MEDYA
VE KARŞILAŞTIRMALI SİYASET
Prof.
Dr. Firuz Demir Yaşamış
ORCID:
0000-0002-8756-1366
firuzyasamis@maltepe.edu.tr;
fyasamis@gmail.com
Maltepe
Üniversitesi, İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi, Siyaset Bilimi Ve
Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye
Özet
Medya giderek şekil, kapsam ve içerik
değiştirmektedir. Bu bağlamda medya ortamlarındaki değişiminin, medyanın
giderek genişleyene ve çeşitlenen rolünün, ortaya çıkan yeni medya
eğilimlerinin, medyanın yaşamakta olduğu zorlukların ve medya-kamu diplomasisi
ilişkilerinin gözden geçirilmesi toplum bilimleri ve özellikle karşılaştırmalı
siyaset bilimi ve siyasal haberleşme açısından önem taşımaktadır. Medya ile
ilgili karşılaştırmalı siyaset araştırmaları sınırlı bulunmaktadır. Bu
çalışmanın amacı özellikle ülkemizde görülen bu eksikliğin giderilmesine
katkıda bulunmaktır. Bu bağlamda medya sahipliği, sosyal medya, medyanın
siyasal bağlantıları, medyanın tarafsızlığı,
medyanın rolü, kamu diplomasisi ve medya, medya eğilimleri, geleneksel
medyadan sayısal medyaya geçiş ve yapa zekâ ve medya, medyanın yaşadığı
zorluklar, medyada yandaşlık, medya ombudsmanı ve medyanın geleceği gibi
kavramlar ele alınmıştır. Varılan sonuçlar şunlardır: Bir kere, medya,
toplumsal tutum ve davranışların bilgilendirilmesinde, eğlendirilmesinde,
eğitilmesinde ve şekillendirilmesinde önemli rol oynayan bir iletişim aracıdır.
İkincisi, medya, geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş ve sosyal medyanın
yükselişi ile zaman içinde önemli değişiklikler geçirmiştir. Üçüncüsü, yapay
zekâ ve sanal gerçekliğin kullanımı da medya endüstrisinde önemli dönüşümlere
olanak vermektedir. Dördüncüsü, medya,
sahte haberler ve çarpıtılmış/sahte bilgi, gizlilik ve güvenlik endişeleri,
medya önyargısı ve yasal zorluklar ve sansür gibi önemli zorluklarla karşı
karşıyadır.
Anahtar
kelimeler:
medya, medyada gelişmeler, medyanın etkileri, medyanın değişen rolleri
Abstract
Media is gradually
changing its form, scope and content. In this context, reviewing the changes in
media environments, the increasingly expanding and diversifying role of the
media, emerging new media trends, the difficulties experienced by the media and
media-public diplomacy relations are important in terms of social sciences and
especially comparative political science and political communication.
Comparative political researches on media are limited. The aim of this study is
to contribute to eliminating this deficiency, especially seen in our country,
Türkiye. In this context, media ownership, social media, political connections
of the media, impartiality of the media, the role of the media, public
diplomacy and the media, media trends, the transition from traditional media to
digital media and artificial intelligence and media, difficulties experienced
by the media, partisanship in the media, media ombudsman and the future of the
media concepts are discussed. The conclusions are as follows: First of all, the
media is a communication tool that plays an important role in informing,
entertaining, educating and shaping social attitudes and behaviors. Second,
media has undergone significant changes over time, with the transition from
traditional media to digital media and the rise of social media. Third, the use
of artificial intelligence and virtual reality also enables significant
transformations in the media industry. Fourth, the media faces significant
challenges such as fake news and distorted/fake information, privacy and
security concerns, media bias, and legal challenges and censorship.
Key concepts: media, developments in media,
effects of media, changing roles of media
Giriş
Medya, çevremizdeki dünyayı anlayışımızı
şekillendirmede önemli bir rol oynar. Gazete, televizyon, radyo ve internet
gibi bilgilerin halka dağıtıldığı çeşitli kanalları içerir. Medyanın önemli bir
yönü, halkın görüş ve algılarını etkileme yeteneğidir. Medya, siyaset, sosyal sorunlar
ve kültürel olaylar dâhil olmak üzere çeşitli konularda kamuoyunu
şekillendirebilir. Ayrıca bireyleri, kuruluşları veya amaçları teşvik etmek
veya itibarsızlaştırmak için de kullanılabilir. Örneğin, “Google Trends”
programı ise kullanıcıların arama terimlerinin Google'daki yaygınlığını
izlemelerini sağlayan web tabanlı bir araçtır. İnsanların nasıl bilgi
aradıkları ve hangi konuların öne çıktığı hakkında bilgi sağlar. “Google
Trends”, belirli anahtar kelimelerin yaygınlığını izlemek ve farklı arama
terimlerinin zaman içindeki yaygınlıklarını karşılaştırmak için kullanılabilir.
Pazarlamacılar, gazeteciler ve diğer medya uzmanları, arama eğilimlerini analiz
ederek derinleşme ve yaygınlaşma gösteren konuları belirleyebilir ve içeriklerini
hedef kitlelerine daha iyi ulaşacak şekilde uyarlayabilir. “Google Trends”
medya kampanyalarının başarısını izlemek ve medya ortamında ortaya çıkan
eğilimleri belirlemek için de kullanılabilir.
Ortam
Türleri
Her biri kendine özgü özelliklere ve kullanımlara
sahip birçok farklı medya türü vardır. En yaygın medya türlerinden bazıları
şunlardır:
ü Basılı medya:
Buna gazeteler, dergiler, kitaplar ve diğer basılı materyaller dâhildir. Basılı
medya genellikle haberlerin ve olayların derinlemesine kapsamını sağlamak için
kullanılır ve ayrıca reklam ve eğlence için de kullanılabilir.
ü Yayın ortamı:
Bu, geniş bir izleyici kitlesine bilgi ve eğlence yayını yapan televizyon ve
radyoları içerir. Yayın ortamı canlı veya önceden kaydedilmiş olabilir ve kısa
sürede çok sayıda kişiye ulaşabilir.
ü Sayısal medya:
Buna web siteleri, sosyal medya platformları, “blog”lar, “podcast”ler ve diğer
sayısal formatlar dâhildir. Sayısal medya genellikle haber, eğlence ve reklam
amaçlı kullanılır ve kolay erişilebilir ve paylaşılabilir olma avantajına
sahiptir.
ü Dış mekân medyası:
Bu, kamusal alanlarda görüntülenen reklam panolarını, tabelaları, posterleri ve
diğer reklam biçimlerini içerir. Açık hava medyası genellikle ürün veya
hizmetleri tanıtmak için kullanılır ve trafiğin yoğun olduğu alanlarda çok
sayıda insana ulaşmada etkili olabilir.
ü Etkileşimli medya:
Buna video oyunları, sanal gerçeklik deneyimleri ve diğer etkileşimli eğlence
biçimleri dâhildir. Etkileşimli medya, kullanıcıların içerikle etkileşim
kurmasına ve deneyime katılmasına olanak tanıyarak onu popüler bir eğlence
biçimi haline getirir.
ü Film ve video ortamı:
Bu, filmleri, televizyon programlarını ve diğer video içeriği biçimlerini
içerir. Film ve video medyası eğlence, eğitim ve reklam için kullanılabilir ve
tiyatrolar, televizyon ve akış hizmetleri dâhil olmak üzere çeşitli kanallar
aracılığıyla dağıtılabilir. Genel olarak, farklı medya türlerinin her birinin
kendi güçlü ve zayıf yönleri vardır ve eğlence, eğitim ve iletişim dâhil olmak
üzere çeşitli amaçlar için kullanılabilir. Teknoloji gelişmeye devam ettikçe,
hem içerik oluşturucular hem de tüketiciler için yeni fırsatlar ve zorluklar
sunan yeni medya biçimlerinin ortaya çıkması olasıdır.
Medyanın
Tanımı ve Önemi
Medya, bilgi, haber, eğlence ve diğer içerikleri geniş
bir izleyici kitlesine ileten çeşitli iletişim araçlarını ifade eder. Gazete,
dergi, televizyon, radyo ve internet gibi farklı kanalları içerir. Medyanın
önemi, insanlara bilgi ve birikime erişim sağlama yeteneğinde yatmaktadır.
Medya ayrıca kamuoyunu şekillendirmede, kültürü etkilemede ve sosyal ve politik
değişimi teşvik etmede çok önemli bir rol oynar. Medya, insanlara yerel
olaylardan küresel haberlere kadar çeşitli konularda haber ve bilgi sağlar. [1] Bireylerin güncel olaylar,
eğilimler ve önemli konular hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlar. Medya aynı
zamanda farklı seslerin duyulması ve farklı bakış açılarının paylaşılması için
bir platform sunar. Konuşma özgürlüğünü teşvik eder ve diyalog ve tartışma için
bir alan sağlar. Medya aynı zamanda eğitim ve eğlence için vazgeçilmez bir
araçtır. İnsanlara eğitim içeriğine, belgesellere ve filmlere erişim sağlar.
Medya ayrıca müzik, film ve televizyon şovları dâhil olmak üzere çok çeşitli
eğlence seçenekleri sunar. İnsanların başkalarıyla bağlantı kurmasına, yeni
fikirleri ve kültürleri keşfetmesine ve bakış açılarını genişletmesine yardımcı
olur. Genel olarak, medya toplumda önemli bir rol oynar ve günlük hayatımızın
önemli bir parçasıdır. Çevremizdeki dünyaya ilişkin algılarımızı ve
anlayışımızı şekillendirme gücüne sahiptir ve tutumlarımızı, davranışlarımızı
ve inançlarımızı etkileyebilir.
Modern
Medyanın Kısa Tarihi
Medya çok eski çağlara kadar uzanan uzun ve zengin bir
tarihe sahiptir. Medyanın en eski biçimi, kültürel gelenekleri, mitleri ve
efsaneleri nesilden nesile aktarmak için kullanılan sözlü hikâye anlatımıydı.
Yazının icadıyla birlikte medya, bilginin uzun mesafelerde korunmasına ve
paylaşılmasına izin veren metinleri ve kitapları içerecek şekilde genişledi. 15
inci yüzyılda, bilginin yayılma biçiminde devrim yaratan matbaa icat edildi.
Kitaplar, gazeteler ve broşürler artık büyük ölçekte üretilebilir ve bu da
bilgiyi genel halk için daha erişilebilir hale getirir. 19 uncu yüzyılda
telgrafın ve telefonun icadı, insanların uzun mesafelerde hızlı bir şekilde
iletişim kurmasını sağladı. 20 nci yüzyıl, radyo, televizyon ve sinema dâhil
olmak üzere yeni medya biçimlerinin yükselişine tanık oldu. [2] Bu yeni medya, sürekli
büyüyen bir izleyici kitlesine bilgi, eğlence ve haberlerin kitlesel olarak
yayılmasına izin verdi. 20 nci yüzyılın sonlarında internetin ortaya çıkmasıyla
medya daha da yaygınlaştı ve erişilebilir hale geldi. Facebook ve Twitter (X)
gibi sosyal medya platformları, medyanın erişimini ve etkisini daha da
genişleterek insanların dünya çapında bilgi paylaşmasına ve başkalarıyla
iletişim kurmasına olanak sağladı. Bugün medya, çevremizdeki dünyayı
anlayışımızı şekillendirmede giderek daha önemli bir rol oynamaktadır.
Tutumlarımızı, inançlarımızı ve davranışlarımızı etkileme gücüne sahiptir ve
günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.
Medya
Sahipliği
Medya sahipliği, gazeteler, televizyon ağları, radyo
istasyonları ve çevrimiçi medya platformları gibi medya kuruluşlarının kontrolü
ve mülkiyeti anlamına gelir. Bu yayın organları tarafından üretilen içeriğin
yanı sıra bilginin halk tarafından dağıtılma ve alınma şekli üzerinde önemli
etkileri olabilir. Medya sahipliği, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli
şekillerde olabilir: [3]
ü Kurumsal mülkiyet:
Bu modelde, medya kuruluşları, başka ticari çıkarları da olabilecek büyük
şirketlere aittir. Şirket sahipleri, gazetecilik dürüstlüğünden çok kâra
öncelik verebilir ve kendi çıkarları için kritik olan içeriği yayınlama
olasılıkları daha düşük olabilir.
ü Kamu mülkiyeti:
Bazı durumlarda, medya kuruluşları hükümete veya diğer kamu kuruluşlarına
aittir ve onlar tarafından işletilmektedir. Kamu mülkiyeti, gazeteciliğin
bağımsızlığı konusunda bir miktar güvence sağlayabilir, ancak aynı zamanda
siyasal baskılara ve sansüre tabi olabilir.
ü Özel mülkiyet:
Medya kuruluşları, bireyler veya aileler veya yatırımcılar gibi küçük gruplar
tarafından da sahiplenilebilir. Özel mülk sahipleri, kendi satış noktaları
tarafından üretilen içeriği etkileyebilecek kendi siyasal veya ideolojik
önyargılarına sahip olabilir.
ü Kâr amacı gütmeyen mülkiyet:
Bazı medya kuruluşları, gazetecilik dürüstlüğüne öncelik veren ve belirli bir
misyona veya odağa sahip olabilen, kâr amacı gütmeyen kuruluşlara veya
vakıflara aittir.
Medya sahipliğinin az sayıda şirket veya bireyin
elinde yoğunlaşması, medya ortamındaki seslerin ve fikirlerin çeşitliliği
üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Ayrıca, medya kuruluşlarının bağımsız
olarak faaliyet gösterme ve iktidardakileri sorumlu tutma becerisi üzerinde de
etkileri olabilir. Genel olarak, medya sahipliği, medyanın çalışma şeklini ve
üretilen ve halka dağıtılan içerik türlerini anlamada önemli bir etmendir.
Sosyal
Medya
Son yıllarda dünyada önemi giderek artan sosyal
medyanın etkisi birçok farklı alanda hissedilebilmektedir. Bazılarına aşağıda
değinilmiştir:
ü İletişim:
Sosyal medya, insanların birbirleriyle iletişim kurma biçiminde devrim
yaratarak, bireylerin dünyanın her yerinden diğerleriyle anında ve kolayca
bağlantı kurmasını sağladı. Facebook, Twitter (X) ve Instagram gibi sosyal
medya platformları, kişisel ve profesyonel iletişim için önemli kanallar haline
geldi ve insanların başkalarıyla bilgi ve fikir paylaşmasını kolaylaştırdı.
ü Haber ve bilgi:
Sosyal medya, birçok kişinin güncel olaylarla ilgili güncellemeler için Twitter
ve Facebook gibi platformlara yönelmesiyle önemli bir haber ve bilgi kaynağı
haline geldi. Sosyal medya, geleneksel haber kaynaklarından daha çeşitli bakış
açıları sağlayabilir ve ayrıca haberlerin ve bilgilerin hızla yayılmasına
yardımcı olabilir.
ü Pazarlama ve reklam:
Sosyal medya, birçok şirketin yeni kitlelere ulaşmak ve ürün ve hizmetlerini
tanıtmak için Facebook ve Instagram gibi platformları kullanması ile pazarlama
ve reklamcılık için önemli bir araç haline geldi.
ü Siyasal eylemcilik:
Sosyal medya, siyasal eylemcilikte önemli bir rol oynayarak, bireylerin ve
grupların sosyal ve siyasal değişim için örgütlenmesine ve seferber olmasına
izin verdi. Sosyal medya platformları, protestolar düzenlemek, siyasal konular
hakkında bilgi paylaşmak ve önemli nedenlerle ilgili farkındalık yaratmak için
kullanıldı.
ü Eğlence:
Sosyal medya, TikTok ve YouTube gibi kullanıcıların eğlenmesi için saatlerce
video ve içerik sağlayan platformlarla birçok insan için önemli bir eğlence
kaynağıdır.
Genel olarak, sosyal medya birçok insanın hayatının
önemli bir parçası haline geldi ve etkisi birçok farklı alanda
hissedilebiliyor. Sosyal medyanın birçok faydası olabilirken, yanlış bilgilerin
yayılması ve bağımlılık ve zihinsel sağlık sorunları potansiyeli gibi
dezavantajları da olabilir. Bireylerin ve bir bütün olarak toplumun sosyal
medyanın hem faydalarının hem de potansiyel risklerinin farkında olması
önemlidir.
Medyanın
Siyasal Bağlantıları
Medya kuruluşlarının siyasal bağlantıları, haberlerin
ve bilgilerin halk tarafından sunulma ve algılanma biçimi üzerinde önemli bir
etkiye sahip olabilir. Bazı durumlarda, medya kuruluşları, yayın organı
tarafından üretilen içeriği etkileyebilecek açık siyasal önyargılara sahip
kişiler veya kuruluşlar tarafından sahiplenilebilir veya bunlar tarafından
kontrol edilebilir. Medya kuruluşları, belirli bir siyasal parti veya ideoloji
ile aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli şekillerde bağlantılı olabilir: [4]
ü Mülkiyet:
Bir medya kuruluşunun mülkiyeti, siyasal bağlantısı üzerinde önemli bir etkiye
sahip olabilir. Örneğin, siyasal açıdan muhafazakâr bir kişi veya kuruluşa ait
bir medya kuruluşu, haberlerinde muhafazakâr bir önyargıya sahip olabilir.
ü Yayın kurulunun siyasası ve duruşu:
Yayın kurulu ve fikir yazarları tarafından ifade edilen görüşleri içeren bir
medya kuruluşunun yayın kurulunun duruşu, aynı zamanda siyasal bağlantısına da
işaret edebilir. Örneğin, sürekli olarak liberal politikaları ve adayları
destekleyen bir medya kuruluşu, liberal bir yayın organı olarak kabul
edilebilir.
ü Olayların kapsamı:
Bir medya kuruluşunun siyasal olayları haber yapma biçimi, aynı zamanda onun
siyasal bağlantısına da işaret edebilir. Örneğin, bir siyasal partiyi veya
adayı sürekli olarak olumlu bir şekilde tasvir ederken diğerini eleştiren bir
medya kuruluşu önyargılı olarak kabul edilebilir.
Tüm medya kuruluşlarının net siyasal bağlantıları
olmadığını ve bazılarının dengeli ve tarafsız haberler sunmaya çalıştığını
belirtmek önemlidir. Ancak medyada siyasal yanlılığın bulunması, bireylerin
nesnel bilgilere dayalı olarak kendi görüşlerini oluşturmalarını
zorlaştırabilmektedir. Genel olarak, medya kuruluşlarının siyasal bağlantıları,
haberlerin ve bilgilerin halk tarafından sunulma ve algılanma biçimi üzerinde
önemli bir etkiye sahip olabilir ve bireylerin tükettikleri medya kaynaklarının
potansiyel önyargılarının farkında olmaları önemlidir.
Medyanın
Tarafsızlığı
Medya tarafsızlığı veya nesnelliği kavramı sıklıkla
tartışılır, bazıları medyanın haberlerinde tarafsız ve tarafsız olmaya
çalışması gerektiğini savunurken, diğerleri tam tarafsızlığın imkânsız olduğunu
ve medya kuruluşlarının önyargıları konusunda saydam olması gerektiğini
savunur. Medya tarafsızlığı veya nesnelliği fikri, medya kuruluşlarının
herhangi bir siyasal ideolojiyi veya gündemi desteklemeden, tarafsız bir
şekilde bilgi sunması gerektiğini öne sürer. Bu, bilinçli karar vermeyi
kolaylaştırabilecek doğru ve tarafsız bilgilerin halka sunulmasını sağlamaya
yardımcı olabilir. Ancak, medya haberciliğinde tam bir tarafsızlık elde etmek
imkânsız değilse bile zordur. Çünkü gazeteciler ve medya kuruluşları olayları
haber yapma şeklini etkileyen kendi önyargılarına ve bakış açılarına sahip
olabilir. Ek olarak, medya kuruluşları, tarafsızlığa ulaşma çabalarını daha da
karmaşık hale getirebilecek siyasal gündemleri olan bireyler veya kuruluşlar
tarafından sahiplenilebilir veya kontrol edilebilir. Sonuç olarak bazıları,
medya kuruluşlarının tamamen tarafsızmış gibi davranmak yerine önyargıları ve
bakış açıları konusunda saydam olmasının önemli olduğunu savunur. Bu, halkın
medya kuruluşlarının nereden geldiğini anlamasına ve birden çok bilgi kaynağına
dayalı olarak kendi görüşlerini oluşturmasına yardımcı olabilir. Sonuçta, medya
kuruluşlarının önyargıları konusunda tarafsızlık mı yoksa saydamlık mı
sağlamaya çalışması gerektiği, bireysel bakış açılarına ve medyanın faaliyet
gösterdiği özel bağlama bağlıdır. Ancak medya kuruluşlarının tarafsızlık
yaklaşımları ne olursa olsun haberlerinde doğruluk, adalet ve hesap
verebilirliği ön planda tutmaları önemlidir.
Medyada
Edep Ölçütü
Medya izleyicilerine doğru ve güvenilir bilgi
sağlamasını sağlayan çeşitli niteliklere sahip olmalıdır. Bir medyasının sahip
olması gereken bazı temel nitelikler şunlardır:
ü Doğruluk:
Medya, haberlerinde doğruluğa öncelik vermelidir. Bu, haber yapmadan önce
gerçekleri ve kaynakları kontrol etmek ve doğrulamak anlamına gelir. Hatalar
düzeltilebilir, ancak yanlış habercilik medyanın güvenilirliğine zarar
verebilir ve gazeteciliğe olan güveni aşındırabilir.
ü Nesnellik:
Tam bir tarafsızlık imkânsız olsa da, medya farklı bakış açıları ve fikirlerin
dengeli ve adil bir şekilde temsilini sağlamaya çalışmalıdır. Bu, sansasyonel
olmaktan veya tıklama tuzağından kaçınmak ve bilgileri izleyicinin bilinçli
kararlar vermesine izin verecek şekilde sunmak anlamına gelir.
ü Saydamlık:
Medya kaynakları ve raporlama yöntemleri konusunda saydam olmalıdır. Bu var
olabilecek herhangi bir potansiyel önyargı veya çıkar çatışması konusunda net
olmak ve izleyicilerin büyük resmi anlayabilmesi için anlatılan olgunun
anlaşılır olması anlamına gelir.
ü Hesap verebilirlik:
Medya izleyicilerine ve genel olarak halka karşı sorumlu olmalıdır. Bu, hatalar
veya yanlışlıklar için sorumluluk almak ve halktan gelen geri bildirim ve
eleştirilere açık olmak anlamına gelir.
ü Etik:
Medya kamu yararını ön planda tutan ve dürüstlük ve profesyonellik
standartlarını destekleyen etik kurallarına göre çalışmalıdır. Bu, çıkar
çatışmalarından kaçınmak, kaynakların gizliliğini korumak ve yanlış veya küçük
düşürücü bilgilerin yayınlanmasından kaçınmak anlamına gelir.
Genel olarak, medya haberlerinde doğruluk, nesnellik,
saydamlık, hesap verebilirlik ve etiğe öncelik vermelidir. Medya kuruluşları,
bu niteliklere bağlı kalarak izleyicilerine güvenilir bilgiler sağlayabilir ve
sağlıklı ve bilgilendirilmiş bir kamusal söyleme katkıda bulunabilir. [5]
Medyanın
Rolü
Medya, kamuoyunu şekillendirmede, bilgi yaymada ve
eğlence sağlamada önemli bir rol oynar. Medya ortamındaki kilit rollerden ve
eğilimlerden bazılarına aşağıda işaret edilmiştir: [6]
ü Haber raporlama:
Medya, dünya çapında meydana gelen olayların doğru ve zamanında haber kapsamını
sağlamaktan sorumludur. Son yıllarda, sosyal medyanın yükselişi yurttaş
gazeteciliğine ve bireylerin kendi başlarına haber ve bilgi paylaşma
yeteneklerinin artmasına neden oldu.
ü Eğlence:
Televizyon, filmler ve diğer medya türleri her yaştan insan için eğlence
sağlar. Netflix ve Hulu gibi akış hizmetlerinin yükselişi, yeni içeriklerin
yaratılmasına ve eğlence endüstrisinde rekabetin artmasına neden olmuştur.
ü Reklamcılık:
Gazetelerde, dergilerde, TV şovlarında ve web sitelerinde görünen reklamlarla
reklam, medya şirketleri için önemli bir gelir akışıdır. Son yıllarda, hedefli
reklamcılık ve veri analitiğinin kullanımı giderek daha yaygın hale gelmiştir.
ü Görüş ve yorum:
Medya, haber ve olaylar hakkında fikir ve yorum sağlayarak kamuoyunun
şekillenmesinde rol oynar. Son yıllarda, görüşe dayalı medya kuruluşlarının
yükselişi kutuplaşmanın artmasına ve haberden çok görüşe odaklanmaya yol açtı.
ü Sosyal medya:
Facebook, Twitter ve Instagram gibi sosyal medya platformları, bireylerin haber
ve bilgileri kendi başlarına paylaşmalarına izin vererek medya ortamını
dönüştürdü. Bu, bilgiye erişimin artması
ve yanlış bilginin yayılması da dâhil olmak üzere hem olumlu hem de olumsuz
etkilere yol açmıştır.
Genel olarak medya, kamuoyunu şekillendirmede, eğlence
sağlamada ve bilgi yaymada çok önemli bir rol oynar. Teknoloji gelişmeye devam
ettikçe, ortaya çıkan yeni platformlar ve eğilimlerle medya ortamının değişmeye
devam etmesi olasıdır.
ü Kamuoyunu bilgilendirmek:
Medyanın en önemli rollerinden biri, kamuoyuna doğru ve zamanında bilgi
sağlamaktır. Hem geleneksel hem de çevrimiçi haber kaynakları, güncel olaylar
ve sorunlar hakkında haber yapar ve insanların çevrelerindeki dünyayı
anlamalarına yardımcı olmak için bağlam ve analiz sağlar.
ü Halkı eğitmek:
Medya, haberler ve olaylar hakkında haber yapmanın yanı sıra halkı çok çeşitli
konularda eğitebilir. Örneğin, televizyon programları ve belgeseller bilim,
tarih, kültür ve diğer konularda öngörü sağlayabilir.
ü Halkı eğlendirmek:
Medya, filmlerden televizyon programlarına, müzikten spora kadar her yaştan
insana eğlence de sağlar. Eğlence medyası, birçok insan için bir tür
gerçeklerden kaçma ve rahatlama işlevi görür.
ü Gündem belirleme:
Medya, hangi konu ve konuları ele alacağına karar vererek kamusal söylemin
gündemini de belirleyebilir. Medya kuruluşları, belirli haberlere diğerlerine
göre öncelik vererek kamuoyunu etkileyebilir ve kamu politikasını
şekillendirebilir.
ü İktidardakileri sorumlu tutmak:
Medya, iktidardakileri eylemlerinden sorumlu tutma gücüne sahiptir. Araştırmacı
habercilik yoluyla medya, yolsuzluğu ve gücün kötüye kullanılmasını ortaya
çıkarabilir ve başka türlü gözden kaçabilecek konulara dikkat çekebilir.
ü Kolaylaştırıcı diyalog:
Medya toplumdaki farklı gruplar arasındaki diyalog ve iletişimi
kolaylaştırabilir. Medya, farklı sesler ve bakış açıları için bir platform
sağlayarak anlayışı teşvik edebilir ve işbirliği ve işbirliği için fırsatlar
yaratabilir.
Mmedyanın rolü çok yönlü ve karmaşıktır. Medya toplum
üzerinde hem olumlu hem de olumsuz etkilere sahip olsa da, çevremizdeki dünyaya
dair anlayışımızı şekillendirerek ve insanlar ile topluluklar arasındaki
iletişimi ve bağlantıyı kolaylaştırarak modern yaşamın önemli bir parçası
olmaya devam etmektedir. Medyanın farklı siyasal rejimlerdeki rolleri, rejimin
doğasına ve basın özgürlüğünün düzeyine bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir.
Medyanın farklı siyasal rejimlerde nasıl işlediğine
dair bazı örnekler aşağıda verilmiştir:
ü Demokratik rejimler:
Demokratik rejimlerde medya, iktidardakilerin hesap vermesini sağlamada ve
vatandaşları kendilerini etkileyen sorunlar hakkında bilgilendirmede yaşamsal
bir rol oynar. Bu sistemlerde, medya kuruluşları genellikle çok çeşitli
konularda haber yapmakta özgürdür ve gazeteciler genellikle güvenliklerini ve
özgürlüklerini sağlayan yasa ve yönetmeliklerle korunur. Bu, saydamlığın
desteklenmesine ve vatandaşların bilgiye dayalı kararlar alabilmesini sağlamaya
yardımcı olur. [7]
ü Otoriter rejimler:
Otoriter rejimlerde, medya genellikle büyük ölçüde devlet veya iktidar partisi
tarafından kontrol edilir. Bu sistemlerde medya kuruluşları, hükümetin
gündemini desteklemek ve muhalefeti bastırmak için sıklıkla kullanılmaktadır.
Gazeteciler, duyarlı konularda haber yapmaları veya hükümeti eleştirmeleri
halinde sansüre, hapis cezasına ve hatta fiziksel zarara maruz kalabilir.
ü Totaliter rejimler:
Totaliter rejimlerde, medya genellikle halkın düşünce ve inançlarını kontrol
etmek için bir propaganda aracı olarak kullanılır. Bu sistemlerde, hükümet tüm
medya kuruluşlarını sıkı bir şekilde kontrol eder ve gazetecilerin katı
kurallara uyması ve yalnızca iktidar partisinin onayladığı şeyleri bildirmesi
gerekir. Hükümet eleştirisi veya muhalefet genellikle ağır cezalarla
karşılanır.
ü Geçiş rejimleri:
Geçiş rejimlerinde medya, kamuoyunun şekillenmesinde ve ülkenin demokrasiye
doğru ilerlemesine yardımcı olmada kilit bir rol oynar. Bu sistemlerde medya
kuruluşları bazı kısıtlamalara tabi olabilir, ancak tipik olarak otoriter veya
totaliter rejimlere göre daha fazla basın özgürlüğü vardır. Gazeteciler
genellikle yolsuzluğu açığa çıkarmada ve hesap verebilirliği teşvik etmede
kritik bir rol oynarlar.
Farklı siyasal rejimlerde medyanın rolleri, rejimin
doğasına ve basın özgürlüğünün düzeyine bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir.
Medya saydamlığın, hesap verebilirliğin ve demokratik değerlerin teşvik
edilmesinde yaşamsal bir rol oynarken, aynı zamanda daha otoriter sistemlerde
halkı kontrol etmek ve manipüle etmek için bir araç olarak da kullanılabilir.
Medyanın rolü genel olarak halka bilgi, eğlence ve
eğitim sağlamak olarak tanımlanabilir. Medya, siyaset, ekonomi, sosyal konular
ve kültürel olaylar dâhil olmak üzere çok çeşitli konularda haber, bilgi ve
görüş toplamaktan ve yaymaktan sorumludur. Kamuoyunu şekillendirmede ve
kültürel ve sosyal normları etkilemede çok önemli bir rol oynar.
Medyanın temel rollerinden biri, kamuoyunu güncel
olaylar ve sorunlar hakkında bilgilendirmektir. Gazeteler, televizyon haberleri
ve çevrimiçi haber kaynakları dâhil olmak üzere haber medyası, yerel, ulusal ve
küresel olaylar hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu, insanların çevrelerindeki
dünyadan haberdar olmalarını ve onlarla bağlantı kurmalarını sağlar ve
hükümette ve diğer kurumlarda saydamlığı ve hesap verebilirliği geliştirmeye
yardımcı olur.
Medyanın ayrıca farklı sesler ve bakış açıları için
bir platform sağlama sorumluluğu da vardır. Medya, bireylerin ve grupların
fikir ve kanaatlerini paylaşmalarına izin vererek, diyaloğu ve anlayışı
geliştirmeye yardımcı olur. Bu, sıra dışı toplulukların deneyimlerini ve bakış
açılarını paylaşmalarına izin verdiği için sosyal adalet ve eşitliğin
desteklenmesinde özellikle önemlidir.
Medyanın bir diğer önemli rolü de eğlendirmek ve
eğitmektir. Televizyon şovları, filmler, kitaplar ve diğer medya türleri
insanlar için bir eğlence ve rahatlama kaynağı sağlayabilir. Medya ayrıca
insanları bilim ve tarihten siyasete ve sosyal konulara kadar çok çeşitli
konularda eğitmek için kullanılabilir. Medya halka bilgi, eğlence ve eğitim
sağlayarak toplumumuzda kritik bir rol oynamaktadır. Çevremizdeki dünyaya
ilişkin anlayışımızı şekillendirmeye yardımcı olur ve farklı topluluklar ve
bakış açıları arasında diyalog ve anlayışı teşvik eder.
Medyanın
Bilgilendirici Rolü
Medyanın bilgilendirici rolü, medyanın toplumdaki en
önemli işlevlerinden biridir. Medya, siyaset, ekonomi, sosyal konular ve
kültürel olaylar da dâhil olmak üzere çok çeşitli konularda halka doğru,
güvenilir ve tarafsız bilgi sağlama sorumluluğuna sahiptir.
Medyanın bilgilendirici rolünü yerine getirmesinin
başlıca yollarından biri, haber toplamak ve yaymaktır. Gazeteler, televizyon
haberleri ve çevrimiçi haber kaynakları dâhil olmak üzere haber medyası, yerel,
ulusal ve küresel olaylar hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu, insanların
çevrelerindeki dünyayla ilgili bilgi sahibi olmalarını ve etkileşim kurmalarını
sağlar.
Haberlere ek olarak medya, arka plan bilgisi sağlamada
ve karmaşık konularda analiz yapmada çok önemli bir rol oynar. Araştırmacı
gazetecilik yoluyla, medya, aksi halde gözden kaçabilecek önemli hikâyeleri
ortaya çıkarabilir ve bunlar hakkında haber yapabilir. Fikir yazıları ve
başyazılar aracılığıyla 10 medya, güncel olaylar ve sorunlar hakkında öngörü ve
analiz sağlayarak insanların karmaşık konuları daha iyi anlamalarına yardımcı
olabilir.
Medyanın bilgilendirici rolü, hükümet ve diğer
kurumlarda saydamlığı ve hesap verebilirliği teşvik etmede özellikle önemlidir.
Medya, hükümet faaliyetleri ve politikaları hakkında haber yaparak,
iktidardakilerin eylemlerinden sorumlu tutulmasına yardımcı olabilir. Bu, iyi
yönetişimin teşvik edilmesi ve yolsuzluğun ve gücün kötüye kullanılmasının
önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Genel olarak, medyanın bilgilendirici rolü, sağlıklı
bir demokrasi ve bilgili bir yurttaşlık için esastır. Medya, doğru, güvenilir
ve tarafsız bilgiler sağlayarak, saydamlığı, hesap verebilirliği ve iyi
yönetişimi teşvik ederek, insanların çevrelerindeki dünyayla ilgili bilgi
sahibi olmalarına ve bunlarla bağlantı kurmalarına yardımcı olur.
Medyanın
Eğlence Rolü
Medyanın eğlence rolü, medyanın toplumdaki bir diğer
önemli işlevidir. Medya, insanlara bir eğlence ve rahatlama kaynağı sağlayarak
stresi azaltmaya ve zihinsel esenliği geliştirmeye yardımcı olur.
Televizyon şovları, filmler, müzik ve diğer medya
türleri insanlar için bir keyif ve rahatlama kaynağı sağlayabilir. Günlük
hayatın stresinden kaçmak, farklı bakış açılarını ve kültürleri deneyimlemek
için kullanılabilirler. Medya aynı zamanda insanların benzer ilgi ve tercihleri
paylaşan başkalarıyla bağlantı kurması için bir yol sağlayabilir.
Medya, eğlence sağlamanın yanı sıra, kültürel
farkındalığı ve anlayışı geliştirmede de rol oynayabilir. Televizyon şovları,
filmler ve müzik, insanları farklı kültür ve bakış açılarıyla tanıştırabilir,
farklı gruplar arasında duygudaşlık ve anlayışı teşvik edebilir. Bu, farklı
kültürlerden ve geçmişlerden gelen insanların sıklıkla birbirleriyle temas
kurduğu günümüzün küreselleşmiş dünyasında özellikle önemlidir.
Son olarak, medyanın eğlence rolü, yaratıcılığı ve
hayal gücünü geliştirmede de rol oynayabilir. Kitaplar, filmler ve diğer medya
biçimleri aracılığıyla insanlar yeni fikirleri ve dünyaları keşfedebilir, hayal
güçlerini genişletebilir ve yaratıcılığı teşvik edebilir. Bu, bilim ve
teknolojiden sanat ve beşeri bilimlere kadar çeşitli alanlarda yeni yeniliklere
ve keşiflere yol açabilir. Medyanın eğlence rolü, medyanın toplumdaki önemli
bir işlevidir. Medya, insanlara bir eğlence ve rahatlama kaynağı sağlayarak,
zihinsel esenliği ve kültürel anlayışı geliştirmeye yardımcı olurken aynı
zamanda yaratıcılığı ve hayal gücünü de geliştirebilir.
Medyanın
Eğitici Rolü
Medyanın eğitici rolü, medyanın toplumdaki bir diğer
önemli işlevidir. Medya, insanlara haber ve bilgilerden belgesellere ve eğitim
programlarına kadar çok çeşitli eğitim fırsatları sağlayabilir. Gazeteler,
televizyon haberleri ve çevrimiçi haber kaynakları dâhil olmak üzere haber
medyası, yerel, ulusal ve küresel olaylar hakkında güncel bilgiler sağlar. Bu,
insanların bilgi sahibi olmalarını ve çevrelerindeki dünyayla bağlantı
kurmalarını sağlayarak yurttaşlık okuryazarlığını ve katılımını teşvik eder.
Medya, haberlere ek olarak, bilim ve tarihten siyaset
ve sosyal konulara kadar çok çeşitli konularda derinlemesine analizler ve
eğitim programları da sağlayabilir. Belgeseller, eğitim programları ve
çevrimiçi kurslar, insanlara yaşam boyu öğrenmeyi ve entelektüel merakı teşvik
ederek zengin bilgi ve birikim sağlayabilir.
Medya aynı zamanda eleştirel düşünmeyi ve medya
okuryazarlığını teşvik etmede de rol oynayabilir. İnsanlara doğru, güvenilir ve
tarafsız bilgi sağlayarak medya, insanların bilgiyi eleştirel bir şekilde
değerlendirmek ve bilinçli kararlar vermek için ihtiyaç duydukları bilgi ve
becerileri geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Medyanın eğitici rolü, toplumsal adalet ve eşitliğin
desteklenmesinde de rol oynayabilir. Medya, farklı sesler ve bakış açıları için
bir platform sağlayarak, farklı topluluklar arasında diyaloğu ve anlayışı
geliştirmeye ve duygudaşlık ve merhameti geliştirmeye yardımcı olabilir. Medyanın
eğitici rolü, toplumdaki medyanın temel bir işlevidir. İnsanlara çok çeşitli
eğitim fırsatları sağlayarak, eleştirel düşünmeyi ve medya okuryazarlığını
teşvik ederek ve toplumsal adalet ve eşitliği teşvik ederek medya, entelektüel
ve sivil katılımı teşvik etmede ve herkes için daha iyi bir dünya inşa etmede
çok önemli bir rol oynayabilir.
Medyanın
Toplumsal Rolü
Medyanın toplumsal rolü, medyanın toplumdaki toplumsal
normları, tutumları ve davranışları etkileme ve şekillendirme yollarını ifade
eder. Medya, insanların kendileri ve başkaları hakkındaki algılarını,
değerlerini ve inançlarını etkileme gücüne sahiptir. [8]
Medyanın toplumsal bir rol oynamasının bir yolu,
çeşitli grupların ve toplulukların temsil edilmesidir. Medya, farklı sesler ve
bakış açıları için bir platform sağlayarak, toplumsal içermeyi ve farklı
kültürlerin, kimliklerin ve deneyimlerin kabulünü geliştirmeye yardımcı
olabilir.
Medya ayrıca toplumsal değişimi ve aktivizmi teşvik
etmede rol oynayabilir. Haberler, belgeseller ve diğer medya biçimleri
aracılığıyla insanlar toplumsal sorunlar hakkında bilgi edinebilir ve bunları
ele almak için harekete geçme konusunda motive olabilirler. Medya aynı zamanda farklı
sıra dışı edilmiş ve yeterince temsil edilmeyen grupların endişelerini dile
getirmeleri ve değişimi savunmaları için bir platform sağlayabilir. Buna ek
olarak, medya toplumsal uyumu ve topluluk oluşturmayı teşvik etmede rol oynayabilir.
Medya, eğlence ve kültürel programlama yoluyla insanları bir araya getiren ve
aidiyet ve bağlantı duygusunu destekleyen ortak bir deneyim sağlayabilir.
Bununla birlikte, medyanın olumsuz toplumsal etkileri de olabileceğini not
etmek önemlidir. Örneğin, medya zararlı klişeleri devam ettirebilir ve
toplumsal eşitsizlikleri pekiştirebilir. Ayrıca yanlış bilgilendirme ve
kutuplaşmanın yayılmasına katkıda bulunarak toplumsal bölünme ve çatışmaya yol
açabilir.
Medyanın toplumsal rolü karmaşık ve çok yönlüdür.
Medya toplumsal içerme, değişim ve uyumu teşvik etme potansiyeline sahipken,
aynı zamanda toplumsal eşitsizliğe, yanlış bilgilendirmeye ve bölünmeye de
katkıda bulunabilir. Medya profesyonelleri ve tüketiciler için medyanın
toplumsal etkisinin farkında olmak ve olumlu toplumsal sonuçları teşvik etmek
için çalışmak önemlidir.
Kamu
Diplomasisi ve Medya İlişkileri
Kamu
Diplomasisi Nedir?
Kamu diplomasisi, bir devletin veya uluslararası
kuruluşun, yabancı halklar ve topluluklarla doğrudan iletişim kurarak, anlayışı
artırmayı, dostane ilişkileri teşvik etmeyi ve ulusal çıkarları desteklemeyi
amaçlayan bir diplomasi şeklidir. Kamu diplomasisi, devletlerin geleneksel
diplomatik kanalların ötesine geçerek, halklar arasında bağlar oluşturmayı,
kültürel alışverişi teşvik etmeyi ve itibarlarını artırmayı hedefler.
Kamu diplomasisi, bir ülkenin imajını, değerlerini ve
politikalarını diğer ülkelerdeki halklara ve toplumlara aktarırken kullanılan
bir araçtır. Bu amaçla, devletler, kültürel etkinlikler, sanat, spor, eğitim,
akademik değişim programları, turizm ve medya gibi alanlarda faaliyet
gösterirler. Bunlar aracılığıyla, halklar arasında güven ve anlayışın
oluşmasına katkıda bulunarak, devletlerin dış politika hedeflerine destek
sağlamayı amaçlar. Kamu diplomasisi, sadece hükümetlerin değil, aynı zamanda
sivil toplum kuruluşlarının, akademisyenlerin, kültürel elçilerin ve bireylerin
de katılımını gerektirir. İyi bir kamu diplomasisi stratejisi, kültürel
alışverişi, insanlar arasında diyalogu ve ortak çıkarları teşvik ederken,
çatışmalara neden olan yanlış anlamaları ve önyargıları azaltmaya çalışır.
Kamu diplomasisi, günümüzde daha da önem kazanmıştır,
çünkü küreselleşme, iletişim teknolojilerindeki ilerlemeler ve sosyal medyanın
yükselişi ile halklar arasındaki etkileşim artmıştır. Devletler, kamu
diplomasisi aracılığıyla ulusal çıkarlarını desteklemek, uluslararası
ilişkilerini iyileştirmek ve küresel işbirliğini teşvik etmek için bu değişen
iletişim dinamiklerini kullanmaktadır.
Medya
Kamu Diplomasisinde Nasıl Rol Oynar?
Medya, kamu diplomasisinde önemli bir rol oynar. İşte
medyanın kamu diplomasisindeki rolünü açıklayan bazı noktalar:
ü Haber ve bilgi iletimi:
Medya, haberler, analizler, röportajlar ve diğer bilgiler aracılığıyla halklara
ve toplumlara uluslararası ilişkilerle ilgili konularda bilgi sağlar. Bu,
insanlara farklı ülkeler, kültürler ve politikalar hakkında daha iyi bir
anlayış kazandırabilir. Medya, halkları dünya olaylarına dair bilgilendirmek ve
farklı bakış açılarını sunmak suretiyle kamu diplomasisine katkıda bulunur.
ü İmaj oluşturma:
Medya, bir ülkenin imajını olumlu veya olumsuz etkileyebilir. Bir devlet veya
uluslararası kuruluş, medyayı kullanarak kendisini, kültürünü, değerlerini ve
politikalarını diğer ülkelerdeki halklara doğrudan tanıtabilir. Medya
aracılığıyla sunulan pozitif bir imaj, kamuoyunda destek, sempati ve anlayış
yaratabilir.
ü İkili ve çok taraflı iletişim:
Medya, devletlerarasında ikili veya çok taraflı iletişimi destekler. Bir
devlet, medyayı kullanarak başka bir devletle ilişkilerini doğrudan veya
dolaylı olarak geliştirebilir. Bu, diplomatik mesajların iletilmesi,
müzakerelerin yapılması veya diğer devletlerle ortak projeler ve etkinlikler
düzenlenmesi için bir platform sağlar.
ü Kültürel değişim:
Medya, kültürel alışverişi teşvik ederek ve farklı kültürlerin tanıtımını
yaparak kamu diplomasisine katkıda bulunur. Bir ülkenin sanat, müzik, film,
edebiyat ve diğer kültürel ürünleri medya aracılığıyla diğer ülkelerdeki
halklara ulaşabilir. Bu, insanlar arasında kültürel anlayışı artırabilir ve
kültürel diplomasinin bir parçası olarak kullanılabilir.
ü Kriz ve algı yönetimi:
Medya, bir kriz durumunda kamu diplomasisi açısından önemli bir rol oynar. Bir
devlet, medya aracılığıyla krizi yönetmek, kamuoyunu bilgilendirmek, yanlış
bilgilendirmelerle mücadele etmek ve kendi perspektifini sunmak için iletişim
stratejileri kullanabilir. Medya, bir ülkenin kriz yönetimi yeteneklerini
göstermesine ve itibarını korumasına yardımcı olabilir.
Bu etmenler, medyanın kamu diplomasisinde oynadığı
rolü özetlemektedir. Medya, iletişim teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte,
uluslararası ilişkilerde ve kamu diplomasisinde giderek daha etkili bir araç
haline gelmiştir.
Hangi
Medya Araçları Kamu Diplomasisinde Daha Önemli Rol Oynar? [9]
Kamu diplomasisinde, farklı medya türleri farklı
şekillerde önemli bir rol oynar
ü Televizyon:
Televizyon, geniş kitlelere hitap edebilen ve görsel bir etki yaratabilen bir
medya türüdür. Televizyon programları ve haberleri, halklara doğrudan
ulaşabilir ve güçlü bir etkileşim sağlayabilir. Televizyon, politik liderlerin
ve devlet yetkililerinin mesajlarını iletebilecekleri bir platform olarak
kullanılabilir. Ayrıca, belgeseller, kültürel programlar ve spor etkinlikleri
gibi içerikler aracılığıyla kültürel diplomasiyi teşvik edebilir.
ü Radyo:
Radyo, yaygın bir erişime sahip olan ve düşük maliyetli bir medya türüdür.
Özellikle kırsal ve ulaşım zorlu bölgelerde, internet erişimi olmayan
toplumlarda ve gelişmekte olan ülkelerde etkilidir. Radyo, haber bültenleri,
tartışma programları, müzik ve kültürel içerikler aracılığıyla bilgi yayabilir,
insanlar arasında diyalogu teşvik edebilir ve kültürel alışverişi
destekleyebilir.
ü Gazeteler ve dergiler:
Yazılı basın, derinlemesine analizler, yorumlar, röportajlar ve haberler
aracılığıyla kamu diplomasisinde etkili olabilir. Gazeteler ve dergiler,
politik liderlerin makalelerini yayınlayabileceği, ülke hakkında doğru
bilgileri iletebileceği ve halklar arasında anlayışı artırabileceği bir
platform sağlar. Ayrıca, turizm, kültür ve sanat gibi konuları tanıtabilir ve
insanların farklı kültürler hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olabilir.
ü İnternet ve sosyal medya:
İnternet ve sosyal medya, günümüzde kamu diplomasisi açısından büyük bir öneme
sahiptir. Bu platformlar, geniş kitlelere anında erişim sağlar ve etkileşimi
kolaylaştırır. Devletler, uluslararası kuruluşlar ve liderler, resmi web
siteleri, “blog”lar, sosyal medya hesapları ve diğer çevrimiçi kanallar
aracılığıyla doğrudan halklarla iletişim kurabilir, politikalarını ve
değerlerini aktarabilir ve diğer ülkelerle etkileşimde bulunabilir. Ayrıca,
çevrimiçi haber siteleri ve sayısal içerik platformları, haberleri ve bilgileri
hızla yayabilir ve halkların daha geniş bir perspektif kazanmasına yardımcı
olabilir.
Bu medya türlerinin her birinin kendine özgü
avantajları ve etkileme potansiyeli vardır. Kamu diplomasisi stratejisi, hedef
kitleye, hedef bölgeye ve iletişim hedeflerine bağlı olarak farklı medya
türlerini kullanabilir. Genellikle çeşitli medya kanallarının bütünleşik bir
şekilde kullanılması, en etkili sonuçları elde etmede yardımcı olabilir.
Medya
Eğilimleri
Medya eğilimleri, medyanın izleyiciler tarafından
üretilme, dağıtılma ve tüketilme biçimlerindeki kalıpları ve değişimleri ifade
eder. Bu eğilimler, teknolojideki değişiklikler, izleyici tercihleri ve
davranışlarındaki değişimler ve daha geniş toplumsal ve kültürel değişiklikler
dâhil olmak üzere bir dizi etmen tarafından şekillendirilir. Medya eğilimleri,
medya endüstrisi ve bir bütün olarak toplum üzerinde önemli bir etkiye
sahiptir. Üretilen medya içeriği türlerini, medyanın dağıtılma ve tüketilme şeklini
ve insanların medya ile etkileşim yollarını etkileyebilirler.
Mevcut medya eğilimlerine bazı örnekler, Netflix ve
Hulu gibi akış hizmetlerinin yükselişini, Facebook ve Twitter (X) gibi sosyal
medya platformlarının büyümesini, medya içeriğine erişmek için mobil cihazların
artan kullanımını ve yeni medya biçimlerinin ortaya çıkmasını içerir. Sanal ve
artırılmış gerçeklik gibi. Medya eğilimlerini anlamak, medya ortamındaki
değişiklikler hakkında bilgi sahibi olmalarına ve medya içeriğinin nasıl
üretileceği, dağıtılacağı ve tüketileceği konusunda bilinçli kararlar almalarına
yardımcı olabileceğinden, hem medya profesyonelleri hem de tüketiciler için
önemlidir. Medya eğilimleri, insanların tükettikleri medyayla etkileşim kurma
ve medyayı şekillendirme biçimlerini yansıttıkları için daha geniş toplumsal ve
kültürel değişimlere ilişkin değerli öngörüler sağlayabilir.
Medyada sektörü şekillendiren ve bilginin üretilme,
tüketilme ve dağıtılma biçimini dönüştüren birçok önemli eğilim vardır: [10]
ü Sayısallaşma:
Yazılı ve görsel medyadan sayısal medyaya geçiş hızlanarak devam etmektedir.
Bu, çevrimiçi haber kaynaklarının, sosyal medya platformlarının ve video ve ses
içeriği için akış hizmetlerinin yükselişini içerir.
ü Kişiselleştirme:
Veri ve analitiğin patlamasıyla birlikte medya şirketleri, içeriği giderek
bireysel kullanıcıların tercihlerine ve ilgi alanlarına göre uyarlayabiliyor.
Buna kişiselleştirilmiş haber akışları, hedefli reklamlar ve geçmiş
davranışlara dayalı öneriler dâhildir.
ü Yakınsama:
Geleneksel medya şirketleri sayısal alanlara ve sayısal şirketler içerik
oluşturmaya doğru genişledikçe, farklı medya türleri arasındaki çizgiler
bulanıklaşıyor. Bu, kendi orijinal içeriğini üreten akış hizmetlerinin
yükselişini ve teknoloji şirketlerinin haber dağıtımına artan katılımını
içerir.
ü Mobil:
Akıllı telefonların ve mobil cihazların yaygınlaşmasıyla birlikte medya
tüketimi giderek mobil platformlara kaymaktadır. Bunun, içeriğin üretilme ve
dağıtılma şekli ile reklam ve gelir modelleri üzerinde önemli etkileri vardır.
ü Sosyal medya:
Sosyal medya platformları, giderek daha önemli bir haber ve bilgi kaynağı
olmasının yanı sıra içerik oluşturma ve dağıtma için önemli bir platform haline
gelmiştir. Ancak bu eğilim, sosyal medyanın kamuoyunu şekillendirmedeki rolü ve
yanlış bilgilerin yayılması konusunda da endişeleri artırmıştır.
ü Sanal ve artırılmış gerçeklik:
Sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojisindeki gelişmeler, özellikle oyun,
eğlence ve eğitim gibi alanlarda sürükleyici hikâye anlatımı ve etkileşimli
içerik için yeni fırsatlar yaratıyor.
Medyada devam eden bu büyük eğilimler, bilginin
üretilme, dağıtılma ve tüketilme şeklini değiştirmektedir. Medya şirketleri bu eğilimlere
uyum sağlarken, sayısal içerikten nasıl para kazanılacağı, hızlı ilerleyen
sayısal ortamda doğruluk ve güvenilirliğin nasıl sağlanacağı ve paydaşların
çıkarlarının nasıl dengeleneceği gibi yeni zorluklar ve fırsatlarla da mücadele
etmektedir.
Geleneksel
Medyadan Sayısal Medyaya Geçiş
Geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş, günümüz
medya endüstrisindeki en önemli eğilimlerden biridir. Geleneksel medya, basılı
gazeteleri, radyo ve televizyonu içerirken, sayısal medya çevrimiçi haber
kaynaklarını, akış hizmetlerini, sosyal medyayı ve diğer sayısal içerik
biçimlerini içerir. Bu değişimin birkaç nedeni var.
1. Sayısal medya
genellikle geleneksel medyadan daha kullanışlı ve erişilebilirdir. Akıllı
telefonların ve diğer mobil cihazların yükselişiyle birlikte, insanlar sayısal
medya içeriğine her zaman, her yerden erişebiliyor ve bu da geleneksel medya
kullanımının azalmasına neden olmaktadır.
2. Sayısal medya
genellikle geleneksel medyadan daha etkileşimli ve ilgi çekicidir. Örneğin,
sosyal medya platformları, insanların gerçek zamanlı olarak içerik
paylaşmalarına ve bunlarla etkileşim kurmalarına olanak tanır. Bu, insanların
medyayı tüketme ve medyayla etkileşim kurma şeklini değiştirmiştir.
3. Sayısal medya
genellikle geleneksel medyadan daha uygun maliyetlidir. Örneğin, sosyal medya
platformlarında reklam vermek, televizyonda veya basılı gazetelerde reklam
vermekten önemli ölçüde daha ucuzdur.
Geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş, medya
endüstrisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Birçok geleneksel medya
şirketi, değişen ortama ayak uydurmak için mücadele etti ve gelir ve izleyici
payında düşüşler gördü. Aynı zamanda, Google, Facebook ve Amazon gibi
şirketlerin sayısal reklamcılık pazarına hâkim olmasıyla, sayısal medya
şirketleri sektörde önemli oyuncular olarak ortaya çıktı. Genel olarak,
teknoloji gelişmeye devam ettikçe ve insanların medya tüketim alışkanlıkları
değiştikçe, geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş devam edecektir.
Geleneksel medya, medya ortamında önemli bir rol oynamaya devam ederken,
sayısal medya önümüzdeki yıllarda daha da baskın hale gelecektir.
Sosyal
Medyanın Yükselişi
Sosyal medya, dünya çapında milyarlarca insanın günlük
olarak sosyal medya platformlarını kullanması ile son yıllarda en önemli medya
eğilimlerinden biri haline geldi. Facebook, Instagram, Twitter ve LinkedIn gibi
sosyal medya platformları, insanların birbirleriyle gerçek zamanlı olarak
bağlantı kurmasına ve iletişim kurmasına, içerik ve fikir paylaşmasına ve
markalar ve kuruluşlarla etkileşim kurmasına olanak tanır.
Sosyal medyanın yükselişi, teknolojideki ilerlemeler,
artan mobil cihaz kullanımı ve tüketici davranışındaki değişiklikler dâhil
olmak üzere çeşitli etmenlerden kaynaklanmaktadır. Sosyal medya platformları,
insanların günlük hayatlarının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş, arkadaşlar
ve aile ile bağlantıda kalma, haber ve olaylardan haberdar olma, yeni ürün ve
hizmetleri keşfetme aracı sağlamıştır.
Sosyal medya, işletmelerin ve kuruluşların
izleyicileriyle iletişim kurma şeklini de değiştirmiştir. Şirketler, daha geniş
bir kitleye ulaşmak, müşterilerle gerçek zamanlı olarak etkileşim kurmak ve
marka bağlılığı oluşturmak için sosyal medyayı kullanabilir. Sosyal medya
pazarlaması, şirketlerin sosyal medya platformlarında içerik oluşturmaya ve
paylaşmaya önemli kaynaklar yatırmasıyla birçok işletme için önemli bir
strateji haline gelmiştir. Ancak sosyal medyanın yükselişinin bazı olumsuz
etkileri de olmuştur. Sosyal medya, yanlış bilgilerin yayılmasına, gizlilik
aşınmasına ve çevrimiçi taciz ve siber zorbalığın artmasına katkıda bulunduğu
için eleştirildi. Sosyal medya platformları da siyasal kutuplaşmaya ve nefret
söylemi ile aşırılık yanlısı içeriğin yayılmasına katkıda bulunmakla
suçlanıyor.
Genel olarak, sosyal medyanın yükselişinin medya
manzarası ve bir bütün olarak toplum üzerinde derin bir etkisi olmuştur. Sosyal
medyanın pek çok faydası olsa da, potansiyel olumsuz etkilerini fark edip ele
almak ve daha sorumlu ve etik bir sosyal medya ekosistemi oluşturmak için
çalışmak önemlidir.
Yapay
Zekâ ve Medya [11]
Yapay zekâ (artificial
intelligence, AI), medyanın üretilme, dağıtılma ve tüketilme şeklini
dönüştürerek medya endüstrisi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. AI, öğrenme,
problem çözme ve karar verme gibi tipik olarak insan zekâsı gerektiren
görevleri gerçekleştirmek için makinelerin kullanılmasını ifade eder.
Yapay zekânın medya endüstrisinde kullanıldığı kilit
alanlardan biri içerik oluşturmadır. AI araçları,
haber makaleleri, videolar ve diğer medya içeriği türlerini hızlı ve verimli
bir şekilde oluşturmak için kullanılabilir. Örneğin, Reuters ve Associated
Press gibi haber kuruluşları spor, finans ve diğer konular hakkında haber
makaleleri oluşturmak için yapay zekâyı kullanmaktadır. AI, medya içeriğinin dağıtımında da kullanılmaktadır. Netflix ve
Amazon Prime gibi akış hizmetleri, görüntüleme geçmişlerine ve tercihlerine
göre kullanıcılara yönelik önerileri kişiselleştirmek için AI algoritmalarını kullanır. Facebook ve Twitter gibi sosyal medya
platformları, kullanıcıların akışlarındaki içeriği ilgi alanlarına ve
davranışlarına göre düzenlemek ve önceliklendirmek için yapay zekâyı kullanır.
Yapay zekânın etkili olduğu bir başka alan da medya
içeriğinin analizidir. AI, kullanma
ve kalıpları belirlemek için sosyal medya gönderileri veya haber makaleleri
gibi büyük miktarda veriyi analiz etmek için kullanılabilir. Bu, kitleleri ve
tercihlerini geliştirmede medyanın sunduğu için olduğu kadar, belirli kitleleri
hedef alan reklam verenler için de yararlı olabilir. Bununla birlikte, medyayı
koruyan yapay zekânın kullanımı, etik ve hesap verebilirlik konusunda da
endişeleri artırmaktadır. Örneğin, yapay zekâ tarafından üretilen içerik yanlış
bilgi veya propaganda yaymak için kullanma riski vardır ve yapay zekâlarının
medya gruplarını düzenleme ve dağıtmak için nasıl kullanıldığı konusunda
saydamlığa ihtiyacı vardır. AI'nın içerik oluşturma, dağıtım ve analiz
için giderek daha önemli bir araç haline gelmesiyle birlikte, AI kullanan medyanın artmaya devam
etmesi olasıdır. Ancak, yapay zekânın medya yürütücüsü potansiyel etik ve
sosyal faaliyetlerini göz önünde bulundurmak ve bu sorumlu ve etik kullanımlarını
genişletmek için çalışmak önem taşımaktadır.
Sanal
Gerçeklik ve Medya
Sanal gerçeklik (virtual
reality, VR), kullanıcıların gerçek dünyayı veya kurmayı bir dünyayı simüle
eden sayısal ortamları deneyimlemelerini ve nesneleri etkileşim kurmalarını
sağlayan sürükleyici bir teknolojidir. VR,
hikâye anlatımını geliştirme, daha ilgi çekici içerik oluşturmak ve var olmaya
yeni deneyimler sağlamak için medyayı elinde tutmak giderek daha fazla kullanılmaktadır.
Medyayı harekete geçiren VR'nin
kullanılan kilit alanlarından biri gazetecilik ve belgesel film yapımıdır. VR, gazetecilerin ve belgesel film
yapımcılarının izleyicilerinin farklı konumlara sahip olduğu ve bölgeleri daha
ayrıntılı bir şekilde deneyimlemelerine olanak tanıyan sürükleyici deneyimler
yaratmalarına olanak tanır. Örneğin, New York Times, mülteci kampları ve diğer
küresel sorunlar sürükleyici belgeseller oluşturmak için sanal gerçeklik
kullanıldı. 2023 seçimlerinde iktidar partisi AKP seçim mitinglerinde “deepfake, DF” [12] ve VR kullandı.
VR,
video oyunları ve filmler dâhil olmak üzere eğlence ortamlarında da kullanılmaktadır.
VR mimarisi, kullanıcıların geleneksel medya formatlarından daha fazla ilgi
çekici ve sürükleyici bir deneyim sunarak sanal dünyalara yayılmasını ve
tüketicileri tüketmene olanak tanır. Disney ve Universal gibi büyük film
stüdyoları, Star Wars ve Jurassic World gibi popüler serilerine dayalı olarak VR deneyim etkisi yarattı. VR, içerik oluşturmanın yanı sıra medya
içeriğinin yönetiminde de kullanılıyor. Oculus Rift ve HTC Vive gibi VR uygulamaları, kullanıcıların VR içeriğine kendi evlerinin
rahatlığında kaybolmalarını ve olguyu farklı bir gözle deneyimlemelerini
sağlar. VR, canlı etkinlikler için de
kullanılabilir ve uzaktaki duruşu sürükleyici bir konser, spor performansı ve
diğer canlı performans deneyimi sunar. Medyayı koruyan VR kullanımı, erişimin yanı sıra hırsızlık ve gerçeklikten kopukluk
ile ilgili endişeleri de artırmaktadır. VR
teknolojisinin sorumlu ve etik kullanımlarını oluşturmak için çalışmak önem
giderek önem kazanmaktadır. VR,
sürükleyici yeni ve sürükleyici deneyimler sunarak ve yaratıcıların hikâyeleri
yeni ve kullanım alanlarını anlatmasını sağlayarak medya endüstrisini
dönüştürme potansiyeline sahiptir.
Medya
Zorlukları
Bugün medyanın karşı karşıya olduğu birkaç büyük sorun
ve darboğazlar var. Bazıları aşağıda verilmiştir
ü Sahte haberler ve yanlış
bilgilendirme: Sosyal medyanın yükselişi ve çevrimiçi
içerik oluşturmanın ve paylaşmanın kolaylığıyla birlikte, sahte haberler ve
yanlış bilgilendirme önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu, medyaya olan güveni
aşındırdı ve izleyicilerin doğru ve yanlış bilgileri ayırt etmesini zorlaştırmıştır.
ü Kutuplaşma ve partizanlık:
İzleyicilerin genellikle önceden var olan inançlarını ve önyargılarını
doğrulayan haber kaynakları aramasıyla, medya birçok ülkede giderek kutuplaşmış
ve partizanlaşmıştır. Bu, ideolojik ayrımlar arasında verimli konuşmalar
yapmayı zorlaştırmış ve yanlış bilgi ile çarpıtılmış/sahte bilginin yayılmasına
katkıda bulunmuştur.
ü Gelir ve iş modelleri:
Sayısal medyaya geçiş, medya şirketleri için geleneksel gelir modellerini
bozarak kaliteli gazeteciliği finanse etmeyi daha da zorlaştırmıştır. Bu, yerel
haber kaynaklarının azalmasına ve medya sahipliğinin birkaç büyük şirketin
elinde toplanmasına yol açmıştır.
ü Basın özgürlüğü ve sansür: Birçok
ülkede, hükümetler ve diğer aktörler bilgi akışını kontrol etmeye ve
gazetecilerin önemli konularda haber yapma yeteneklerini sınırlamaya
çalışırken, medya kuruluşları basın özgürlüğü ve sansür tehdidiyle karşı
karşıyadır. Bunun demokrasi ve insan hakları açısından ciddi sonuçları
olabilir.
ü Teknolojinin kötüye kullanımı:
Medya üretimi ve dağıtımında artan teknoloji kullanımı, yanıltıcı veya yanlış
içerik oluşturmak için “deepfake” ve diğer manipülatif tekniklerin kullanılması
gibi yeni sorunlar da yaratmıştır. Bu, medyaya olan güveni daha da aşındırma ve
kafa karışıklığı ve çatışma yaratma potansiyeline sahiptir.
ü Kitle parçalanması:
Sayısal medyanın yükselişiyle birlikte, izleyiciler giderek daha fazla
parçalanıyor ve ulaşılması zorlaşıyor. Bu, gelir için kitlesel izleyicilere
güvenen medya şirketleri için bir zorluk teşkil ediyor.
ü Gizlilik endişeleri:
Kişisel verilerin medya şirketleri ve reklamcılar tarafından toplanması ve
kullanılması, gizlilik ve verilerin kötüye kullanılması olasılığı hakkında
endişeleri artırmıştır.
ü Siyasal ve düzenleyici zorluklar:
Medya şirketleri, bağımsız ve özgürce faaliyet gösterme yeteneklerini
sınırlayabilen siyasal ve düzenleyici baskılara tabidir.
ü Sayısal uçurum:
Sayısal medyaya erişimi olanlar ile olmayanlar arasında büyüyen bir sayısal
uçurum var. Bu, farklı kitlelere ulaşmaya ve onlarla etkileşime geçmeye çalışan
medya şirketlerini zorluyor.
Bu zorlukların üstesinden gelmek, medya şirketlerinin,
politika yapıcıların ve bir bütün olarak toplumun uyumlu bir çaba göstermesini
gerektirir. İçerik oluşturma ve dağıtmaya yönelik yeni iş modelleri,
düzenleyici çerçeveler ve yenilikçi yaklaşımlar gerektirecektir. Medya
endüstrisi, bu zorlukları ele alarak, kamusal söylemi şekillendirmede ve dünya
çapındaki izleyicileri bilgilendirmede ve eğlendirmede yaşamsal bir rol
oynamaya devam edebilir.
Medya
Yanlılığı
Medya önyargısı, gazetecilerin, medya kuruluşlarının
veya haber kuruluşlarının haberleri kendi inançları, değerleri veya siyasal
görüşlerinden etkilenecek şekilde bildirme eğilimini ifade eder. Önyargı,
seçici raporlama, dil kullanımı veya konuların çerçevelenmesi gibi farklı
biçimlerde ortaya çıkabilir. Medya yanlılığının, kamuoyunun haber olaylarını
algılamasının yanı sıra kamuoyu ve politika kararları üzerinde önemli etkileri
olabilir. Taraflı habercilik, medyaya güven eksikliğine yol açabilir ve hatta toplum
içinde kutuplaşmayı ve bölünmeyi körükleyebilir.
Medya yanlılığını gidermek için medya şirketleri,
gazetecilik dürüstlüğü ve tarafsızlığına ilişkin yüksek standartları korumaya
çalışmalıdır. Bu, haber olaylarına dengeli bir şekilde yer verilmesini,
bilgileri doğrulamayı ve abartılı bir dil veya tahrik edici söylem kullanmaktan
kaçınmayı içerir. Gazeteciler ayrıca haberlerini etkileyebilecek her türlü
çıkar çatışmasını veya önyargıyı ifşa etmelidir. Politika yapıcılar, dengeli ve
doğru haberciliği teşvik eden düzenlemeleri uygulayarak ve bağımsız medya gözlemci
kuruluşlarını destekleyerek medya tarafsızlığının desteklenmesinde de rol
oynayabilir.
Son olarak, bireyler, çeşitli haber ve bilgi
kaynaklarını arayarak, bilgileri doğru olarak kabul etmeden önce teyit ederek
ve kendi önyargılarının ve haber olaylarını algılamalarını nasıl
etkileyebileceklerinin farkında olarak medyadaki önyargıyla mücadele etmek için
adımlar atabilir.
Yasal
Zorluklar ve Sansür
Yasal zorluklar ve sansür, özellikle ifade ve basın
özgürlüğünün güvence altına alınamadığı ülkelerde medya endüstrisini
etkileyebilecek önemli sorunlardır. Medya şirketleri veya gazeteciler,
haberleri nedeniyle iftira veya gizlilik iddialarının ihlali gibi davalar veya
yasal işlemlerle karşı karşıya kaldıklarında yasal zorluklar ortaya çıkabilir.
Bu, medyanın önemli konuları haber yapma kabiliyeti üzerinde caydırıcı bir
etkiye sahip olabilir ve ayrıca medya şirketleri için mali açıdan külfetli
olabilir.
Sansür, iktidardakiler tarafından sakıncalı veya
zararlı olduğu düşünülen bilgilerin bastırılması veya kısıtlanması anlamına
gelir. Bu, hükümet sansürü, medya şirketlerinin otosansürü veya belirli
konulardan veya bakış açılarından kaçınmak için reklam verenlerin veya çıkar
gruplarının baskısı dâhil olmak üzere çeşitli biçimlerde olabilir. [13] Sansür, halkın bilgiye
erişimini sınırlandırabileceği ve medyanın iktidardakileri sorumlu tutmasını
engelleyebileceği için ifade özgürlüğü ve demokrasi üzerinde ciddi etkileri
olabilir.
Yasal zorlukların ve sansürün üstesinden gelmek için
medya şirketleri ve gazeteciler, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü haklarını
savunmalı ve bu hakların korunmasını savunmalıdır. Bu, mahkemede yasal
işlemlere itiraz etmeyi veya medya özgürlüğünü desteklemek için medya izleme
kuruluşlarıyla çalışmayı içerebilir. Politika yapıcılar ayrıca, ifade ve basın
özgürlüğünü koruyan düzenlemeleri uygulayarak ve devlet kurumlarında saydamlığı
ve hesap verebilirliği teşvik ederek medya özgürlüğünün desteklenmesinde rol
oynayabilir.
Son olarak, bireyler sansüre karşı seslerini
yükselterek ve ifade ve basın özgürlüğünün korunmasını savunarak medya
özgürlüğünü desteklemek için adımlar atabilirler. Bu, bağımsız medya
kuruluşlarını desteklemeyi, medya okuryazarlığını ve eleştirel düşünme
becerilerini geliştirmeyi ve bilgiye erişimi kısıtlama veya alternatif bakış
açılarını bastırma girişimlerinin farkında olmayı içerebilir.
Medya
“Ombudsmanı” (halk denetçisi) İhtiyacı
Medya kuruluşlarını eylemlerinden sorumlu tutabilecek
ve saydamlık ve hesap verebilirlik içinde çalışmalarını sağlayacak medya
ombudsmanı veya benzeri kurumlara ihtiyaç vardır. Ombudsman, bir medya
kuruluşunun eylemleri hakkında halktan gelen şikâyetleri ve endişeleri
araştıran bağımsız bir yetkilidir. Medya ombudsmanının rolü, medya kuruluşu ile
halk arasında bir aracı olarak hareket etmek ve aralarında ortaya çıkan
anlaşmazlıkların ve sorunların çözülmesine yardımcı olmaktır. Haksız veya
yanlış habercilik şikâyetlerini, gazetecilik etiği ihlallerini veya medya
davranışıyla ilgili diğer sorunları araştırabilirler. Bir medya ombudsmanına
sahip olmak, anlaşmazlıkları çözmek için bir mekanizma sağlayarak ve medya
kuruluşlarını eylemlerinden sorumlu tutarak, halkın medyaya olan güvenini ve
inancını artırmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, medya kuruluşlarını daha fazla
saydamlıkla çalışmaya ve haberlerinde doğruluk, adalet ve hesap verebilirlik
değerlerini desteklemeye teşvik edebilir. Bir medya ombudsmanının rolü, sorumlu
ve etik gazeteciliği teşvik etmede ve medya kuruluşları ile halk arasında güven
inşa etmede önemli bir rol oynayabilir.
Değerlendirme,
Sonuçlar ve Öneriler
Önemli
Noktaların Özeti
ü Medya,
toplumsal tutum ve davranışların bilgilendirilmesinde, eğlendirilmesinde,
eğitilmesinde ve şekillendirilmesinde önemli rol oynayan bir iletişim aracıdır.
ü Medya,
geleneksel medyadan sayısal medyaya geçiş ve sosyal medyanın yükselişi ile
zaman içinde önemli değişiklikler geçirdi.
ü Yapay
zekâ ve sanal gerçekliğin kullanımı da medya endüstrisini dönüştürüyor.
ü Ancak
medya, sahte haberler ve çarpıtılmış/sahte bilgi, gizlilik ve güvenlik
endişeleri, medya önyargısı ve yasal zorluklar ve sansür gibi önemli
zorluklarla karşı karşıyadır.
Bu zorlukların üstesinden gelmek için medya
şirketleri, politika yapıcılar ve bireyler saydamlığı, doğruluğu ve medya
özgürlüğünü desteklemek ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğü haklarını
savunmak için birlikte çalışmalıdır.
Medyanın
Toplum Üzerindeki Etkisi
ü Medya,
halkı bilgilendirme, eğlendirme ve eğitmede yaşamsal bir rol oynadığı için
toplum üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Medya kuruluşları kamuoyunu ve
tutumlarını şekillendirebilir, siyasal söylemi etkileyebilir ve toplumsal
normları ve davranışları etkileyebilir.
ü Ancak
medya, sahte haberlerin ve çarpıtılmış/sahte bilginin yayılması, gizlilik ve
güvenlik kaygıları, medya yanlılığı ve sansür gibi önemli zorluklarla da karşı
karşıyadır. Bu zorluklar, medyanın güvenilir ve tarafsız bir bilgi kaynağı olma
rolünü baltalayabilir ve demokrasi ve ifade özgürlüğü üzerinde ciddi etkileri
olabilir.
ü Medyanın
sorumlu ve güvenilir bir bilgi kaynağı olarak kalmasını sağlamak için medya
şirketlerinin, politika yapıcıların ve bireylerin saydamlığı, doğruluğu ve
medya özgürlüğünü desteklemek için birlikte çalışması önemlidir. Bu, eleştirel
düşünme becerilerini geliştirmeyi, bağımsız medya kuruluşlarını desteklemeyi ve
ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğünü koruyan politikaları savunmayı içerir.
Medyanın toplum üzerindeki etkisi karmaşık ve çok
yönlüdür ve çevremizdeki dünyadan haberdar olmak ve onunla bağlantı kurmak için
medya tüketimine eleştirel ve anlayışlı bir yaklaşımı sürdürmek önemlidir.
Medya
İçin Geleceğe Bakış
Medyanın geleceği dinamiktir ve düzenli olarak ortaya
çıkan yeni teknolojiler ve eğilimlerle sürekli gelişmektedir. Gelecekteki bazı potansiyel
gelişmelere aşağıda değinilmiştir:
ü Sayısal medyanın sürekli büyümesi:
Yüksek hızlı internet erişiminin artan mevcudiyeti ve akıllı telefonların ve
diğer mobil cihazların yaygın kullanımı ile sayısal medyanın popülaritesinin
artmaya devam etmesi olasıdır. Bu, sosyal medya platformlarının yükselişini ve
sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojilerinin kullanımını içerir.
ü Artan yapay zekâ kullanımı:
Yapay zekâ daha kişiselleştirilmiş içerik sağlayarak ve haber raporlamanın
doğruluğunu ve verimliliğini artırarak medya endüstrisini dönüştürme
potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, işten çıkarma ve önyargılı algoritma
potansiyeli hakkında endişeleri de artırmaktadır.
ü Aboneliğe dayalı modellerin
genişletilmesi: Geleneksel reklamcılık modelleri daha az
etkili hale geldikçe, medya şirketlerinin gelir elde etmek için abonelik
tabanlı modellere giderek daha fazla güvenmeleri olasıdır. Bu, çevrimiçi içerik
için ödeme duvarlarını veya video ve müzik akışı için abonelik hizmetlerini
içerebilir.
ü Medya okuryazarlığının artan önemi:
Medya ortamı daha karmaşık hale geldikçe, bireylerin farklı bilgi kaynakları
arasında gezinmek ve bunları değerlendirmek için medya okuryazarlığı
becerilerini geliştirme ihtiyacı artacaktır. Bu, haber kaynaklarını eleştirel
bir şekilde değerlendirme ve önyargı ve yanlış bilgileri belirleme becerisini
içerir.
ü Çeşitlilik, çoğulculuk ve
kapsayıcılık üzerine daha fazla vurgu: Hem temsil açısından hem
de haber raporlama ve eğlence içeriğine dâhil edilen bakış açıları açısından
medya endüstrisinde çeşitlilik, çoğulculuk ve kapsayıcılığın önemi daha da
artmaktadır.
Medyanın geleceği büyük bir olasılıkla devam eden
teknolojik yenilikler, değişen tüketici tercihleri ve gelişen toplumsal
eğilimler ve değerler tarafından şekillendirilecektir.
Kaynakça
Biocca, F. (2000). New Media Technology and Youth:
Trends in the Evolution of New Media.
Journal of Adolescent Health. Volume 27, Issue 2, Supplement 1, August
2000, Pages 22-29.
Braman, S. (2010) Where Has Media Policy Gone?
Defining The Field In The Twenty-First Century.
https://doi.org/10.1207/s15326926clp0902_1.
Ceyhan, A. İ. (2016).Siyasal İletişimde Kamu
Diplomasisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/54916.pdf
Cullen, J. (2014). A Short History of Modern Media.
Wiley. 9781444351415.
Graber, D. (2003). The Media and Democracy: Beyond
Myths and Stereotypes. Annual Review of Political Science. Vol. 6:139-160 .
https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.6.121901.085707.
Herman, E.S ve N. Chomsky. (2020) Manufacturing
Consent: The Political Economy of the Mass Media. Pantheon. 480 pages.
ISBN-10 : 0375714499.
Louw, E. (2005). The Media and Political Process.
Sage. ISBN: 9781848604476.
Nguyen A. T. H. ve P. Dinh. (2022) Filling the Market
Orientation-business performance: the Mediating Fffects of Social Media,
Business Ties and Political Ties. doi.org/10.1504/JIBED.2022.125700.
Özgen, N. (2019). Siyasal Sistemler Bağlamında Sansür
Kavramı. Örnek Olay: İlişirilmiş Gazetecilik Pratiği. Turkish Studies. Volume
14 Issue 6, 2019, p. 3381-3407. DOI: 10.29228/TurkishStudies.37872. ISSN:
1308-2140.
Sadiku, M. N. O. ve arkadaşları. (2021). Artificial
Intelligence in Social Media. International Journal of Scientific Advances.
ISSN: 2708-7972. Volume: 2 | Issue: 1 | Jan - Feb 2021.
https://www.ijscia.com/wp-content/uploads/2021/01/Volume2-Issue1-Jan-Feb-No.36-15-20.pdf.
Sevin, E. Ve D. Ingenhoff. (2018). Public Diplomacy on
Social Media: Analyzing Networks and Content. International Journal of
Communication 12(2018), 3663–3685 1932–8036/20180005.
Vardarlıer, P ve C. Zafer. (2019) Medya ve Toplum.
Selçuk Üniversitesi. Year 2019, Volume: 22 Issue: 2, 355 - 361, 30.11.2019.
https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.472210
Vizcarrondo, T. (2013). Measuring Concentration of
Media Ownership: 1976–2009. https://doi.org/10.1080/14241277.2013.782499.
Yıldırım, A.
(2021). Sosyal Medyada Dil ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna. Nobel.
978625433012-4.
[1]
Braman, S. (2010) Where Has Media Policy Gone? Defining The Field In The
Twenty-First Century. https://doi.org/10.1207/s15326926clp0902_1.
[2]
Cullen, J. (2014). A Short History of Modern Media. Wiley. 9781444351415.
[3]
Vizcarrondo, T. (2013). Measuring Concentration of Media Ownership: 1976–2009.
https://doi.org/10.1080/14241277.2013.782499.
[4]
Nguyen A. T. H. ve Phuong Uyen Dinh. (2022) Filling the market
orientation-business performance: the mediating effects of social media,
business ties and political ties. doi.org/10.1504/JIBED.2022.125700.
[5]
Yıldırım, A. (2021). Sosyal Medyada Dil
ve İletişim: Retorik, Söylem ve İkna. Nobel. 978 625 433 01 2-4.
[6]
Donohue, G.A. ve arkadaşları. (1995) A Guard Dog Perspective on the Role of
Media.
https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1995.tb00732.x
[7]
Graber, D. (2003). The Media and Democracy: Beyond Myths and Stereotypes.
Annual Review of Political Science. Vol. 6:139-160 .
https://doi.org/10.1146/annurev.polisci.6.121901.085707.
[8]
Vardarlıer, P ve C. Zafer. (2019) Medya ve Toplum. Selçuk Üniversitesi. Year
2019, Volume: 22 Issue: 2, 355 - 361, 30.11.2019. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.472210
[9]
Sevin, E. Ve D. Ingenhoff. (2018). Public Diplomacy on Social Media: Analyzing
Networks and Content. International Journal of Communication 12(2018),
3663–3685 1932–8036/20180005.
[10]
Biocca, F. (2000). New Media Technology and Youth: Trends in the Evolution of New
Media. Journal of Adolescent Health. Volume
27, Issue 2, Supplement 1, August 2000, Pages 22-29.
[11]
Sadiku, M. N. O. ve arkadaşları. (2021). Artificial Intelligence in Social
Media. International Journal of Scientific Advances. ISSN: 2708-7972. Volume: 2
| Issue: 1 | Jan - Feb 2021 Available Online: www.ijscia.com. https://www.ijscia.com/wp-content/uploads/2021/01/Volume2-Issue1-Jan-Feb-No.36-15-20.pdf.
[12]
“Deepfake”, genellikle yapay zekâ veya makine öğrenmesi tekniklerini kullanarak
oluşturulan sahte veya manipüle edilmiş bir video veya ses kaydını ifade eder.
Bu teknoloji, bir kişinin görüntüsünü veya sesini alır ve genellikle gerçekçi
bir şekilde başka bir bağlamda kullanır.
[13]
Özgen, N. (2019). Siyasal Sistemler Bağlamında Sansür Kavramı. Örnek Olay:
İlişirilmiş Gazetecilik Pratiği. Turkish Studies. Volume 14 Issue 6, 2019, p.
3381-3407. DOI: 10.29228/TurkishStudies.37872. ISSN: 1308-2140.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder