Hakkımda

FİRUZ DEMİR YAŞAMIŞ Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirmiştir (1968). University of Southern California’da planlama (kentsel ve bölgesel çevre) ve kamu yönetimi yüksek lisans programlarını bitirmiştir (1976). Siyaset ve Kamu Yönetimi Doktoru (1991). Yerel Yönetimler, Kentleşme ve Çevre Politikaları bilim dalında doçent (1993). Başbakanlık Çevre Müsteşarlığı’nın kuruluşu sırasında müsteşar vekili. (1978-80) UNICEF Türkiye temsilciliği. (1982-84) Dünya Bankası’nın Çukurova Kentsel Gelişme Projesi’nde kurumsal gelişme uzmanı. (1984-86) Çankaya Belediyesi’nin kurumsal gelişme projesini yürütmüştür. (1989-91) Yedinci Kalkınma Planı “Çevre Özel İhtisas Komisyonu”nun başkanlığı. DPT “Çevre Yapısal Değişim Projesi” komisyonu başkanlığı. Cumhurbaşkanlığı DDK’nun Devlet Islahat Projesi raportörü. (2000-1) Çevre Bakanlığı Müsteşarı (Şubat 1998 – Ağustos 1999). Sabancı Üniversitesi tam zamanlı öğretim üyesi. (2001-2005) Halen yarı zamanlı öğretim üyesi olarak çeşitli üniversitelerde ders vermektedir. Şimdiye kadar ders verdiği üniversiteler arasında Ankara, Orta Doğu, Hacettepe, Fatih, Yeditepe, Maltepe ve Lefke Avrupa (Kıbrıs) üniversiteleri bulunmaktadır.
Blogger tarafından desteklenmektedir.

Translate

Toplam Sayfa Görüntüleme Sayısı

EVİM: ARKEON, TUZLA, ISTANBUL, TÜRKİYE

EVİM: ARKEON, TUZLA, ISTANBUL, TÜRKİYE
EV

Bu Blogda Ara

1 Haziran 2025 Pazar

 

 

MAHALLİ İDARELER REFORM

 

TASLAĞI ÜZERİNE GÖRÜŞLER

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Doç. Dr. Firuz D. YAŞAMIŞ


ÖN BİLGİLER

 

Ýçiþleri Bakanlýðý Mahalli Ýdareler Genel Müdürlüðü tarafýndan hazýrlanan ve “Mahalli Ýdareler Reformu” olarak adlandýrýlan belge incelenmiþtir. Belge üzerinde yapýlan incelemede  “reform”un iki ayrý bölümden oluþturulduðu ve birinci bölümde “merkezi idare ile mahalli idareler arasýnda görev bölüþümü ve hizmet iliþkilerinin esaslarýnýn belirlenmesi hakkýnda kanun taslaðý” ile “çeþitli kanunlarda mahalli idarelerle ilgili deðiþiklikler yapýlmasý hakkýnda kanun taslaðý”nýn yer aldýðý görülmüþtür.

Deðiþiklik yapýlan kanunlar ise þunlardýr:

n il özel idaresi kanunu

n büyük þehir belediyelerinin yönetimi hakkýnda kanun

n belediye kanunu

n bakanlýklarýn kuruluþ ve görevleri hakkýnda kanun

n genel kadro ve usulü hakkýnda kanun

n taþýt kanunu

n muhasebei umumiye kanunu

n kamulaþtýrma kanunu

n devlet ihale kanunu

n emekli sandýðý kanunu

n mahalli idareler ile mahalle muhtarlýklarý ve ihtiyar heyetleri seçimi hakkýnda kanun

n taþ ocaklarý muamelatýnýn tedviri ve varidatýnýn tahsilinin vilayet hususi idarelerine ait olduðu hakkýnda kanun

n iþyeri açma ve çalýþma ruhsatlarýna dair kanun

n çevre kanunu

n kýyý kanunu

n Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý’nýn teþkilat ve görevleri hakkýnda kanun hükmünde kararname

n ceza muhakemeleri usulü kanunu

 

ANA KANUNLA YAPILMAK İSTENİLEN DEĞİŞİKLİKLER

 

“Reform”un birinci bölümünde yer alan kanun taslaðý ile gerçekleþtirilmek istenen deðiþikliklere aþaðýda iþaret edilmiþtir:

Madde 1: Amacý belirlemektedir.

Madde 2: Kapsam maddesidir.

Madde 3: Merkezi idareye býrakýlan hizmet alanlarýný belirlemektedir.

 

Buna göre, merkezi idarenin görevleri adalet, güvenlik, savunma ve dýþ politika ve ulusal ve bölgesel kalkýnma planlarýnýn hazýrlanmasý ve uygulanmasýdýr.

Buna ek olarak, “ülke çapýnda bütünlük içinde tek elden yürütülmesi gereken” ve “mahalli idarelerin teknik ve mali olanaklarýný aþan” görevler de merkezi hükümete býrakýlmaktadýr.

Bu madde hükmüne göre, bunlarýn dýþýnda kalan tüm hizmetler yerel yönetimlere devredilecek ve merkezi yönetim bu hizmetlerle ilgili olarak

n standart koyma

n denetleme

n eþgüdüm saðlama

n bilgi toplama, inceleme ve araþtýrma yapma

n rehberlik etme

 

görevlerini yerine getirecektir.

Madde 4: Yerel yönetimlere býrakýlan hizmet alanlarýný belirlemektedir. Buna göre yerel yönetimler þu görevlerden sorumlu olacaklardýr: saðlýk, sosyal yardým, gençlik, spor, kültür, turizm, tarým, hayvancýlýk, çevre, orman, aðaçlandýrma, imar, bayýndýrlýk, altyapý, ekonomni, ticaret ve inþaat yapým iþleri.

Madde 5: 4 üncü maddeyi tekrar etmektedir.

Madde 6: Mahalli idarelere verilen hizmetlerle ilgili genel nitelikli esaslarý ortaya koymaya çalýþmaktadýr. Maddenin düzenleme amacý açýklýk taþýmamakla birlikte yerel yönetimlerin statülerine iliþkin bazý saptamalarýn yapýlmak istendiði anlaþýlmaktadýr. Buna göre, yerel hizmet türlerinin belirlenmesinde þu ölçütler göz önünde tutulacaktur:

n halka yakýnlýk

n ussal kaynak kullnýmýna olanak veren hizmet alaný büyüklüðü

n hizmet yürütmede standartlara uyma

Bu ölçütler yanýnda konuyla pek ilgili olmamasýna raðmen yerel yönetimler arasýnda birlik oluþturabilme hakký da maddede yer almaktadýr.

GEÇÝCÝ MADDE: Bakanlýklarýn  kuruluþ kanunlarýnda bu kanunda öngörülenler doðrultusunda deðiþiklikler yapýlmasý istenmektedir.

 

ÖTEKİ KANUNLARLA YAPILMAK İSTENİLEN DEĞİŞİKLİKLER

 

·    Ýl Özel Ýdaresi Kanunu

Madde 78: Ýl özel idarelerine devredilen görevleri sýralamaktadýr:

 

            EÐÝTÝM: ilköðretim, ortaöðretim, özürlülerin eðitimi, yaygýn eðitim, çýraklýk okulu, yurtlar, burs verme ve öðrencileri taþýma.

 

            SAÐLIK: temel saðlýk hizmetleri, aile planlamasý, tedavi hizmetleri, ambulans, fakirlere yardým, özürlülerin rehabilitasyonu ve gýda denetimi.

 

            GENÇLÝK VE SPOR: özendirmek ve ödüllendirmek, spor tesisi yapmak, klüplere yardým, boþ zamanlarý deðerlendirme ve spor organizasyonlarý.

            KÜLTÜR VE TURÝZM: kitaplýklar, folklör, tarihi-kültürel-turistik-doða varlýklarýný korumak, kültür ve sanat merkezleri yapmak, radyo-TV link istasyonlarý kurmak ve turistik alan planlamasý yapmak.

 

            TARIM VE HAYVANCILIK: tarýmsal ve hayvansal varlýðýn artýrýlmasý, tohum temizleme, ilaçlama,  baraj ve gölet yapma, ýslah çalýþmalarý, hastalýk ve zararlýlarla mücadele, sergi, yarýþma ve festival düzenleme, mera ýslahý, örnek çiflikler, su ürünleri üretim merkezi, ev ekonomisi ve eðitim.

 

            ÇEVRE, ORMAN VE AÐAÇLANDIRMA: çevresel kirlilikleri önleme, doða koruma, rekreasyonel yerler yapma, katý atýklarý toplama, bertaraf etme, mezbaha kurma, bataklýk kurutma, umumi hela yapma, erozyonla mücadele, orman kurma, aðaçlandýrma ve soyu tükenen varlýklarý koruma.

 

            ÝMAR: nazým plan ve tatbikat planý yapma,  köy terleþim yeri planlamsý, belediye sýnýrlarý dýþýnda yapým izni vermek, imarlý arsa ve toplu konut üretme.

 

            BAYINDIRLIK VE ALTYAPI: yol yapma, içme ve kullanma suyu temini, kanalizasyon, ulaþým sistemleri, iskan ve köy toplulaþtýrma.

 

            EKONOMÝ VE TÝCARET: sanayi tesisi kurma, soðuk hava deposu, istihdam yaratma, panayýr, sergi ve fuar düzenleme, organize sanayi bölgeleri kurma, kaynak sularý, ölçü ve tartý aletleri ve el sanatlarýný geliþtirme.

 

MADDE 87: Yukarýda belirtilen görevleri yerine getirmek üzere çeþitli müdürlüklerden oluþan özel idare örgütü kurulmakta ve genel sekreterlik kurumu oluþturulmaktadýr.

MADDE 100: Ýlçe özel idare müdürlüðü ele alýnmaktadýr.

MADDE 116: Meclis üyelerinin ödenekleri, tedavi giderleri ve cenaze maraflarý ile ilgilidir.

MADDE 140: Meclis üyelerinin ödenekleri ile ilgilidir.

EK MADDE 5: Ýl genel meclisine kaymakamlarýn, muhtarlarýn ve kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþu temsilcilerinin katýlabilmesi ile ilgilidir.

EK MADDE 6: Özel gündemli toplantý yapabilme olanaðý.

EK MADDE 8: Ýlçe meclisi kurulabilmesi öngörülmektedir.

EK MADDE 9: Köylere mali yardým.

EK MADDE 10: Merkezi idareye ait iþleri yapabilme.

EK MADDE 11: Özel idare zabýtasý kurma

EK MADDE 12: Özel güvenlik örgütü kurabilme yetkisi.

EK MADDE 13: Sözleþmeli personel yetkisi.

EK MADDE 14: Ýkinci görev olanaðý.

EK MADDE 15: Ýl genel meclisinin feshi.

EK MADDE 16: Orman ürünlerinden pay.

EK MADDE 17: Huzur hakký ve ihtisas komisyonlarý.

EK MADDE 18: Genel sekreter,

EK GEÇÝCÝ MADDE 1: Birlikler,

EK GEÇÝCÝ MADDE 2: Merkezi idare görev ve kaynaklarýnýn devri.

EK GEÇÝCÝ MADDE 3: Genel sekreterliðe vali yardýmcýsýnýn vekaleti.

 

·    Büyük Þehirlerin Yönetimi Hakkýnda Kanun

MADDE 3: Tanýmlar.

MADDE 9: Büyük þehir ve ilçe/alt kademe belediyelerinin kuruluþ þekli.

MADDE 10: Gayri sýhhi müesseselerinin denetlenmesi.

MADDE 11: Büyük þehir belediyesi encümenine seçilmiþlerin de alýnmasý.

MADDE 12: Cadde ve sokak isimlerinin deðiþtirilmesi.

 

·     Belediye Kanunu

 

MADDE 15/82: Belediyelere kurtarma ve ilk yardým görevi verilmesi.

MADDE 15/83: Soyu tükenmekte olan varlýklar konusunda belediyelere görev verilmesi.

MADDE 15/84: Gýda denetimi görevinin belediyelere verilmesi.

MADDE 62: Belediye encümeninde parti gruplarýnýn  dengeli temsili.

MADDE 70/17: Kardeþ kent iliþkileri.

MADDE 70/18: Fahri hemþehrilik

MADDE 70/19: Belde flama  ve amblemi.

MADDE 20: Ýsimlendirme çalýþmalarý.

MADDE 71: Meclis kararlarýnýn onayý.

MADDE 77: Encümenin atanmýþ üyelerine huzur haký verilmesi.

MADDE 88: Belediyelerde de genel sekreterlik kurumu oluþturulmasý.

MADDE 100: Genel sekreterin temsil yetkisi.

MADDE 106: Belediye zabýtasýnda uzmanlaþma.

MADDE 117/17: Temsil, tören ve aðýrlama giderlerinin belediye gideleri arasýna alýnmasý.

MADDE 117/18: Beldeyi tanýtýcý yayýnlar.

MADDE 13: Birlik kurma.

MADDE 156: Meclis üyelerinin huzur hakký ve saðlýk yardýmlarý.

EK M ADDE 2: Bu maddenin metni yoktur.

EK MADDE 11: Mahalle muhtarlarýnýn görevleri.

EK MADDE 12: Yerel yönetimler arasý ortak çalýþmalar.

EK MADDE 13: Ýkinci görev olanaðý.

EK MADDE 14: Belediyelere arsa devri.

EK MADDE 15: Diðer idarelere ait iþleri yapabilme.

EK MADDE 16: Vali, kaymakam, muhtar ve kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþu temsilcilerinin belediye meclisi toplantýlarýna oy hakký olmaksýzýn katýlmasý.

EK GEÇÝCÝ MADDE 4: Genel sekreter kadrosu verilmesi.

EK MADDE 2: Mahalli Ýdareler Enstitüsü kurulmasý.

EK MADDE 3: Mahali idareler denetmenleri.

EK MADDE 4: Kontrolör kadrolarý.

EK GEÇÝCÝ MADDE 8: Enstitünün geçici genel müdürü.

EK GEÇÝCÝ MADDE 9: Mahalli idare denetmeni atama koþullarý.

n kadrolar

n zam ve tazminatlar

 

·     Bakanlýklarýn Kuruluþ ve Görev Esaslarý Hakkýnda Kanun

n Yetki devri.

·     Genel Kadro Usulü Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname

n Yeni belediye kadrolarýnýn kuruluþ kararnamesinde belirtilmesi.

n 1-4 ve 5-15 dereceli kadrolar için yöntem deðiþikliði.

·     Pasaport Kanunu

n Belediye baþkanýna hususi damgalý pasaport.

·     Taþýt Kanunu

n Taþýt alýmýnda Ýçiþleri Bakanlýðý izni.

n 1 ve 2 sayýlý cetvellerde deðiþiklik yapýlmasý.

·     Muhasebei Umumiye Kanunu

n Yerel yönetimlerin birden fazla sari yýl borç yükümlenmesine izin.

·     Kamulaþtýrma Kanunu

n ÝSKÝ yönetim kurulu kamu yararý kararýnýn vali tarafýndan onaylanmasý.

·     Devlet Ýhale Kanunu

n Taþýnmaz mallarýn haczedilememesi.

n Ýhale yöntemleri.

n Tesis yapýmýnda kullaným hakký.

  1.  

·     Emekli Sandýðý Kanunu

n Ýtfaiye ve zabýtaya fiili hizmet.

n Meclis üyelerinin emeklilik hakký.

  1.  

·     Mahalli Ýdarelerin ve Mahaller Muhtarlarýnýn Seçimi Hakkýnda Kanun

n Belediye baþkanýnýn mutlak çoðunlukla seçimi.

n Belediye baþkaný için iki turlu seçim.

n Muhtar ve ihtiyar heyetinin seçimi.

  1.  

·     Taþ Ocaklarý Kanunu

n Yasanýn isminin deðiþtirilmesi.

n Özel idareye gelir saðlanmasý.

  1.  

·     Ýþyeri Açma ve Çalýþma Ruhsatlarýna Dair Kanun

n Ýþyeri açma izni.

  1.  

·     Ýmar Kanunu

n Ýmara iliþkin yetkilerin il idare kurulundan alýnarak il özel idarelerine devredilmesi.

  1.  

·     Çevre Kanunu

n Çevre cezalarýndan yerel yönetimlere pay verilmesi.

n Çevre cezalarýnýn kullanýlma þekli.

  1.  

·     Kýyý Kanunu

n Yerel yönetimlere denetim yetkisi.

n Para cezalarý.

  1.  

·     Bayýndýrlýk Ve Ýskan Bakanlýðý’nýn Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararname

n Özel idare ve belediyelerin imar ve fen iþlerini denetleme yetkisinin Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý’na verilmesi.

  1.  

·     Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu

n Belediye baþkanlarýnýn suçlarýnýn kovuþturulma þekli.

 

 

TASLAKDA YER ALAN “REFORM”UN BELÝRLENEBÝLEN HEDEFLERÝ

 

            Yukarýdaki bölümlerde reform taslaðýnýn genel bir iskeleti verilmektedir. Reformun genel formatýnýn incelenmesi aþaðýdaki hedeflerin gerçekleþtirilmek istendiðini göstermektedir.

 

1.   Merkezi idarenin görevleri önemli ölçüde sýnýrlanmalý ve yalnýzca temel bazý iþlevlere indirgenmelidir. Kamu hizmetlerinin alanda üretilmesinden sorumlu ana kuruluþ il özel idaresi olmalý ve merkezi hükümet görevleri il özel idarelerine devredilmelidir.

2.   Merkezi idare bu ana görevlerin dýþýnda yalnýzca “ülke çapýnda bütünlük içinde tek elden yürütülmesi gereken” ve “mahalli idarelerin teknik ve mali olanaklarýný aþan” görevleri yerine getirmelidir.

3.   Ýl özel idaresine devredilen görevlerle ilgili olarak araþtýrma yapma, standart koyma, eþgüdüm saðlama ve denetleme yetkileri merkezi idarede býrakýlmalýdýr.

4.   Ýmara iliþkin yetkiler il idare kurulundan alýnarak il özel idarelerine devredilmelidir.

5.   Ýl özel idareleri bu amaçla ve verilen görevlere koþut olarak  yeniden örgütlendirilmelidir.

6.   Ýl genel meclisi üyelerinin mali durumlarý ve sosyal haklarý iyileþtirilmelidir.

7.   Büyük þehirlerde ilçe/alt kademe belediyelerinin kuruluþuna açýklýk getirilmelidir.

8.   Büyük þehir belediyelerinin gayri sýhhi kurumlarý denetlemedeki yetkilerine açýklýk getirilmelidir.

9.   Belediye baþkanlarýnýn uzun süreden bu yana istedikleri hususi pasaport, resmi binek aracý, sosyal güvenlik sorunlarýnýn  çözümlenmesi, akçal durumlarýnýn iyileþtirilmesi saðlanmalýdýr.

10. Belediyelere kurtarma ve ilkyardým, soyu tükenmekte olan varlýklarýn  korunmasý ve gýda denetimi konusunda görev verilmesi saðlanmalýdýr.

11. Belediye encümeninde parti gruplarý  dengeli olarak temsil edilmelidir.

12. Belediyelerin kardeþ kent iliþkileri, fahri hemþehrilik,  belde flama  ve amblemi ve isimlendirme konusunda yetkilerine açýklýk getirilmelidir.

13. Belediyelerde genel sekreterlik kurumu oluþturulmalýdýr.

14. Belediye zabýtasýnda uzmanlaþma saðlanmalýdýr.

15. Temsil, tören ve aðýrlama giderlerin belediye giderleri arasýna alýnmalýdýr.

16. Vali, kaymakam, muhtar ve kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþu temsilcilerinin belediye meclisi toplantýlarýna oy hakký olmaksýzýn katýlmasý saðlanmalýdýr.

17. Mahalli Ýdareler Enstitüsü kurulmalýdýr.

18. Mahalli idareler denetmenlerinin statü sorunlarý çözümlenmelidir.

19. Belediyelerin kadro iptal-ihdas sisteminde bazý deðiþiklikler yapýlmalýdýr.

20. Ýtfaiye ve zabýtaya fiili hizmet verilmelidir.

21. Belediye baþkanýnýn seçim sistemi deðiþtirilmeli ve baþkan mutlak çoðunlukla ve iki turlu seçimle belirlenmelidir.

22. Çevre cezalarýndan yerel yönetimlere pay verilmeli ve çevre cezalarýnýn kullanýlma þekli deðiþtirilmelidir.

23.  Yerel yönetimlere kýyýlarýn yönetimi konusunda denetim yetkisi ve para cezasý verme yetkisi verilmelidir.

24. Özel idare ve belediyelerin imar ve fen iþlerini denetleme yetkisi Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý’na verilmelidir.

25. Belediye baþkanlarýnýn suçlarýnýn kovuþturulma þekline açýklýk getirilmelidir.

 

GENEL ÝRDELEME

 

            Yukarýda yapýlan açýklamalardan çýkan genel nitelikli deðerlendirme sonuçlarý þunlardýr:

 

1.   Taslakda “yerel yönetim reformu”ndan anlaþýlan il özel idarelerinin güçlendirilmesi ve yeniden yapýlandýrýlmasýdýr.

2.   Yerel yönetim sistemini asýl aðýrlýk taþýyan yaný olan belediyelerde ise belediye yöneticilerinin kiþisel sorunlarýnýn çözümlenmesi ile yetinilmekte ve köktenci nitelikte bir deðiþiklik önerisine rastlanýlamamaktadýr.

3.   Dikkat çeken üç giriþim saptanmýþtýr: belediyelerde genel sekreterlik oluþturulmasý, mahalli idareler enstitüsü kurulmasý ve belediye baþkanýný iki turlu seçimi. Bunlarýn belediye reformu açýsýndan yeterli sayýlabilmesi olanaklý deðildir.

4.   “Reform” isteðine raðmen gelir ve finansman kaynaklarý konusunda herhangi bir iyileþtirme yapýlmamaktadýr.

 

            Özet olarak belirtmek gerekirse, taslak bir “mahalli idareler reformu” olmaktan çok bir “özel idare reformu” olarak ortaya çýkmaktadýr. Belediyelerde yapýlmak istenilen deðiþiklilklerin reform kavramý ile uzaktan veya yakýndan ilgisi yok denecek kadar azdýr. Olayýn finansal yönü ise tümüyle ihmal edilmiþtir.

 

ELEÞTÝRÝLER

 

1.   Merkezi yönetim ile yerel yönetimler (özel idare) arasýndaki görev paylaþýmý karmaþa ve kaosa yol açabilecek nitelikte görülmektedir. Paylaþým gerçekçi deðildir ve merkezi hükümetin devredilen hizmetlerle ilgili olarak halen yapmakta olduðu görevlerin bütününü kapsamamaktadýr. Paylaþtýrma bilimsel esaslara göre yapýlmýþ araþtýrma ve incelemelere dayanmamaktadýr. Nesnel deðil özneldir. Öteki bakanlýklarýn tepkisine yol açacak niteliktedir. Merkezi yönetimin devredilen ya da devre konu olabilecek hizmetleri yeniden üzerine alabilmesine olanak veren kaypak ve kesþn olmayan ifadeler ve düzenlemeler vardýr: hizmet devrini merkezi hükümetin iznine baðlamak, ülke çapýnda bütün ve tek elden üretilen hizmetlerin ya da yerel yönetimlerin mali güçlerini açan hizmetlerin merkeziyönetim tarafýndan yerine getirilebileceði gibi. Bu ve benzeri düzenlemeler ulusal çapta yönetsel karmaþaya yol açabilecek niteliktedir.

2.   Bazý merkezi görevler açýkta kalmýþtýr. Bunlarýn baþýnda Maliye Bakanlýðý, Hazine ve Dýþ Ticaret gelmektedir. Öteki örnekler arasýnda ise gümrük hizmetleri, üniversiteler, sostal güvenlik hizmetleri ve il boyutunu aþan hizmet sorunlarý yer almaktadýr. Bunlara çok daha fazla sayýda örnek eklenebilir. Bu hizmetler konusunda bir düzenleme yapýlamiþ olmasý uygulamada karmaþaya hýz verecektir.

3.   Bu niteliði itibariyle Taslak’ýn Anayasa’ya aykýrý olmasý olasýlýðý vardýr. Anayasa’nýn 126 ncý maddesi merkezi hükümeti ve 127 nci maddesi de mahalli idareleri düzenlemektedir. Her ne kadar Anayasa’da hizmetlerin paylaþýmý konusunda bir düzenleme yoksa da böyle bir düzenlemenin yasa ile deðil Anayasa deðiþikliði ile yapýlmasý yönetim pratiði aöýsýndan daha uygun olabilecektir.

4.   Üllkemizde yerel yönetimler iþ ve hizmet üretme yetenek ve kapasiteleri bakýmdan önemli sorunlar ve darboðazalr içinde bulunmaktadýr. Köktenci ve yapýsal bir deðiþimin acile yürürlüðe konulmasýný gerektiren bu sorunlarýn çözümü için parçacýl -yalnýzca bazý sorunlar üzerinde duran ve sorunun bütünselliðini gözden uzak tutan-  düzenleme biçimleri sorunlarýn çözümü açýsýndan etkili ve yeterli olamayacaktýr.

5.   Özel idareler varlýk ve yokluk ikielmi içinde bocalamaktadýr. Ancak, ülkemizdeki yerel yönetim türleri arasýnda asýl sorun sahibi olan ve esas olarak kýrsal kesime hizmet götüren özel idareler deðil aþýrý kentsel büyümenin dayanýlmaz baskýlarý altýnda olan kentler ve belediyelerdir. Reform arayýþýnda asýl aðýrlýðýn kentlere ve belediyelere verilmeyerek kýrsal kesmime tanýnmýþ olmasý taslaðýn en önemli yanlýþlýðýný oluþturmaktadýr. Taslak bu alamda yanlýþ yoldadýr ve yanlýþ tercihler yapmaktadýr.

6.   Mevcut tasarýlar dikkate alýnmamýþtýr. Ýçiþleri Bakanlýðý’nda yerel yönetim reformu konusunda kapsamlý çalýþmalar vardýr. Bunlarýn yalnýzca bazý maddelerinin alýnmasý ile yetinilmiþ ve taslaklar -elde olmasýna raðmen- reform çalýþmasýnýn dýþýnda tutulmuþtur. Bu durum kaynak israfý anlamýna gelmektedir.

7.   Taslak hazýrlanýrken yeterli ölçüde bilimsel araþtýrma yapýlmamýþtýr. Yapýlmak istenilen deðiþiklikler belirli meslek mensuplarýnýn ve belediye baþkanlarýnýn öznel ve kiþisel çýkarlarýna yönelik endiþeleri tatmin etme arzusunu yansýtmaktadýr.

8.   Böyle bir çalýþmaya girebilmek önemli ölçüde ve yeterli düzeyde uzmanlýk bilgisi birikimine, uzun süreli deneyime ve bilimsel araþtýrma yeteneklerinin etkili bir þekilde kullanýlmasýna baðlýdýr.

9.   Ýçiþleri Bakanlýðý açýsýndan yetki aþýmý endiþesi vradýr. Çevre Kanunu ile ilgil düzenlemeler yapmak görevi Çevre Bakanlýðý’nýn, kadro, ihale usulü ve kamulaþtýrma konusunda düzenleme yapma yetkisi Maliye Bakanlýðý’nýn ve Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý’nýn Kuruluþ ve Görevleri Hakkýndaki Kanun Hükmünde Kararname’de yeni düzenlemeler yapma yetkisi ile Kýyý Kanunu’nda düzenleme yapma yetkisi Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý’na ait olmak gerekir. Bu bakanlýklara yasalarla verilen görev ve sorumluluklarý dikkate almamak yetki aþýmý anlamýna gelebilecek bir eylem þekli olacaktýr.

 

SONUÇ

“Mahalli Ýdareler Reformu” taslaðý ülkenin yerel yönetim reformu gereksinimine yeterli yanýt verebilme yeteneðinden yoksun ve kendi içinde kukusal tutarsýzlýklar, yasal geçersizlikler ve yönetsel isabetsizlikler taþýyan bir düzenleme biçimi olarak görülmektedir.

 

Hiç yorum yok: