve yerel yönetimlerin kamuoyuna yönelik mesajlarını oluşturma, iletme ve geri bildirim alma sürecini kapsar. CHP’nin yerel yönetimlerdeki başarısı, yalnızca hizmet kalitesiyle değil, aynı zamanda bu hizmetlerin etkili biçimde kamuoyuna anlatılması ve yerel halkla güvene dayalı ilişkilerin kurulmasıyla da doğrudan bağlantılıdır.

Ancak, mevcut durumda CHP’nin yerel yönetim birimleri arasında siyasal iletişim ve kamuoyuyla ilişkiler açısından ciddi kopukluklar ve eş güdüm eksiklikleri gözlenmektedir. Belediye yönetimlerinin kendi iletişim stratejilerini bağımsız olarak belirlemesi, parti genel merkezinin ortak bir iletişim siyasası geliştirmesini ve yaygınlaştırmasını zorlaştırmaktadır. Bu durum, parti imajının bütüncül ve tutarlı biçimde yönetilmesini engellemekte ve yerel yönetimlerin başarısı kamuoyunda yeterince algılanamamaktadır.

Kamuoyuyla etkili ilişki kurabilmek için CHP yerel yönetimleri arasında ortak iletişim ölçünlerinin belirlenmesi ve parti merkezi ile belediyeler arasında sürekli diyalog ve bilgi akışının sağlanması gerekmektedir. Sosyal medya yönetimi, halkla ilişkiler etkinlikleri ve kriz iletişimi gibi alanlarda ortak stratejiler geliştirilmelidir. Ayrıca, vatandaş katılımını artıracak mekanizmalar ile halkın yerel yönetim süreçlerine dahil edilmesi partinin demokratik imajını güçlendirecektir.

Siyasal iletişimde saydamlık ve tutarlılık temel ilkeler olmalıdır. CHP’nin yerel yönetim başarımını kamuoyuna doğru ve güvenilir şekilde aktarması, seçmenle aralarında güven tesis ederken, siyasal destek ve ait olma duygusunun artmasına katkı sağlayacaktır. Böylelikle, CHP’nin yerel yönetimlerdeki başarısı sadece teknik hizmetlerle sınırlı kalmayıp, toplumsal meşruluk kazanarak sürdürülebilir hale gelecektir.

Alan Gerçekliği ve Belediye Başkanlarının Özerkliği

Yerel yönetimler bağlamında alan gerçekliği belediyelerin bulundukları coğrafi, demografik, ekonomik ve toplumsal koşullarını ifade eder. CHP’nin farklı belediyeleri, Türkiye’nin değişken alan gerçeklikleri içinde etkinlik göstermektedir; bu nedenle her belediyenin gereksinimleri, öncelikleri ve karşılaştığı sorunlar birbirinden farklılık göstermektedir. Bu çeşitlilik, belediye başkanlarının yerel dinamiklere uygun kararlar alabilme ve uygulama kapasitesinin önemini artırmaktadır.

Belediye başkanlarının özerkliği yerel yönetimlerin etkinliği açısından kritik bir etmendir. Ancak bu özerklik, parti içi strateji ve eş güdüm ile dengelenmelidir. CHP Genel Merkezi’nin merkezi denetim ve yönlendirme mekanizmalarını oluştururken belediye başkanlarının kendi alan gerçekliklerine uygun esnek karar alma yetkilerine sahip olması gerekmektedir. Aksi takdirde, merkeziyetçi yaklaşım yerel gereksinimlerle uyumsuz siyasaların uygulanmasına ve yerel aktörlerde güdülenme ve inisiyatif kaybına yol açabilir.

Mevcut durumda CHP’de, bazı belediyelerde genel merkezin sınırlı rehberliği nedeniyle başkanların kendi özerk kararlarını bağımsız biçimde kullanabildikleri gözlemlenmektedir. Ancak bu durum, parti siyasalarının yerelde bütüncül ve tutarlı biçimde uygulanmasını engellemekte ve farklı belediyeler arasında stratejik uyumsuzluklara neden olmaktadır. Öte yandan, aşırı merkeziyetçilik de belediye başkanlarının alan gerçekliğine uygun hareket etmesini kısıtlamakta ve yerel sorunlara çözüm üretmede esnekliği azaltmaktadır.

Sonuç olarak, CHP’nin yerel yönetimlerde başarı sağlaması için alan gerçekliği ve belediye başkanlarının özerkliği arasında dengeli bir yaklaşım benimsemesi gerekmektedir. Merkezi strateji ve yönlendirme ile yerel özerklik arasındaki bu denge hem parti içi eş güdümün sağlanmasına hem de yerel gereksinimlere duyarlı hizmet üretimine olanak tanır. Böylece, yerel yönetimlerin verimliliği ve etkililiği artırılarak CHP’nin genel yönetim kapasitesi güçlendirilmiş olur.

Kriz ve İstisnai Durum Yönetimi

Yerel yönetimler, doğal afetler, ekonomik krizler, sağlık acil durumları ve toplumsal huzursuzluklar gibi beklenmedik ve istisnai durumlarla karşı karşıya kalabilir. Bu tür krizler, belediyelerin yönetim kapasitesini, eş güdüm yeteneğini ve hızlı karar alma süreçlerini sınar. CHP’nin yerel yönetimlerde etkili kriz ve istisnai durum yönetimi parti imajı ve kamu güveninin korunması açısından kritik öneme sahiptir.

Ancak, mevcut durumda CHP genel merkezi ile belediyeler arasındaki eş güdüm eksikliği kriz anlarında hızlı ve tutarlı müdahaleyi zorlaştırmaktadır. Yerel yönetimler genellikle kendi başlarına hareket etmekte ve genel merkezin kriz yönetimine ilişkin stratejik yönlendirmesi sınırlı kalmaktadır. Bu durum krizlerin etkin yönetiminde gecikmelere, kaynakların verimsiz kullanımına ve kamuoyunda olumsuz algıya neden olmaktadır.

Etkili kriz yönetimi için CHP’nin, yerel yönetimler arasında önceden belirlenmiş acil durum planları ve iletişim protokolleri oluşturması gerekmektedir. Ayrıca, kriz anlarında hızlı bilgi akışı sağlayacak merkezi bir eş güdüm biriminin kurulması zorunludur. Bu birim, krizlerin erken saptanması, müdahale planlarının uygulanması ve krizin etkilerinin azaltılması süreçlerinde liderlik yapmalıdır.

Kriz yönetiminde saydamlık ve halkla doğru iletişim güven tesisinin temel unsurlarıdır. Belediye başkanları ve parti yetkililerinin kriz dönemlerinde kamuoyunu bilgilendirme ve beklentileri yönetme becerisi siyasal ve toplumsal kararlılığı koruyabilir. Ayrıca, kriz sonrası değerlendirme ve öğrenme süreçleriyle yönetim kapasitesinin artırılması benzer durumlara karşı hazırlıklı olunmasını sağlar.

Sonuç olarak, CHP yerel yönetimlerinin kriz ve istisnai durum yönetiminde daha etkin ve eş güdümlü hareket etmesi hem hizmet kalitesinin korunması hem de parti imajının güçlendirilmesi açısından stratejik bir zorunluluktur. Bu amaçla kurumsal yapılar ve işleyiş mekanizmaları güçlendirilmelidir.

CHP Genel Merkezi’nin Güncel Odak Noktası: Ekrem İmamoğlu ve Sınırlı İşlevsellik

CHP Genel Merkezi’nin mevcut dönemdeki en belirgin odağı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu üzerinden şekillenmektedir. Parti yönetimi, İmamoğlu’nun güçlü kamuoyu desteği ve siyasal başarımını merkeze alan bir strateji izlemekte ve bu konudaki atılımlarını başarılı şekilde sürdürmektedir. İmamoğlu’nun seçim başarısı ve etkili yönetim biçimi CHP’nin genel imajına olumlu yansımakta, parti içi moral ve güdülenmeyi artırmaktadır.

Ancak, bu odaklanmanın partinin genel işlevselliği açısından ne kadar yeterli olduğu sorgulanmalıdır. Genel Merkezin yalnızca bir figür ve onun başarısı etrafında yoğunlaşması, diğer yerel yönetimlerin gereksinmelerini, sorunlarını ve gelişim alanlarını ihmal etme riskini beraberinde getirmektedir. Bu durum partinin yerel yönetimlerde bütüncül bir strateji geliştirmesini ve kurumsal kapasitesini artırmasını engelleyebilir.

Ekrem İmamoğlu etrafında yoğunlaşan strateji kısa vadede başarı sağlayabilir ancak CHP’nin uzun vadeli yerel yönetim başarısı için parti genelinde yaygınlaştırılmış vizyon, bilgi paylaşımı, eş güdüm ve liderlik mekanizmalarının geliştirilmesi gerekmektedir. Tek bir lider figürüne bağlı siyaset yürütmek parti içinde farklı dinamiklerin ve yerel gerçekliklerin göz ardı edilmesine neden olabilir.

Sonuç olarak, CHP Genel Merkezi’nin Ekrem İmamoğlu’na verdiği destek ve İmamoğlu’na odaklanması önemli ve stratejik bir atılım olmakla birlikte bu yaklaşımın parti genelindeki örgütsel işlevselliği ve yerel yönetimlerin kolektif başarısını sağlamak için yeterli olmadığı söylenebilir. Parti yönetiminin, tüm belediyeleri kapsayan kapsayıcı ve dengeli bir stratejik yönlendirme modeline geçmesi gerekmektedir.

Tutuklanan CHP’li Belediye Başkanları: Sorumluluk ve Örgütsel Etkiler

Son dönemde tutuklanan CHP’li belediye başkanlarının durumu hem Türkiye’nin siyasal ikliminde yaşanan otoriterleşme eğilimlerinin hem de CHP’nin yerel yönetimlerdeki örgütsel yapısının eksikliklerinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. Bu bağlamda, sorunun sorumluluğunu tek bir aktöre indirgemek yetersiz kalacaktır.

Bir yandan, AKP iktidarının, siyasal muhalefeti ve özellikle CHP’nin güçlü yerel yönetimlerini baskı altına alma yönündeki otoriter ve despotik uygulamaları belirgin bir etmendir. Bu tutuklamalar, siyasal amaçlı müdahaleler, hukuksal süreçlerin siyasal araç olarak kullanılması ve demokratik alanın daraltılması çerçevesinde okunabilir. Dolayısıyla, merkezi iktidarın muhalefet üzerindeki baskı siyasalarının bu durumdaki rolü büyüktür.

Öte yandan, CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimler üzerinde yeterince güçlü bir eş güdüm ve yönlendirme mekanizması geliştirememesi de bu sürecin etkili unsurlarından biridir. Parti içi eş güdüm eksikliği, belediye başkanlarının yalnızca kendi alanlarında hareket etmeleri, ortak stratejilerin ve savunma mekanizmalarının zayıf olması, kriz anlarında ortak tepki verme kapasitesini sınırlandırmaktadır. Bu durum, iktidar baskılarına karşı dayanışma ve etkili savunma mekanizmalarının oluşturulmasını güçleştirmektedir.

Ayrıca, CHP’nin yerel yönetimlerde siyasal eğitim, hukuksal destek ve kriz yönetimi alanlarında eksik kalması, belediye başkanlarının tek başına hareket etmelerine neden olmakta ve olası hukuksal ve siyasal saldırılara karşı savunmasız bırakmaktadır. Bu zayıflık hem parti içi güdülenme kaybına hem de dış baskılara karşı kırılganlığa yol açmaktadır.

Sonuç olarak, tutuklanan CHP’li belediye başkanları sorunu sadece AKP’nin otoriter uygulamalarının bir sonucu olmakla kalmayıp aynı zamanda CHP’nin yerel yönetimlerdeki örgütsel yetersizliklerinin ve eş güdüm eksikliğinin de yansımalarını içermektedir. Bu nedenle, CHP’nin hem merkezi düzeyde hem de yerel yönetimlerde kapsayıcı, dayanışmacı ve stratejik bir yapı oluşturması benzer olumsuz gelişmelerin önüne geçilmesi açısından kritik önemdedir.

İtirafçı ve Etkili Pişmanlık Olayı Sayısının Yüksekliği: Örgütsel Zayıflığın Bir Göstergesi mi?

Son dönemde CHP’li belediye başkanları ve yöneticiler arasında itirafçı ve etkili pişmanlık hükümlerinden yararlanan kişi sayısının beklenenden fazla olması sadece siyasal baskıların değil aynı zamanda parti içi örgütsel ve kurumsal eksikliklerin de yansımasıdır. Bu durum, parti yönetiminin ve yerel örgütlerin kriz yönetimi, dayanışma kültürü ve hukuksal destek mekanizmaları konusundaki yetersizliklerini ortaya koymaktadır.

Öncelikle, bu yüksek sayı, parti içinde hukuksal ve psikolojik destek sistemlerinin zayıflığını ve belediye başkanlarının kendilerini yalnız ve desteksiz gördüklerini göstermektedir. Etkili pişmanlık kararlarının yaygın kullanımı, örgüt içinde dayanışma ve kolektif savunma reflekslerinin zayıf olduğunu, bireysel korunma içgüdüsünün ise baskın çıktığını ortaya koymaktadır.

Buna ek olarak, CHP Genel Merkezi’nin yerel yönetimlerle kurduğu iletişim kanallarının ve eş güdüm mekanizmalarının zayıflığı kriz anlarında ortak hareket etme ve birlikte direnme kapasitesinin düşük olduğunu göstermektedir. Bu zayıflık, siyasal baskıların etkisini artırmakta ve muhalefet belediyelerinin kırılganlığını derinleştirmektedir.

Sonuç olarak, itirafçı ve etkili pişmanlık hükümlerinden yararlanan CHP’li belediye başkanlarının yüksek sayısı, siyasal ortamın zorluklarının yanı sıra CHP’nin yerel yönetimlerdeki örgütsel ve hukuksal hazırlıklarının güçlendirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir. Parti, bu konuda yapısal reformlar ve kapsamlı destek mekanizmaları oluşturarak benzer kırılganlıkların önüne geçebilir ve dayanışma kültürünü pekiştirebilir.

ÖNERİLER: CHP YEREL YÖNETİMLERİNDE KURUMSAL VE ÖRGÜTSEL GÜÇLENDİRME VE ETKİLİ EŞ GÜDÜM

Stratejik Merkezi Eş Güdüm Birimi Kurulması

CHP Genel Merkezi bünyesinde, yerel yönetimlerin eş güdümünü sağlamak, stratejik siyasa geliştirmek ve kriz yönetimini koordine etmek üzere güçlü ve profesyonel bir merkez oluşturulmalıdır. Bu birim, belediyeler arası bilgi akışını hızlandıracak ve ortak hedeflerin belirlenmesini ve uygulanmasını sağlayacaktır.

Ortak Vizyon ve Siyasaların Geliştirilmesi

Yerel yönetimler için parti genelinde geçerli ortak vizyon ve siyasa çerçeveleri belirlenmelidir. Bu, belediyelerin farklı alanlarda tutarlı ve entegre çalışmalar yapmasına, kaynakların verimli kullanılmasına ve partinin yerel düzeydeki imajının güçlenmesine olanak tanır.

Siyasal Eğitim ve Kapasite Geliştirme Programları

Belediye başkanları ve yerel yöneticiler için sürekli eğitim programları düzenlenmeli ve özellikle kriz yönetimi, hukuksal haklar, siyasal iletişim ve yönetişim konularında kapasite artırılmalıdır. Bu eğitimler, liderlik becerilerinin geliştirilmesine ve karşılaşılan zorluklara karşı hazırlıklı olunmasına katkı sağlar.

Dayanışma ve Hukuksal Destek Mekanizmalarının Güçlendirilmesi

Tutuklamalar ve siyasal baskılar karşısında dayanışma ağları oluşturulmalı, mağdur olan belediye başkanları ve kadrolarına etkili hukuksal destek sağlanmalıdır. Parti içi dayanışmayı artıracak mekanizmalar güven duygusunu pekiştirerek etkili savunma ve ortak hareket yeteneğini yükseltecektir.

Saydamlık ve Kamuoyu İletişimi Stratejisinin Oluşturulması

Kriz dönemlerinde ve rutin yönetimde, kamuoyuyla saydam, tutarlı ve etkili iletişim stratejileri geliştirilmelidir. Bu, parti ve belediyelerin halk nezdinde güvenilirliğini artıracak ve dezenformasyonun önüne geçecektir.

Yerel Yönetimlerin Özerklik ve Sorumluluk Dengesi Üzerine Çalışmalar

Yerel yönetimlerin kendi karar alma süreçlerinde bağımsızlıkları desteklenirken parti siyasalarıyla uyumlu hareket etmeleri sağlanmalıdır. Bu denge, hem alan gerçekliğine uygun yönetimi kolaylaştıracak hem de parti içi eş güdümü güçlendirecektir.

Kriz ve Acil Durum Yönetimi Protokollerinin Oluşturulması

Olası krizler için önceden hazırlanmış müdahale planları ve iletişim protokolleri oluşturulmalıdır. Parti genelinde kriz anında hızlı ve eş güdümlü hareket etmeyi sağlayacak uygulamalar geliştirilmelidir.

Başarım İzleme ve Değerlendirme Sistemleri Kurulması

Yerel yönetimlerin etkinlikleri, hizmet kalitesi ve parti siyasalarına uyumu düzenli olarak izlenmeli, değerlendirilmelidir. Bu sistem, eksik alanların erken saptanması ve müdahalesini olanaklı kılarak sürekli gelişimi destekler.

Bu öneriler, CHP’nin yerel yönetimlerdeki örgütsel ve kurumsal yetersizliklerini gidermek, parti bütünlüğünü güçlendirmek ve siyasal baskılara karşı daha dirençli bir yapı oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir. Uygulanmaları durumunda parti içi eş güdüm ve yerel yönetim başarımında kayda değer iyileşmeler sağlanabilir.

GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇLAR

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) uzun süredir yerel yönetimlerde elde ettiği başarılarla Türkiye siyasetinde önemli bir alanı temsil etmektedir. Ancak bu başarı, merkezileşmiş bir strateji ve örgütsel bütünlükten çok çoğu zaman yerel liderlerin bireysel çabalarına, alan bilgilerine ve siyasal girişimlerine dayalı olarak gelişmiştir. Bu durum, CHP'nin yerel yönetim alanındaki örgütsel kapasitesinin sınırlı olduğunu, yönlendirici ve eş güdümleyici bir merkezi yapının ise yeterince işlevsel olmadığını ortaya koymaktadır.

 Yukarıda ayrıntılı olarak ele alındığı üzere, CHP Genel Merkezi'nin belediyelerle olan ilişkileri büyük ölçüde biçimsel düzeyde kalmakta ve ortak siyasa üretimi, bilgi paylaşımı, kriz yönetimi, siyasal iletişim ve kamuoyuyla bütünleşik stratejiler geliştirme gibi temel alanlarda ciddi yapısal boşluklar göze çarpmaktadır. Eski Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen'e yerel yönetimler alanında verilen özel görev ve Genel Başkan Yardımcılığına bağlı birimlerin işlevleri incelendiğinde vizyon, liderlik ve teknik kapasite eksikliklerinin söz konusu birimlerin etkisini sınırladığı görülmektedir.

Özellikle tutuklanan CHP’li belediye başkanları olaylarında ortaya çıkan etkili pişmanlık örneklerinin beklenenden fazla oluşu sadece iktidarın otoriter baskı araçlarının değil aynı zamanda partinin yerel yönetim kadrolarına gerekli siyasal ve hukuksal desteği sunamamasının bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Bu durum, örgütsel dayanışmanın zayıflığını, hukuksal savunma reflekslerinin kurumsallaşmadığını ve belediye başkanlarının kendilerini yalnız gördüklerini göstermektedir.

Ayrıca, yerel yönetimlerde ortak bir vizyon eksikliği, birbirinden kopuk ve parçalı uygulamalara yol açmakta, aynı partiye mensup belediyeler arasında bile eş güdüm sağlanamamakta, kaynaklar ortaklaştırılamamakta ve başarılar kolektif bir stratejiye dönüştürülememektedir. CHP Genel Merkezi’nin siyasal ağırlığını büyük ölçüde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu üzerine kurduğu görülmekle birlikte bu durum parti genelinin eş güdüm, kapsayıcılık ve sürdürülebilir liderlik üretme kapasitesini sorgulanabilir duruma getirmektedir.

Bu bağlamda, çalışmanın sonunda geliştirilen öneriler kurumsal yeniden yapılanma, stratejik eşgüdüm, eğitim ve kapasite geliştirme, kriz yönetimi protokolleri ve saydam kamuoyu iletişimi gibi başlıklarda somut adımlar içererek CHP'nin yerel yönetimlerdeki varlığını daha sürdürülebilir ve dirençli hale getirmeyi amaçlamaktadır.

Sonuç olarak, "Her şey çok güzel olacak" umudunun siyasal ve kurumsal bir gerçekliğe dönüşebilmesi için, yalnızca söylem düzeyinde değil, aynı zamanda örgütsel kapasite, liderlik yetkinliği ve merkezi-yerele dayalı iş birliği modeli gibi yapısal alanlarda ciddi reformlara gereksinim duyulmaktadır. CHP’nin Türkiye’de yerel demokrasiye öncülük eden bir parti kimliğini güçlendirebilmesi bu reformların yaşama geçirilmesine bağlıdır.

 

KAYNAKÇA

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP). (2024). CHP Tüzüğü. Ankara: CHP Genel Merkezi Yayını. https://chp.org.tr/yayin/chp-parti-tuzugu

Demirkaya, Nergis (2024). CHP’li belediyelerde denetim sertleşecek: İPA’nın ardından EPA geliyor. https://www.gazeteduvar.com.tr/chpli-belediyelerde-denetim-sertlesecek-ipanin-ardindan-epa-geliyor-haber-1690032

Sayın, Ayşe (2024). CHP’li belediyelerde 'kayırmacılık' tartışması: Parti yönetimi önlemleri sertleştirecek. https://www.bbc.com/turkce/articles/ceq34p98p1qo

TRT. (2025) İBB'ye yönelik yolsuzluk soruşturmasında 24 şüpheli "etkin pişmanlık"tan yararlandı. https://www.trthaber.com/haber/gundem/ibbye-yonelik-yolsuzluk-sorusturmasinda-24-supheli-etkin-pismanliktan-yararlandi-909736.html

Yaşamış, Firuz Demir. Başlangıcından Planlı Döneme Kadar Türk Yerel Yönetim Sisteminin Kısa Gelişim Tarihçesi. 1991. Türk İdare Dergisi. Ankara. 393: 199-209.

Yaşamış, Firuz Demir. Belediye Reformu. 1993. Çağdaş Yerel Yönetim Dergisi. Ankara. 2(2): 11-24.

Yaşamış, Firuz Demir. Belediye Yönetimi. 1996. Ankara. 

Yaşamış, Firuz Demir. Belediyelerde Kurumsal Gelişme ve Yeniden Örgütlenme.

Yaşamış, Firuz Demir. Belediyelerde Kurumsal Gelişme Zorunluluğu: Yöntem ve Teknikler.

Yaşamış, Firuz Demir. Belediyelerde Reorganizasyon ve Örgütsel Gelişme: Çukurova Projesi Deneyimleri Işığında. 1988. Türk İdare Dergisi. Ankara. 378: 435-454.

Yaşamış, Firuz Demir. Belediyelerde Yolsuzluk. Nedenler ve Yöntemler. 

Yaşamış, Firuz Demir. Belediyelerin Temel Gereksinimi: Örgütsel ve Yönetsel Yeniden Yapılanma. 1992. Çağdaş Yerel Yönetim Dergisi. 1(5): 17-35.

Yaşamış, Firuz Demir. Büyük Şehir Sorunsalı. 1995. Amme İdaresi Dergisi. Ankara. 28(1): 93–111.

Yaşamış, Firuz Demir. Hızlı Kentleşmenin Sonuçları ve Belediyelerin Kurumsal, Örgütsel ve Yönetsel Olanakları. 1991. Amme İdaresi Dergisi. Ankara. 24(3): 163-188.

Yaşamış, Firuz Demir. Kentsel Planlamada Yeni Bir Kavram: Serpme Evler Kuramı. 1992. Çağdaş Yerel Yönetim Dergisi. Ankara. 1(3): 63-66.