ERDOĞAN-BAHÇELİ PARADİGMASI VE KÜRT SORUNU

 

GİRİŞ

MHP lideri Bahçeli’nin girişimi ile Türkiye’de Kürt sorunun çözümlenmesi için örgütün kurucusu olan Öcalan’ın örgütü demobilizasyona [1] ve tasfiyeye özendirmesine karşılık kendisinin uluslararası insan hak ve özgürlükleri yazınına girmiş olan ve belirli süre ceza çeken mahkûmların umut hakkından yararlanmasını yani serbest bırakılmasını öngören yeni bir paradigma Türk kamuoyuna sunuldu. Bahçeli bir anlamda terörle pazarlık yapılmasını önerdi: terörün bitirilmesine karşılık Öcalan’a özgürlük.

Bu amaçla iki DEM milletvekili İmralı Adası’na giderek Öcalan ile görüştü ve döndüklerinde yaptıkları yazılı açıklamada Öcalan’ın “Erdoğan-Bahçeli paradigması” kavramına katkı vermeye hazır olduğunu söylediğini bildirdiler. Ancak paradigmanın içeriği konusunda daha sonra açıklama yapacaklarını belirttiler.

Paradigma kavramı bir bilim dalında ya da düşünce sisteminde, bir dönemde kabul gören temel inanışlar, varsayımlar, değerler, kuramlar ve yöntemler bütünü olarak tanımlanabilir. Bu kavram, özellikle Thomas Kuhn’un Bilimsel Devrimlerin Yapısı (The Structure of Scientific Revolutions) adlı eserinde ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır.

Paradigma kavramının üç temel özelliği vardır. Birincisi kavramsal çerçevedir. Paradigmalar, bir disiplinin sınırlarını çizen ve o alanda çalışanların nasıl düşündüğünü belirleyen zihinsel modellerdir. İkincisi kabul görmüş normlardan oluşur. Bilim insanları ya da bir topluluk içinde geniş çapta kabul edilen kuramsal yaklaşımlar ve yöntemlerdir. Üçüncü özellik ise bilimsel devrimlerde oynadığı önemli roldür. Paradigmalar, bilimde "normal bilim" adı verilen, mevcut kuramlar ve yöntemlerle problemlerin çözülmeye çalışıldığı süreçlere rehberlik eder. Ancak zamanla mevcut paradigma çözemediği sorunlar (anomaliler) biriktirirse, yerini yeni bir paradigmaya bırakabilir. Buna paradigma değişimi denilir. Bahçeli-Erdoğan paradigması da bir paradigma değişikliği niteliğindedir. Son zamanlara kadar Kürt temsilcileriyle görüşmeye karşı çıkan ve sorunu silahla çözmeye çalışan paradigma yerini diyalog paradigmasına bırakmıştır.

Paradigma Değişimi

Paradigmalar durağan değildir; toplumun, bilimin veya düşünce sisteminin gereksinimleri doğrultusunda değişebilir. Örneğin Newton fiziğinden Einstein’ın görelilik kuramına geçiş ve Geosentrik (Dünya merkezli) evren modelinden heliosentrik (Güneş merkezli) modele geçiş paradigmaları gibi. Bu kavram hem bilimsel hem de sosyal bağlamlarda kullanılabilir ve farklı alanlarda farklı etkileri vardır. PKK kurucusu Öcalan ile İmralı'da görüşen iki DEM Parti milletvekilinin dönüşlerinde yaptıkları açıklamada yer alan "Erdoğan-Bahçeli paradigmasına katkı vermeye hazırım" mealindeki kavram bu arada Türk siyasal yaşamı açısından büyük önem taşıyor. Erdoğan-Bahçeli kavramının ne olduğu yazılı açıklamada anlatılmıyor. Bu paradigma değişikliği nasıl anlaşılmalıdır? Bu tür ifadeler, Türkiye’deki siyasal ve ideolojik dinamiklerin karmaşıklığını yansıtan önemli söylemlerdir. "Erdoğan-Bahçeli paradigması" ifadesini çözümlerken, bu paradigma içindeki siyasal, ideolojik ve pratik unsurları dikkate almak gerekir.

ÇÖZÜMLEME

Erdoğan-Bahçeli Paradigması: Ortak Zemin

Recep Tayyip Erdoğan ve Devlet Bahçeli’nin liderlik ettiği AK Parti ve MHP koalisyonu, Cumhur İttifakı çatısı altında birleşmiştir. Bu ittifak, siyasal olarak milliyetçi-muhafazakâr bir çerçeveye dayanmaktadır ve Türkiye’nin mevcut yönetim sisteminin (cumhur başkanlığı sistemi) kurumsallaşmasını sağlayan ana güçlerden biridir. Paradigmanın belirleyici unsurları aşağıda sıralanmıştır.

• Milliyetçi-muhafazakâr siyaset: Türk-İslam sentezi temeline dayanan bir yaklaşımdır. Milliyetçi kimlik vurgusu, Bahçeli’nin MHP’sinden; muhafazakâr ve dini unsurlar ise Erdoğan’ın AK Parti’sinden kaynaklanır.
• Merkeziyetçilik ve otoriter eğilimler: Güçlü liderlik anlayışı ve merkezi otoritenin artırılmasını hedefleyen politikalardan oluşur.
• Güvenlik odaklı siyaset: PKK, FETÖ ve diğer terör örgütlerine karşı "sert güç" politikalarının ön planda tutulmasını öngörür.
• Devletin sürekliliği vurgusu: İç ve dış tehditlere karşı devlet mekanizmasının güçlü tutulması gerektiği fikrini ön plana çıkarır.

Bu unsurlar, "Erdoğan-Bahçeli paradigması"nı Türkiye’nin mevcut siyasal rejimini, güvenlik politikalarını ve toplum mühendisliği projelerini şekillendiren bir çerçeve haline getiriyor.

Öcalan ve Paradigma Söylemi

Öcalan’ın paradigması, genelde "demokratik konfederalizm" [2] ve "demokratik modernite" [3] kavramları etrafında şekillenir. Bu, merkeziyetçi bir devlete karşı, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, doğrudan demokrasi, ekoloji, kadın özgürlüğü gibi unsurları içeren bir modeldir. Öcalan’ın bu paradigması, mevcut Türk devlet anlayışıyla genelde taban tabana zıttır. Öcalan’ın "Erdoğan-Bahçeli paradigmasına katkı vermeye hazırım" açıklaması bu çerçevede şu bağlamlarda yorumlanabilir:

• Yararcı yaklaşım: DEM Parti içinden bazı kesimler, devletle uzlaşma ve çatışmanın sonlanması için bir tür diyalog kapısı aralamaya çalışmaktadır. Bu söylem, mevcut rejimle bir ortak zeminde buluşma arayışını işaret etmektedir.
• Stratejik mesaj: PKK’nın veya Öcalan’ın paradigması, Erdoğan-Bahçeli paradigmalarından ideolojik olarak farklı olsa da, barış ya da çözüm süreci gibi bir girişimin yeniden başlatılması için bir mesaj niteliği taşımaktadır.
• Taktiksel destek: Bu tür açıklamalar, Erdoğan-Bahçeli paradigmasının barış sürecinde kullanılabilecek bir çerçeve olduğuna dair bir algı yaratma çabasıdır.

Paradigmayı Nasıl Anlamalıyız?

Erdoğan-Bahçeli paradigması, mevcut Türk siyasal sisteminin muhafazakâr, milliyetçi ve merkeziyetçi yönlerini temsil eder. Bu paradigmada, güvenlik politikaları ve "devletin bekası" ön plandadır. Öcalan’ın veya DEM’in bu paradigmayı "kabul etmesi" veya buna "katkı verme" niyetinde bulunması, daha çok çözüm süreci veya siyasal diyalog gibi süreçlerde pozisyon almayı hedefleyen yararcı bir hamle olabilir.

Erdoğan Anayasa'ya aykırı olarak Cumhurbaşkanlığı'nda üçüncü dönemini yaşamakta ve MHP ile birlikte ve Cumhur İttifakı olarak en az bir dördüncü dönem ya da ömür boyu Cumhurbaşkanı olarak kalmak istemektedir. Ancak bu  amacın elde edilmesi için Anayasa değişikliği zorunludur. Bu zorunluluğa karşın Cumhur İttifakının parlamentodaki sandalye sayısı bu değişikliği yapmak için yeterli değildir. Bu nedenle DEM Parti'nin desteğine gereksinim vardır. Bu desteği sağlamak için Öcalan'ı serbest bırakma kozu pazarlık masasına getirilmek istenmektedir. Amaçlanan DEM Parti’nin Anayasa değişikliğine evet demesi ve Erdoğan'ın isteğinin yerine gelmesidir. Buna karşılık Öcalan PKK'nın silah bırakmasını isteyecek ve PKK'yı tasfiye edecektir. Bunların karşılığında da Öcalan’a “Umut Hakkı” tanınacaktır. Paradigmadan kast olunanın bu senaryo olduğu anlaşılmaktadır. “Umut Hakkı”, ömür boyu hapis cezasına mahkûm olan kişilerin, insanlık onurlarını korumak adına gelecekte bir gün serbest bırakılma olasılıklarına dayanmaktadır. Bu senaryo Türkiye’nin hem iç politik dinamiklerini hem de Kürt meselesi gibi uzun süredir devam eden sorunları nasıl bir stratejik denkleme dâhil ettiğini göstermektedir.

Erdoğan-Bahçeli Paradigmasının Stratejik Amacı

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dördüncü dönem ya da ömür boyu iktidar hedefi, sadece anayasal bir değişiklik değil, aynı zamanda bu değişikliğin toplumsal ve siyasal meşruiyetle desteklenmesini gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda MHP’ye düşen rol Bahçeli ve MHP, Erdoğan’ın başkanlık sistemiyle kurduğu ittifakta kritik bir ortak olmaktır. Ancak MHP’nin tabanı, Kürt meselesine dair sert bir milliyetçi duruşa sahiptir. Öcalan’ın serbest bırakılması gibi bir adım MHP için ciddi bir taban kaybı riski taşır. DEM Parti’nin stratejik konumu ise DEM Parti’nin desteği olmadan Anayasa değişikliği için gereken parlamenter çoğunluğa ulaşmayı kolaylaştırmaktır. Bu nedenle Öcalan kartı, DEM Parti’yi ikna etmenin en güçlü yollarından biri olarak masaya sürülmektedir.

DEM Parti’nin Rolü ve Öcalan

DEM Parti’nin pozisyonu, Kürt seçmenlerin taleplerini ve Öcalan’ın PKK üzerindeki etkisini göz önünde bulundurarak şekillenecektir. Öcalan’ın serbest bırakılması veya umut hakkı tanınması gibi bir hamle iki açıdan önem taşımaktadır. Birincisi PKK’nın silah bırakması olasılığıdır.  Öcalan’ın serbest bırakılması, PKK’nın silahlı mücadelesini sonlandırma konusunda bir etki yaratabilir. Ancak bu, sadece Öcalan’ın çağrısıyla gerçekleşmesi olası olmayan çok katmanlı bir süreçtir. İkincisi ise DEM Parti’nin gücü ile ilişkilidir. Anayasa değişikliği için kritik rol oynayabilecek olan DEM Parti böyle bir öneriyi Kürt meselesine dair somut kazanımlar elde etmek için pazarlık konusu yapabilir.

Riskler ve Çelişkiler

Bu tür bir senaryo, hem Erdoğan-Bahçeli paradigması içinde hem de genel siyasal denklemde bazı riskler barındırmaktadır. Birinci risk MHP tabanında ve milliyetçiler arasında oluşacak tepkidir. MHP’nin tabanı, Öcalan’ın serbest bırakılması gibi bir hamleyi büyük bir ihanet olarak görebilir. Bu da Erdoğan-Bahçeli paradigmasında ciddi bir çatlağa yol açabilir. İkinci risk ise DEM Parti’nin meşruiyet sorunu ile ilgilidir. DEM Parti, böyle bir anlaşmayı kabul etmesi halinde Kürt kamuoyu içinde eleştirilerle karşılaşabilir. Öcalan’a umut hakkı tanınması ve PKK’nın tasfiyesi, Kürt meselesine dair diğer taleplerin (kimlik, dil, yerel yönetim) göz ardı edilmesi olarak algılanabilir.  Üçüncü risk ise toplumsal kutuplaşma riskidir. Öcalan’ın serbest bırakılması, Türk kamuoyunda derin bir kutuplaşmaya neden olabilir. Bu da Erdoğan’ın toplumsal desteğini zayıflatabilir.

Paradigma Değişikliği Yoluyla Mevcut Durumu ve Geleceği Şekillendirmek

"Erdoğan-Bahçeli paradigması"nın bu senaryoda önerdiği şey, Kürt meselesini bir güvenlik sorunu olmaktan çıkarıp bir tür "çözüm süreci" ile siyasal bir fırsata dönüştürmektir. Ancak bu paradigmanın şu anda merkeziyetçi Devlet anlayışı çerçevesinde Kürt meselesine dair yerel yönetimlerin güçlendirilmesi veya kültürel hakların tanınması gibi taleplerin paradigmanın sınırları içinde ele alınması zordur. Öte yandan güvenlik-çözüm dengesi bağlamında PKK’nın silah bırakması ve tasfiyesi, Erdoğan-Bahçeli paradigmasının güvenlikçi yaklaşımlarına uygun bir çözüm gibi görünse de Kürt kamuoyu için bunların yeterli olmadığı açıktır.

Ara Değerlendirme

Altını çizmeye çalıştığım senaryo Erdoğan’ın siyasal geleceğiyle Kürt meselesi arasında kritik bir bağ kuruyor. Eğer böyle bir senaryo (şayet) gerçekse, şu unsurları içinde barındırır. Erdoğan açısından dördüncü dönem ya da ömür boyu iktidar hedefi için Öcalan’ın serbest bırakılması gibi hamlelerin pazarlık konusu olması olasıdır. DEM açısından bakıldığında Parti’nin bu süreçte tarihsel bir rol oynayabileceği anlaşılmaktadır. Ancak böylesi bir anlaşma, hem Kürt kamuoyu hem de Türkiye geneli için çok ciddi siyasal ve toplumsal sonuçlar doğurabilir. Üçüncüsü ise eğer bu plan hayata geçerse, Erdoğan-Bahçeli paradigması, ideolojik bir dönüşüm geçirmek zorunda kalabilir.

Umut Hakkı: Öcalan ve Hukuki-İdeolojik Çerçeve

Umut Hakkı, uluslararası hukukta ve insan hakları yazınında özellikle ömür boyu hapis cezası alan kişilere, cezanın gözden geçirilmesi ve şartlı tahliye gibi bir olanak sunulması gerektiğini ifade eder. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de Türkiye’nin bazı kararlarında bu hakkı tanımasını istemiştir. AİHM, Öcalan’ın yargılanma sürecini ve ceza koşullarını defalarca değerlendirmiştir. Türkiye’nin Öcalan için "umut hakkı" tanımadığına dair eleştiriler, hem uluslararası hem de iç hukuk bağlamında gündeme gelmiştir. Öcalan’a umut hakkı tanınması, hem Kürt meselesinde bir diyalog kapısı açabilir hem de uluslararası hukuka uyum konusunda bir jest olarak değerlendirilebilir.

Umut Hakkı ve Erdoğan-Bahçeli Paradigması

Daha önce belirtildiği üzere Erdoğan-Bahçeli paradigması, merkeziyetçi ve milliyetçi-muhafazakâr bir çerçeveye dayanıyor. Ancak umut hakkının Öcalan’a tanınması gibi bir hamle, bu paradigmanın milliyetçi tabanında ciddi çatışmalara yol açabilir. Bahçeli’nin liderliğindeki MHP, Öcalan konusunda katı bir tutuma sahiptir. Böyle bir adım, MHP’nin bu paradigmadaki rolünü zayıflatabilir ve Cumhur İttifakı’nın iç dengelerini bozabilir. Erdoğan’ın anayasa değişikliği için gereksinim duyduğu DEM Parti desteği umut hakkının tanınması gibi bir öneriyle sağlanabilir. Ancak bu, milliyetçi kesimler tarafından ihanet olarak görülebilir.

Kürt Meselesinde Umut Hakkı

Umut hakkı, Kürt meselesinde çözüm sürecine yeni bir bağlam kazandırabilir. Öcalan’ın pozisyonu ve PKK üzerindeki etkisi bu hakkın tanınmasını Kürt kamuoyunda olumlu bir gelişme olarak gösterebilir. Öcalan’ın umut hakkı karşılığında PKK’nın silahsızlanması için çağrı yapması Türk devletinin uzun süredir hedeflediği bir sonuç olabilir. Umut hakkı, sadece Öcalan’ın serbest bırakılmasını değil, Kürt siyasal hareketinin taleplerinin bir kısmının kabul edilmesini de içerebilir. Bu, anayasa değişikliği gibi kritik süreçlerde pazarlık gücü yaratır.

Toplumsal ve Siyasal Yansımalar

Umut hakkının tanınması, Türkiye genelinde çok yönlü tepkilere yol açabilir. Türk kamuoyunda, özellikle milliyetçi ve muhafazakâr seçmenlerde, Öcalan’a umut hakkı verilmesi derin bir kutuplaşma yaratabilir. Türkiye’nin umut hakkını tanıması, Avrupa Birliği ve AİHM nezdinde olumlu bir adım olarak algılanabilir. Ancak bunun Türkiye’nin Kürt meselesindeki yaklaşımını ne kadar değiştireceği belirsizdir.

Ara Değerlendirme

Anayasa değişikliği, Erdoğan’ın siyasal geleceği ve Kürt meselesinin çözümü gibi kritik konuların iç içe geçtiği bu senaryoda, umut hakkı stratejik bir pazarlık unsuru olarak kullanılabilir. Ancak bu, Erdoğan-Bahçeli paradigmasının sınırlarını zorlayan bir gelişme olacaktır. Erdoğan, DEM Parti’nin desteğini alarak anayasa değişikliği hedefine ulaşabilir. Bahçeli ve MHP’nin bu süreçte nasıl bir pozisyon alacağı, Cumhur İttifakı’nın geleceğini belirleyebilir. Umut hakkı Kürt meselesinde yeni bir diyalog sürecinin kapısını aralayabilir. Ancak bu süreç sadece Öcalan üzerinden değil, daha geniş toplumsal talepler üzerinden şekillenmek zorundadır.

BAHÇELİ VE MHP AÇISINDAN

Bu girişimin ön plandaki aktörü MHP Başkanı Devlet Bahçeli'dir. Bu tespit oldukça önemlidir. Devlet Bahçeli, Cumhur İttifakı’nın temel aktörlerinden biri olarak, özellikle "devletin bekası" söylemi üzerinden belirleyici bir rol oynamaktadır. Bahçeli’nin bu tür bir girişimde öne çıkması, hem Erdoğan-Bahçeli paradigmasının dinamikleri hem de MHP’nin bu süreçteki stratejik pozisyonu açısından dikkatle değerlendirilmesi gereken bir durumdur.

Bahçeli, MHP’nin ideolojik duruşu ve stratejik pozisyonu ile Erdoğan’ın ittifak politikasını şekillendiren kilit bir aktördür. Devletin bekası söylemi bu bağlamda önem taşımaktadır. Bahçeli’nin siyasetinde "devletin bekası" merkezi bir yer tutar. Kürt meselesi ve Öcalan’ın geleceği gibi konular bu söylemin odak noktalarından biridir. Bahçeli’nin desteği olmadan böyle bir girişim Cumhur İttifakı içinde mümkün olamaz. Bahçeli, PKK’ya karşı sert güvenlik politikalarının en güçlü savunucularından biridir. Ancak bu sert duruş gerektiğinde siyasal manevra alanı yaratmak için yumuşatılabilir. Bu durum, Bahçeli’nin esnek bir strateji izleyebileceğini gösterir.

Bahçeli’nin bu süreçte liderlik yapması veya öne çıkması üç değişik etmenle açıklanabilir. Birincisi MHP’nin ideolojik hegemonyasıdır. Cumhur İttifakı içinde MHP’nin ideolojik etkisi büyüktür. Bahçeli’nin bu girişime liderlik etmesi, milliyetçi tabanın desteğini kaybetmeden süreci yönetmek için bir strateji olabilir. İkincisi ittifak içi güç dengesi etmenidir. Erdoğan, anayasa değişikliği ve Kürt meselesinde Bahçeli’nin desteğine muhtaçtır. Bahçeli, bu gücü Erdoğan üzerinde bir denetim mekanizması olarak kullanabilir. Üçüncü etmen ise MHP’nin kendi tabanını pekiştirme kaygısıdır. Eğer Öcalan ile ilgili bir adım atılacaksa, Bahçeli’nin süreci yönetmesi, milliyetçi tabanı sakinleştirme ve MHP’nin bu hamledeki rolünü meşrulaştırma amacı taşıyabilir. Ancak, Bahçeli’nin öne çıkması, MHP açısından hem fırsatlar hem de riskler barındırır. Fırsatlardan birincisi Devletin güçlü görünümünü sağlamasıdır. Bahçeli Kürt meselesini "devleti zayıflatacak" bir sorun yerine, çözüm sürecinde "devletin gücünü" gösteren bir hamle olarak sunabilir. İkincisi ise ittifakın güçlenmesidir. Erdoğan’a verdiği destekle Cumhur İttifakı’nı daha da pekiştirir ve MHP’nin stratejik ağırlığını artırır. Risklerden birincisi taban tepkisidir.  MHP’nin milliyetçi tabanı, Öcalan’a yönelik bir "umut hakkı" girişimini ya da pazarlık sürecini kabul etmekte zorlanabilir. İkinci zayıf nokta ise paradigmanın çatlaması olasılığıdır. Erdoğan-Bahçeli paradigmasının temelinde güçlü bir güvenlikçi ve milliyetçi duruş yer alır. Öcalan konusunda bir esneme, paradigmanın ideolojik bütünlüğünü sarsabilir.

Bunlara karşın Bahçeli’nin bu girişimdeki liderliği, Kürt meselesi üzerinden ulusal ve uluslararası kamuoyuna çeşitli mesajlar verebilir. Bu mesajlardan birincisi ulusal kamuoyuna verilecek mesajdır. Bahçeli, bu süreci "devlet aklı" çerçevesinde bir "beka meselesi" olarak çerçeveleyerek MHP tabanını ikna etmeye çalışabilir. İkincisi ise uluslararası kamuoyuna verilecek mesajdır. Türkiye’nin Kürt meselesinde esneklik gösterebileceğine dair bir mesaj, Batı ile ilişkilerde Türkiye’nin elini güçlendirebilir.

Bahçeli bu süreçte belirleyici bir rol oynarsa, bunun birkaç önemli sonuçları olacaktır. Bunlardan birincisi MHP’nin stratejik gücü ile ilgilidir. Bahçeli, Erdoğan üzerindeki etkisini artırarak MHP’nin hem Cumhur İttifakı içindeki hem de Türkiye siyasetindeki stratejik önemini pekiştirebilir. İkincisi Kürt sorununda yeni bir eşik oluşturmakla ilgilidir. Öcalan ve umut hakkı gibi konuların gündeme gelmesi, Türkiye’nin Kürt meselesinde yeni bir paradigma oluşturabilir. Üçüncüsü ise Cumhur İttifakı’nın Dönüşümü ile ilgilidir. Böyle bir girişim, Erdoğan-Bahçeli paradigmasının sınırlarını yeniden tanımlayabilir ve daha esnek bir yapı ortaya çıkarabilir.

Bahçeli bu sürecin sonunda MHP’nin milliyetçi tabanını koruyarak nasıl bir liderlik stratejisi geliştirebilir? Ve, bu süreç, Cumhur İttifakı’nın geleceğini nasıl şekillendirir? Bahçeli önceki demeçlerinde DEM Parti ve öncüllerini Türk düşmanı olarak itham ederek bu partinin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasını istemiş ve bu isteği Anayasa mahkemesince kabul edilmeyince Anayasa Mahkemesinin de kapatılması gerektiğini söylemişti. Bahçeli’nin geçmişteki bu sert söylemleri, MHP’nin siyasal çizgisi ve milliyetçi duruşu açısından tutarlıdır. Özellikle Kürt siyasal hareketinin temsilcisi olarak görülen partilere yönelik bu tür açıklamalar, MHP’nin tabanını pekiştirmeyi ve Cumhur İttifakı’nın güvenlikçi ve milliyetçi çerçevesini güçlendirmeyi hedeflemiştir. Ancak böyle bir geçmiş bağlamında Bahçeli’nin şimdi DEM Parti’yi çözüm süreçlerine dâhil eden bir yaklaşım sergilemesi, siyasal olarak önemli çelişkiler ve sorular doğuracaktır.

Bahçeli’nin DEM Parti’yi daha önce "Türk düşmanı" ilan etmesi ve şimdi olası bir anayasa değişikliği sürecinde bu partiyi bir ortak olarak görmesi arasında keskin bir zıtlık bulunuyor. Bu durum yararcı bir strateji olarak görülebilir. Bahçeli, milliyetçi söylemlerini kendi tabanını güçlendirmek ve Cumhur İttifakı’nın genel politikalarını desteklemek için kullanmıştır. Ancak mevcut durumda, Erdoğan’ın anayasa değişikliği hedefine ulaşması için DEM Parti’nin desteğine gereksinim vardır. Bu gereksinim söylemde bir yumuşamayı zorunlu kılabilir. Ya da zorunlu bir değişimi ifade eder.  MHP, Cumhur İttifakı’nın küçük ortağı olarak, ittifakın devamlılığını sağlamak için bazı ödünler vermek zorunda kalabilir. DEM Parti ile dolaylı bir işbirliği, bu bağlamda bir stratejik zorunluluk olabilir.

Öte yandan Bahçeli’nin daha önce DEM Parti’nin kapatılmasını istemesi ve Anayasa Mahkemesi’ni bu konuda hedef alması, MHP’nin Kürt meselesine dair geleneksel yaklaşımını yansıtır. Bunun amacı DEM Parti’yi marjinal parti haline getirmektir. Bahçeli, bu taleplerle Kürt siyasal hareketinin meşruiyetini zayıflatmayı ve MHP’nin milliyetçi tabanını güçlendirmeyi amaçlamıştır. Anayasa Mahkemesi’ne saldırı ise DEM Parti’nin kapatılmaması nedeniyle MHP için bir yenilgi olarak görülmüş ve bu yenilgi, Anayasa Mahkemesi’nin kapatılması gibi daha radikal söylemlerle telafi edilmeye çalışılmıştır.

Ancak, Bahçeli’nin şimdi DEM Parti’yi dolaylı da olsa anayasa değişikliği sürecine dâhil edecek bir paradigmayı desteklemesi, bu geçmiş söylemlerle çelişir. Bu durum, "MHP tabanını nasıl ikna edecek?" sorusunu gündeme getirecektir. Bahçeli, DEM Parti ile doğrudan bir işbirliği içinde olmadığı, ancak sürecin genel çerçevesini şekillendiren lider olduğu algısını yaratmaya çalışabilir. Bu strateji birkaç adımı içerebilir: Birincisi milliyetçi söylemleri sürdürmektir. Bahçeli, sürecin "devletin bekası" için zorunlu olduğunu vurgulayarak milliyetçi tabanını sakinleştirebilir. İkincisi DEM Parti’yi meşru göstermemek yöntemidir. DEM Parti ile doğrudan işbirliği içinde olmadığını, ancak çözüm sürecinin bir devlet politikası olduğunu savunabilir. Üçüncüsü ise güvenlik güvenceleri sunmaktır. Sürecin PKK’nın tamamen tasfiye edilmesi ve Öcalan’ın kontrol altına alınmasıyla sonuçlanacağını öne sürerek tabanını ikna etmeye çalışabilir.

Bahçeli’nin Anayasa Mahkemesi’ni kapatma talebi, Türkiye’de hukuk devleti ilkesine aykırı bir yaklaşım olarak eleştirilmişti. Şimdi ise bu mahkemenin varlığı ve kararları, anayasa değişikliği sürecinin meşruiyeti açısından kritik önemdedir. Hukuki meşruiyet sorunu açısından Anayasa Mahkemesi’nin kapatılması gerektiğini savunan bir liderin, anayasa değişikliği gibi önemli bir süreçte bu mahkemenin onayına gereksinim duyması bir paradoks yaratır. Bu amaçla toplumun siyasal açıdan ikna edilmesi gerekir. Bahçeli, kendi tabanını ve genel kamuoyunu, bu süreçte hukukun üstünlüğüne uyulduğuna ikna etmek zorundadır.

Ara Değerlendirme

Bahçeli’nin geçmişteki söylemleri ve şimdiki olası rolü arasında ciddi bir çelişki vardır. Bahçeli, "devletin bekası için gerektiğinde yararcı adımlar atılabilir" söylemini vurgulayarak bu süreci meşrulaştırabilir. Bahçeli DEM Parti ile doğrudan bir ittifak içinde olmadığını, ancak devletin çıkarları için bir strateji yürütüldüğünü açıklayabilir. Anayasa Mahkemesi konusunda ise süreç boyunca MHP’nin kilit bir aktör olduğunu göstermek Bahçeli’nin liderliğini güçlendirebilir. Bu sürecin başarıyla yönetilmesi, Bahçeli’nin Türk siyasetindeki rolünü daha da pekiştirebilir. Ancak süreç kötü yönetilirse, MHP iktidar ortağı olarak iktidarın tüm nimetlerini partisi ve partinin üyeleri için kullanmaktadır. Cumhur İttifakı dağılırsa bu büyük olanağı kaybedecektir. Bu nedenle partisinin üstünlüklerini ve iktidar olmanın avantajlarını korumak için AKP ile iktidarı sürdürmeyi yaşamsal önemde görmektedir. Bu nedenle kendi partisi içinde bu stratejiyi kolaylıkla yönetebilir ve sürdürebilir. Bu çok güçlü bir yargıdır. MHP’nin iktidar ortağı olarak Cumhur İttifakı’nın sağladığı avantajlardan faydalandığı ve bu konumun korunmasının Bahçeli açısından stratejik bir zorunluluk olduğu açıktır. Bahçeli’nin partisi üzerindeki güçlü liderlik otoritesi ve milliyetçi tabanının disiplinli yapısı, bu stratejiyi yönetmesini ve sürdürebilmesini kolaylaştıracaktır.

MHP’nin iktidar ortağı olarak sağladığı avantajlar, partinin stratejik konumunu güçlendirmektedir. Örneğin bürokrasiye erişim bunlardan biridir. MHP, özellikle kritik devlet kurumlarında etkili pozisyonlar elde ederek bürokraside ağırlığını çok önemli oranda artırmıştır. İkincisi tabanın taleplerini karşılama potansiyelidir. MHP, yerel yönetimlerden merkezi hükümet desteğine kadar üyelerine ve seçmenlerine ciddi ayrıcalıklar sunabilir duruma gelmiştir. Öte yandan ideolojik hegemonya olgusu oluşturulmuştur. MHP’nin güvenlikçi ve milliyetçi politikaları, Cumhur İttifakı’nın ideolojik çerçevesini belirlemede kilit rol oynamaktadır.

Bahçeli’nin bu stratejiyi sürdürebilmesi partinin disiplinli yapısı ve liderlik otoritesi sayesinde mümkün olmaktadır. Bahçeli, parti içinde herhangi bir muhalefete izin vermeyen güçlü bir lider olarak biliniyor. Bu, stratejik kararların kolaylıkla kabul edilmesini sağlıyor. Bahçeli, partinin milliyetçi kimliğini sürekli vurgulayarak tabanı bir arada tutmayı başarıyor. Bu söylem, iktidarın nimetlerinden faydalanmanın bir "devlet bekası" görevi olarak görülmesine yardımcı oluyor. MHP’nin tabanı, parti liderliğine yüksek düzeyde sadakat gösteriyor. Bu sadakat olası eleştirileri en aza indirgemektedir.

Cumhur İttifakı’nın dağılması MHP için riskler de içermektedir. Cumhur İttifakı’nın sona ermesi durumunda MHP’nin karşı karşıya kalabileceği riskler, Bahçeli’nin bu ittifakı koruma konusundaki kararlılığını açıklıyor.  İttifakın sona ermesi, MHP’nin devlet mekanizmalarındaki etkisini kaybetmesi anlamına gelir. Oy kaybı riski üzerinde durulması gereken bir başka risktir. İktidarda olmanın avantajları sayesinde etkinleştirilen seçmen desteği, muhalefete geçilmesi durumunda zayıflayabilir. Cumhur İttifakı’nın dağılması, MHP’yi yeni bir ittifak arayışına zorlayabilir. Ancak Bahçeli’nin diğer muhalefet partileriyle işbirliği yapması zor görünmektedir.

Bahçeli, yukarıdaki riskleri göz önünde bulundurarak Cumhur İttifakı’nın devamlılığını bir zorunluluk olarak görmektedir. Bahçeli, iktidarı korumak için Öcalan’ın umut hakkı ya da diğer süreçleri desteklemek gibi dolaylı işbirliklerine açık görünebilir. Ancak bu, dikkatlice yönetilen bir "devlet politikası" çerçevesinde sunulacaktır. Bahçeli, parti içinde bu stratejiyi sorgulayabilecek herhangi bir muhalefeti hızlıca etkisiz hale getirebilir. Bahçeli, Cumhur İttifakı’nın Türkiye’nin bekası için bir zorunluluk olduğunu vurgulamaya devam ederek bu stratejiyi tabanına kolaylıkla kabul ettirebilir.

Bahçeli’nin, Cumhur İttifakı’ndan elde edilen avantajları koruma konusunda güçlü bir liderlik sergilediği açıktır. DEM Parti ya da Kürt meselesi gibi hassas konularda atılacak adımlar, Bahçeli’nin milliyetçi söylemi ve liderlik otoritesi sayesinde parti içinde ve tabanında bir sorun yaratmayabilir. Bu süreç, MHP’nin siyasal varlığını ve gücünü koruma stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Bu bağlamda şu temel soru gündeme geliyor: Bahçeli, Erdoğan’ın anayasa değişikliği hedefini desteklerken Cumhur İttifakı’nın bütünlüğünü daha da pekiştirecek bir yöntem geliştirebilir mi? Yoksa bu süreç, ittifak içinde uzun vadeli bir kırılmaya neden olabilir mi?

Kanımca olmaz. Üstelik Bahçeli “Kürt sorununu ben çözdüm” diyerek ulusal kahraman haline gelebilir. Bu perspektif oldukça mantıklı ve Bahçeli’nin stratejik zekâsını göz önünde bulundurduğumuzda gerçekçi görünüyor. Kürt sorununun çözüm sürecinde önemli bir aktör haline gelmesi, Bahçeli’ye sadece MHP içinde değil, Türk milliyetçi çevrelerinde de tarihi bir liderlik rolü sağlayabilir. Bu durum, "Bahçeli’nin ulusal kahramanlık statüsü" fikrini güçlendiren bir dizi avantaj sunacaktır.

Bahçeli, Kürt sorununu çözüm süreciyle nihayete erdirirse, bunu bir "devletin bekasını kurtarma" başarısı olarak sunabilir. Bu yaklaşım, milliyetçi tabanı PKK’nın tasfiyesini ve Öcalan’ın etkisizleştirilmesini "zafer" olarak görecek şekilde seferber edebilir. Kürt meselesinde radikal söylemler yerine sonuç odaklı bir liderliği ödüllendirme eğilimine yönlendirebilir.

Bahçeli’nin Kürt sorununu çözümdeki rolü, Cumhur İttifakı’nı daha da pekiştirebilir. Erdoğan’a karşı güç dengesini sağlama olanağı verir. Bu başarı, Bahçeli’nin Cumhur İttifakı içinde daha güçlü bir ortak olarak algılanmasına yol açabilir. Öte yandan Kürt seçmenler arasında olmasa bile, Türk milliyetçileri ve muhafazakâr seçmenler arasında Bahçeli’nin popülaritesini artırabilir.

Bahçeli, Kürt sorununu çözerek ulusal kahraman statüsü kazandığında, adını MHP ve Türk siyasal tarihinde kalıcı bir lider olarak yazdırabilir. Kürt meselesinin çözümü, Bahçeli’nin adını tarih kitaplarına yazdırabilir. Bahçeli, bu süreçle birlikte MHP’yi sadece güvenlikçi bir parti değil, sorun çözen bir siyasal aktör olarak konumlandırabilir.

Bahçeli’nin güçlü hitabet yeteneği, bu süreçte ortaya çıkabilecek eleştirileri bastırmada etkili olacaktır. Örneğin, Bahçeli, çözüm sürecini PKK’nın tasfiye edilmesi ve silahlı mücadelenin sona erdirilmesi olarak çerçevelendirerek milliyetçi seçmeni tatmin edebilir. Bunun da ötesinde Öcalan’ın süreçteki rolü, bir liderden çok, kendi örgütünü silahsızlandırmaya zorlanan bir figür olarak sunulabilir. Tabii ki bu sürecin bazı riskleri de bulunuyor. Ancak Bahçeli, bu riskleri stratejik bir şekilde yönetebilir. Bahçeli, sürecin MHP’nin ilkeleriyle uyumlu olduğunu vurgulayan güçlü bir söylem kullanarak parti içi muhalefeti etkisiz hale getirebilir. Sürecin kontrollü bir şekilde yönetilmesi ve güvenlik güçlerinin hazır durumda tutulması olası ters tepkileri engelleyebilir.

Bahçeli’nin Kürt sorununda çözüm sürecinin merkezinde yer alması, onu ulusal bir kahraman olarak yüceltebilir. Bu süreç, hem Cumhur İttifakı’nın geleceğini hem de Bahçeli’nin liderlik mirasını güçlendirebilir. Eğer Bahçeli, bu hedef doğrultusunda kararlı adımlar atarsa, Türk siyasal tarihinde "devlet adamı" rolüyle hatırlanma fırsatını yakalayabilir. Ancak bu süreçte Erdoğan ile uyum içinde hareket etmesi ve süreci dikkatli bir şekilde yönetmesi gerekecektir. MHP’nin "çözüm sürecini başarıyla yöneten parti" kimliğini benimsemesi, partinin geleceğini nasıl şekillendirir? Bu bağlamda en önemli sorunu Öcalan ile PKK yöneticileri yaşayacaktır. Öcalan'ın gücü ve isteği PKK yöneticilerini silah bırakmaya, demobilizasyona ve örgütü tasfiye etmeye yetmeyebilir. Bu durum oldukça kritik ve Öcalan’ın gücü ile PKK yöneticilerinin silah bırakması ve örgütün tasfiyesi arasındaki ilişkiyi anlamak için önemli bir dinamik sunuyor.

PKK VE ÖCALAN AÇISINDAN

Öcalan’ın Etkisi ve Meşruiyeti

Öcalan, PKK üzerindeki etkisi ve otoritesi nedeniyle, teorik olarak örgütün silah bırakma ve tasfiyesi için bir yetkili figür olarak değerlendirilebilir. Ancak, PKK’nın lider kadrolarında, özellikle silahlı mücadeleyi devam ettiren kesimler arasında, Öcalan’a yönelik ciddi bir itiraz olabilir. Bu kişiler, Öcalan’ın silah bırakma çağrısını içselleştirmeyebilir. PKK’nın silahlı kanatları, Öcalan’ın çağrısına karşın silahlı mücadeleyi sürdüren aktörler olarak öne çıkabilir. Bu durum tasfiye sürecinde ciddi bir sorun oluşturabilir.

Öcalan’ın liderliği ve çağrıları PKK içerisindeki direniş noktalarıyla sınanabilir. Bunlardan birincisi dirençli silahlı kanatlardır.  Öcalan, yıllardır PKK liderliği üzerinde belirli bir kontrol sağladıysa da, PKK’nın silahlı kanatları bu tür çağrılara direnç gösterme kapasitesine sahip olabilir. İkincisi Öcalan’ın İmralı’da tecridi onun PKK liderliği üzerindeki etkisini sınırlayabilir ve silah bırakma çağrılarının etkisini zayıflatabilir. Üçüncüsü Öcalan’ın kararları, PKK içindeki önde gelen isimler tarafından kabul edilmezse, bu, silah bırakma sürecinin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açabilir.

PKK’nın silahlı kanatlarının silah bırakma ve örgüt tasfiyesine direnç göstermesi için bazı stratejiler geliştirmesi olasıdır. PKK’nın silahlı liderleri, örgütlenmeyi başka bir biçimde sürdürmek için alternatif stratejiler geliştirebilir. Öcalan’ın çağrılarının PKK liderliği tarafından kabul edilmemesi durumunda, bu direniş PKK içinde iç çatışmaları tetikleyebilir. PKK’nın silahlı kanatları, Öcalan’ın çağrısına karşı çıkarak, silah bırakma çağrılarını Kürt hareketinin aleyhine bir teslimiyet olarak değerlendirebilir.

En önemli engel ise PKK’nın mevcut liderlerinin ve kadrosunun devre dışı kalması olasılığıdır. Paradigmada şimdilik bugünkü yöneticiler ve kadro yer almamaktadır. Bu kişilerin ve hüküm giymiş olan PKK’lıların geleceklerini güvence altına almadan (af gibi) kalıcı bir çözüme kavuşmak olanaklı olmayacaktır. Bu durum şimdilik karanlıklar içindedir.

Öcalan’ın PKK üzerindeki etkisi, örgütün mevcut durumuna göre kısıtlı olabilir. Öcalan’ın tecrit koşulları ve etkisinin zayıflaması, PKK içindeki lider kadroları üzerinde tam bir kontrol sağlamasını zorlaştıracaktır. PKK içinde Öcalan’ın liderliğinden bağımsız olarak hareket eden yeni kuşak liderler silahlı mücadeleyi sürdürme kararlılığı gösterebilirler.

Ara Değerlendirme

Öcalan’ın PKK üzerindeki etkisi, silah bırakma ve örgüt tasfiyesi süreçlerinde önemli bir etmendir. Ancak, PKK içindeki liderlik yapısı ve silahlı kanatlar bu çağrılara direnç gösterebilir. Bu direncin nedenleri arasında Öcalan’ın PKK üzerindeki sınırlı etkisi, silahlı kanatların direnç stratejileri ve Öcalan’ın çağrılarına yönelik PKK içindeki muhalefet yer alacaktır

Paradigmanın bu süreçte karşılaşabileceği en büyük sorun, Öcalan’ın PKK’yı tasfiye etme kapasitesine sahip olmaması olabilir. Bu durum sürecin başarısız olmasına ve Cumhur İttifakı’nın hedeflerinin gerçekleşmemesine neden olabilir.  Bir başka unsur da PKK'nın örgütsel yapısıdır. PKK pek çok değişik yerel örgütten oluşuyor. Böyle bir anlaşma olsa bile küçük ve dağınık PKK birimleri kendi kararlarını belirlemede kendilerini serbest kabul edebilirler. Bu çok önemli bir noktaya işaret ediyor. PKK’nın örgütsel yapısı, özellikle yerel birimlerin özerk hareket etme kapasiteleri nedeniyle merkezi kararların her bir birim üzerinde etkili olmasını zorlaştırabilir.

PKK, geleneksel olarak merkezi yönetimden bağımsız hareket eden birçok yerel örgütlenmeden oluşan bir yapıya sahiptir. PKK, yerel bölgelere dayalı olarak örgütlenmiş (yerel otonom güçler)  bir yapıya sahiptir. Bu yapının, örgütün merkezi liderliğinden bağımsız hareket etme yeteneği vardır. Öte yandan Öcalan’ın ve PKK’nın merkezi liderliğinin aldığı kararlar, yerel birimler tarafından kabul edilmezse bu kararların etkisizleşmesi mümkündür. Yerel birimlerin merkezi kararları reddetmesi, silah bırakma ve örgüt tasfiyesi süreçlerinde zafiyet yaratabilir. Bu zayıflıklar merkezi emirleri tanımama ve bazı PKK birimlerinin merkezi liderlikten gelen emirleri kendi bölgesel çıkarları doğrultusunda görmezden gelme şeklinde ortaya çıkabilir. Bağımsız (özerk, otonom) örgütlenmeler kendi örgütlenme yapılarına dayanarak silahlı mücadelenin devamını savunabilir. PKK’nın yerel birimleri sahada daha fazla deneyime ve bağımsız karar alma yeteneğine sahip olabilirler.

Öcalan’ın PKK üzerindeki etkisinin zayıfladığı bir durumda ve özellikle de yerel birimlerin özerkliği söz konusu olduğunda PKK üzerindeki merkezi yetkileri ve liderlik kapasitesi, yerel birimler tarafından kabul edilmemesi durumunda zayıflar. PKK’nın bazı birimleri, Öcalan’ın kararlarına karşı çıkarak kendi bağımsızlıklarını talep edebilirler.

Eğer PKK’nın yerel birimleri bağımsız hareket edebilirse Öcalan’ın silah bırakma ve tasfiye yönünde aldığı kararlar bazı yerel birimler tarafından göz ardı edilebilir. PKK’nın silahlı kanatlarının yerel bağımsızlıklarını korumaları durumunda silah bırakma ve örgüt tasfiyesinin başarılı olma olasılığı düşer.

Bahçeli ve Erdoğan, bu tür yerel bağımsızlıkları engellemek adına ne tür stratejiler geliştirebilir? Bunlar arasında önde gelen zorlayıcı güvenlik politikalarıdır.  Bölgesel birimlerin bağımsız hareket etmesini engellemek için yoğun güvenlik tedbirleri ve baskı yöntemleri kullanılabilir. İkincisi eşgüdüm mekanizmaları kurmaktır. PKK’nın yerel birimlerinin merkezi otoriteyle uyumlu hareket etmelerini sağlamak amacıyla daha sıkı eşgüdüm mekanizmaları geliştirilmesi gerekebilir. Bu stratejilerin ne kadar etkili olacağı ise PKK’nın yerel dinamiklerine ve bu yapının nasıl yönetileceğine bağlı olacaktır.

Yerel birimlerin özerk hareket etme yetenekleri, Bahçeli’nin ve Cumhur İttifakı’nın Kürt meselesini çözme planlarında zorluk çıkarabilir. Elde edilen başarı kısa ömürlü olur. Yeniden sıfır noktasına dönülebilir. Bu çok önemli bir yargıdır ve PKK’nın yerel birimlerinin bağımsız hareket etme yeteneği göz önüne alındığında, elde edilen başarıların kısa ömürlü olma ihtimali kuvvetle olasıdır.

PKK’nın bölgesel birimlerinin bağımsız hareket etmesi, silah bırakma sürecinin başarısızlığı durumunda bu birimlerin yeniden silahlı mücadeleye geri dönebilmesine yol açabilir. Eğer yerel birimler, merkezi liderlikten gelen kararları reddeder ve bağımsız hareket ederlerse, örgütte tekrar silahlı çatışmalar başlayabilir. Bu durum, uzun vadede yeniden silahlı çatışmalara yol açabilir ve elde edilen başarının sürdürülebilirliğini tehlikeye atabilir.

Eğer bu bağımsızlık eğilimleri göz önünde bulundurulmazsa PKK’nın yerel birimleri silahlı mücadeleyi devam ettirirse, güvenlik sorunları yeniden patlak verebilir. Bahçeli ve Erdoğan, bu tür yerel ayrışmaları önleyemezlerse, mücadele edilen sorun yeniden büyüyebilir.

Devlet, bu potansiyel sorunları önlemek için bazı müdahaleler geliştirebilir, ancak her zaman etkili olmayabilir. Örgüt içindeki bölünmeleri önlemek adına, devletin daha sıkı güvenlik ve kontrol politikaları uygulaması gerekebilir. Ancak, PKK’nın kendi iç dinamikleri göz önüne alındığında, örgütün yerel birimlerinin özerkliklerini kaybetmeleri kolay olmayabilir.

PKK’nın yerel birimleri, bağımsız hareket etmeleri durumunda, örgütü yeniden silahlı mücadeleye yönlendirme kapasitesine sahiptir. Bu da, PKK’nın silahsızlandırılması sürecinin başarısız olma ihtimalini artırır. Bahçeli ve Cumhur İttifakı, bu tür potansiyel örgütsel ayrışmaları dikkate alarak uzun vadeli bir çözüm geliştirmek zorunda kalabilirler.

GENEL SONUÇ: BAHÇELİ-ERDOĞAN PARADİGMASI NEDİR?

Erdoğan ve Bahçeli’nin liderliğinde oluşturulan Cumhur ittifakı iki partinin özellikle anayasal reformlar, güvenlik politikaları ve Kürt sorununda birlikte hareket etmesini ifade etmektedir. MHP, iktidarın en büyük ortaklarından biri olarak, Erdoğan’ın güçlü liderliğine destek sunarken, Bahçeli’nin sağladığı bu desteğin karşılığında partinin avantajlarını, bürokrasiyi ve kadrolaşmayı kullanmasına olanak tanımaktadır. Bahçeli’nin Kürt sorununda etkin bir rol oynaması ve PKK’nın silah bırakması gibi bir çözüm sürecine Erdoğan’ın açık olması, bu ittifakın temel dinamiklerinden biridir. PKK’nın tasfiyesi, Öcalan’ın etkisizleştirilmesi ve silah bırakma süreçleri bu ittifakın kritik konularından biri olarak ortaya çıkmaktadır. Bahçeli, Cumhur İttifakı’nın bir parçası olarak, Erdoğan’ın üçüncü dönem ya da ömür boyu Cumhurbaşkanlığı için gereksinim duyduğu anayasa değişikliklerinin destekçisidir. Bahçeli’nin desteği ve Cumhur İttifakı’nın parlamentodaki çoğunluğu sayesinde, Erdoğan’a anayasal değişikliklerde ya da iktidar sürekliliği ile ilgili kritik konularda avantaj sağlar. Erdoğan ve Bahçeli, milliyetçi söylem ve politikalar etrafında birleşirler. Bahçeli, PKK’ya yönelik sert tutum ve güvenlikçi politikaların öncüsü olurken, Erdoğan’ın Kürt sorununun çözümü ile ilgili atacağı adımlarda Bahçeli’nin desteği bu söylemi pekiştirir. Bahçeli’nin "terörle mücadele" vurgusu, güvenlik stratejilerinin milliyetçi bir çerçeve içinde daha da sertleşmesine katkı sağlar. Kürt sorununda Öcalan’ın etkisizleştirilmesi ve PKK’nın silah bırakması, Bahçeli’nin liderlik rolünü güçlendirirken, Erdoğan’ın bu sürece destek vermesi, Bahçeli’yi milliyetçi camiada daha da meşrulaştırır. Erdoğan ve Bahçeli, bu süreçle hem kısa vadeli güvenlik kazanımlarını hem de uzun vadeli iktidar hedeflerini korumayı amaçlar.

Erdoğan-Bahçeli paradigması, Cumhur İttifakı’nın uzun vadeli sürdürülebilirliği ve Türk milliyetçiliği ekseninde güvenlikçi politikaların yürütülmesi temelinde şekillenir. Kürt sorununda bir çözüm sürecinin birlikte yönetilmesi ve anayasal değişikliklerle Erdoğan’ın güçlü liderliğinin devamının sağlanması bu paradigmada kritik öneme sahiptir.

Yukarıdaki görüşler dikkatli bir bakış açısıyla kaleme alınmıştır. Bu aşamada resmi açıklamalar ve kamuoyuna verilen bilgiler yok denecek kadar azdır. Sadece bir paradigmadan söz edilmiştir. Öcalan ile yapılan görüşmenin ayrıntıları açıklıkla kamuoyuna anlatıldığında bu yazının gözden geçirilmesine ve belki de yeniden yazılmasına gereksinim duyulabilecektir.

 

---

[1] Demobilizasyon, seferberlik durumundan uzaklaşma, silah bırakma, savaş durumuna son verme.

[2] Demokratik konfederalizm İmralı Cezaevi'nde PKK lideri Abdullah Öcalan tarafından kuramsallaştırılan ve devletsiz bir topluma dayanan siyasi paradigmadır. Özerklik, doğrudan demokrasi, siyasal ekoloji, feminizm, çok kültürlülük, öz savunma, öz yönetim kooperatif ekonomisi unsurlarına dayanan konfederasyon özelliklerine sahip bir demokratik öz örgütlenme sistemine ilişkin siyasal bir kavramdır. Toplumsal ekoloji, özgürlükçü belediyecilik, Orta Doğu tarihi ve genel devlet kuramından etkilenen Öcalan, bu konsepti Kürt ulusal özlemlerinin yanı sıra sınıflı topluma kök salmış bölge ülkelerindeki diğer temel sorunlara siyasal bir çözüm ve dünyanın dört bir yanındaki halklar için özgürlük ve demokratikleşmeye giden bir yol olarak sunmaktadır.

[3] Öcalan tarafından geliştirilen ve ne olduğu bir türlü tanımlanamayan bir PKK söylemi.