CHP’nin Yükselen Oy Oranına Karşın Kararsız Seçmen Kitlesi Karşısında İlerlemesini Sürdürmesi İçin Gereken Stratejik Vizyon ve Politik Yönelimler

 

Prof. Dr. Firuz Demir Yaşamış

 

Giriş

2025 yılında ilerlerken Türkiye’de siyasal yarışma yeniden şekillenmektedir. Uzun süredir iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), ekonomik kriz, adalet sistemine yönelik güvensizlik ve toplumsal kutuplaşmanın derinleşmesi gibi nedenlerle desteğini önemli ölçüde yitirmiştir. Buna karşılık Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 2023 genel seçimlerinden sonra yerel seçim başarısını da arkasına alarak kamuoyundaki desteğini %35’e kadar yükseltmiştir. Ancak bu artışa rağmen, kararsız seçmen oranı hâlâ %20’nin üzerindedir. Kararsız seçmen, seçim sonucunu belirleyecek kritik ağırlığa sahiptir. CHP’nin bu seçmen kitlesini etkilemesi, yalnızca oy oranını artırmakla kalmayacak; aynı zamanda iktidar alternatifi olarak güven telkin etmesini sağlayacaktır.

1. Seçmen Davranışında Dönüşüm ve Kararsız Seçmen Gerçeği

Son kamuoyu araştırmalarına göre (KONDA, Metropoll, Türkiye Raporu; Mayıs 2025):

• CHP’nin oy oranı: %34–36
• AKP’nin oy oranı: %28–30
• MHP: %6–7
• DEM Parti: %9–10
• Kararsızlar: %21–24

Bu tablo, her beş seçmenden birinin halen tercihini netleştirmediğini göstermektedir. Bu oran 2023 seçimleri öncesine kıyasla artış göstermiştir. Özellikle AKP’den kopmuş seçmenlerin önemli bir kısmı şu an kararsızlar arasında yer almaktadır. KONDA’nın 2024 sonu itibarıyla yayımladığı veriye göre, kararsız seçmenlerin dağılımı şu şekildedir:

Kararsız Seçmen Alt Grupları	Oransal Dağılım (%)
AKP'den kopmuş kararsızlar	40%
Genç ve ilk defa oy verecek seçmen	25%
Kürt muhafazakâr kararsız seçmen	20%
CHP’ye yakın ama ikna olmamış seçmen	10%
Protesto ya da oy kullanmayacağını söyleyen	5%

Bu tablo, CHP'nin kararsız seçmeni ikna edebilme potansiyelini göstermektedir. Ancak bu potansiyelin açığa çıkması için geleneksel retorikten ve söylem tekrarından uzak, hedef gruplara özgülenmiş, çok boyutlu bir vizyon geliştirmesi gerekmektedir.

2. CHP’nin Kararsızları Etkileme Kapasitesini Artıracak Politik Stratejiler

2.1. Güven Telkini ve Devlet Ciddiyeti
Kamuoyu verilerine göre kararsızların %60’ı, mevcut iktidara güvenini kaybetmiş ancak muhalefeti yeterince “ciddi ve güvenilir” bulmadığı için kararsız konumdadır. CHP’nin yapması gereken, “yeni bir devlet aklı” öneren; liyakat, saydamlık ve hesap verebilirlik ilkelerini içselleştiren bir yönetişim modeli sunmasıdır.

2.2. Hedefe Yönelik Seçmen Politikaları
Verilere göre kararsızların en yoğun bulunduğu sosyo-demografik gruplar şu şekildedir:

• Kadın Seçmenler (özellikle ev hanımları): %35’lik bir dilimi temsil ediyor.
• 18–30 yaş arası gençler: Kararsızların %25’ini oluşturuyor.
• Kırsal kesimde yaşayan, dini değerlere duyarlı muhafazakâr seçmenler: Yaklaşık %20.

CHP’nin bu gruplara hitap edecek sosyal politikalar, ekonomik güvenlik önerileri ve aileyi önceleyen yaklaşımlar geliştirmesi gereklidir. Örneğin, kadın seçmenler için sosyal yardımların saydamlaştırılması ve kadın istihdamına yönelik destekleme siyasaları; gençler için barınma, eğitim ve sayısal girişimcilik programları; kırsal seçmen için tarım sübvansiyonları ve kooperatif destekleri geliştirilebilir.

2.3. Kutuplaştırıcı Söylemden Uzak Durmak
Araştırmalar, CHP’yi desteklemeyen seçmenlerde en sık karşılaşılan algının “seküler seçkinci” bir bakış açısına sahip olduğu yönünde olduğunu göstermektedir. Bu algının aşılması partinin “milletin tüm kesimlerine seslenen kapsayıcı bir halk partisi” kimliğini yeniden üretmesiyle mümkündür. Bunun için:

• Dindar seçmenle bağ kuran, inanç özgürlüğünü vurgulayan;
• Etnik kimlik temelli siyaset yerine yurttaşlık temelinde eşitlik öneren;
• Yerel dille konuşan ve sahada görünür olan bir iletişim stratejisi gereklidir.

3. Taktiksel Düzeyde Öneriler ve Uygulanabilirlik

• Bölgesel Önceliklendirme: Kararsız seçmenin %60’tan fazlası İç Anadolu, Karadeniz ve Orta Doğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmıştır. CHP’nin bu bölgelere özel saha çalışmaları, ziyaret programları ve bölgeye özgü ekonomik vaatleri olmalıdır.
• İkna Edici Mikro Hedefleme: Sosyal medya, WhatsApp grupları ve yerel örgütlenmelerle bire bir seçmen iletişimi kurulmalıdır.
• Somut Projeler ve Makro Politikalar: “İktidara hazırız” algısını pekiştirmek için CHP’nin ekonomi, yargı, eğitim ve sağlık alanlarında bir kaç maddelik kısa, uygulanabilir siyasa metinleri açıklaması etkili olacaktır.

Sonuç

CHP, Türkiye'nin değişen siyasal dinamiklerinde tarihsel bir fırsatla karşı karşıyadır. Kamuoyu yoklamaları, partinin mevcut oy oranının %35’e ulaştığını göstermektedir. Ancak seçimlerin kaderini belirleyecek %20’nin üzerindeki kararsız seçmen kitlesi, doğru stratejilerle yönlendirilemezse mevcut iktidar blokunun toparlanma olasılığı doğacaktır. Bu nedenle CHP'nin, güven veren, kapsayıcı ve hedef gruplara duyarlı politikalar geliştirmesi yaşamsaldır. İdeolojik konumlanmadan çok toplumsal ihtiyaca odaklanan bir siyasal yönelim partiyi iktidar seçeneği olmaktan çıkarıp doğrudan iktidarın kendisi durumuna getirebilir.

 

KAYNAKÇA

Diamond, L. (2019). Ill Winds: Saving Democracy from Russian Rage, Chinese Ambition, and American Complacency. New York: Penguin Press. 978-0525560623

Gazete Pencere. (2025). Mayıs ayının son anketi: CHP’nin AKP’ye attığı fark büyüdü. https://www.gazetepencere.com/siyaset/mayis-ayinin-son-anketi-chpnin-akpye-attigi-fark-buyudu-660737h#google_vignette

Inglehart, R., & Norris, P. (2017). Cultural Backlash: Trump, Brexit, and Authoritarian Populism. Cambridge: Cambridge University Press. 9781108595841. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108595841

KONDA (2025). Seçmen Profilleri. https://kontent.konda.com.tr/search/YToxOntzOjY6InRvcGljcyI7YToxOntpOjA7czoyOiIzOCI7fX0

Metropoll. (2025) https://x.com/metropoll

ORC. (2025). https://x.com/orc_arastirma

T24. (2025). Kamuoyu araştırma şirketlerinden seçim anketleri: Hangi parti, ne kadar oy alıyor? https://t24.com.tr/haber/kamuoyu-arastirma-sirketlerinden-secim-anketleri-hangi-parti-ne-kadar-oy-aliyor,1232941